Nga Roland Qafoku
Në kulmin e tensionit politik për shkak të skandalit me ish-shefin e Kundërzbulimit të FBI-së Charles McGonigal, disa lajme me personazh kryesor Lulzim Bashën po hidhen si aperitiv për të ushqyer më pas opinionin publik. Disa portale kanë hedhur idenë se Lulzim Basha mund të kthehet shumë shpejt në krye të Partisë Demokratike, ndërsa disa individë pro tij shkojnë deri aty sa proklamojnë me të madhe se duhet ti kërkojnë falje publike. Kanë qenë disa takime të Bashës, në një rast me disa demokratë në Mirditë dhe një herë tjetër me disa anetare të Forumit të Gruas të PD që i kanë sjellë në vëmendje publik se ai është gati dhe po përgatitet për një rikthim në drejtimin e PD. Ndërkohë një intervistë të realizuar me skype në “Top News” më 17 shkurt me fokus 15 vjetorin e pavarësisë së Kosovës me kolegun Thimi Samarxhi bëri të dukej sikur Basha po troket në një derë që pret të hapet dhe që nënkupton rikthimin në PD. Kjo vijoi edhe në “Euronews” të shtunën, me po të njëjtën temë dhe e realizuar po me skype, ndërkohë që një faqe me plot humor në facebook, pas pjesmarrjes jo masive në protestën e 11 shkurtit, bëri thirrjen publike me plot sarkazëm: “O Lul kthehu se kemi bo shaka”!
Por, a është i dobishëm për këtë parti rikthimi dhe riciklimi i Lulzim Bashës në krye të saj? Kam përshtypjen se sapo shtrohet kjo pyetje, në masën e demokratëve sjell irritim. Përse? Janë të shumta arsyet që që jo vetëm ai nuk duhet të kthehet në krye të PD, por ylli i tij politik ka përfunduar bashkë me bëmat dhe gjëmat e tij në krye të PD që nisin nga 23 korriku 2013 kur mori detyrën si kryetar i saj, e deri më 21 mars 2022, kur pas 8 vitesh, 7 muajsh e 28 ditësh, dha këtë dorëheqjen.
Së pari, Lulzim Basha nuk duhet të kthehet në krye të PD si autor nominal i shkatërrimit të opozitës shqiptare. Pas 32 vjetësh, në Shqipërinë e brishtë politike pluraliste, ai arriti të dëmtojë në atë formë dhe mënyrë këtë parti duke e çuar në një udhëkryq të rrezikshëm të mosekzistencës së pluralizmit politik. Aq i madh ishte ky dëm saqë për herë të parë në këto më shumë se tre dekada çështja e opozitës nuk mbeti më një çështje e kufizuar vetëm të PD dhe politikanët e saj, por por tashmë është kthyer në një çështje kombëtare të ekzistencës së pluralizmit.
Së dyti, Lulzim Basha nuk duhet të kthehet në krye të PD sepse kurrë nuk tregoi se përsa kohë e drejtoi këtë parti ishte ai kryetar real i saj. Për aq sa ishte në krye të kësaj partie, me vetëdijen e vet, ai edhe ishte, por edhe nuk ishte kryetari i saj. Përgjatë gjithë detyrës si kryetar, ai kishte në hije Sali Berishën. Asnjë vendim i rëndësishëm, apo edhe jo i kësaj partie nuk u mor prej tij pa patur një vesh dhe një sy nga paraardhësi dhe lideri historik i PD. Basha kurrë nuk tregoi integritet dhe vendosmëri për të qenë realisht kryetar. Madje në jo pak raste ai e ka shfrytëzuar këtë perceptim duke ia veshur shumë e shumë vendimeve të gabuara pikërisht Sali Berishës por që në fakt ishin të tiat. Lulzim Basha nuk e bëri këtë as në fillim dhe as përgjatë mandateve të tij si kryetar, por e bëri në fund me një akt përjashtimi ndaj Berishës. Për të gjithë kritikët ndaj kthimit aktual të Sali Berishës, ka vetëm një person që e ka sjellë këtë dhe ai është Lulzim Basha. Si përfaqësues i një brezi të ri politikanësh ai nuk arriti të krijojë formatin e një lideri që do pasonte Berishën, por krijoi perceptimin tjetër edhe në këtë aspekt se Berisha është i pazëvendësueshëm dhe se PD nuk mund të prodhojë më politikanë të nivelit të lartë.
Së treti, Lulzim Basha nuk duhet të kthehet në krye të PD sepse ai është autori kryesor i përçarjes dhe ndarjes së madhe të PD. Me veprime, me vendime, me mosveprime dhe mosmarrje vendimesh, ai e ktheu PD në dy parti, një rreth tij dhe një që ishte në shumicë të pakënaqurish. Edhe me largimin e tij nga drejtimi, ai i shërbeu kësaj ndarje dhe përçarje duke lënë pas një grup që vijon ta mbështesë edhe pse kjo e dëmton kaq shumë partinë. Ironikisht, nga njëra anë deklaron se nuk është përgjegjës sepse është larguar nga drejtimi i partisë dhe nga ana tjetër në gjykatë ka ende të regjistriar emrin e tij si kryetar dhe drejton dhe inspiron veprime kundër pjesës tjetër të PD-së.
Së katërti, Lulzim Basha nuk duhet të kthehet në krye të PD për faktin se opozita që ai drejtoi nuk u bë kurrë një institucion me moral. Në stafin e tij të ngushtë, në lidershipin e PD dhe në grupin parlamentar kurrë nuk u promovuan figura me integritet dhe me dinjitet njerëzor, por përmes interesave të ngushta ndaj Bashës, duke krijuar ndoshta lidershipin më të paaftë të kasaj partie që nga themelimi i saj. Figura të diskretituara dhe pa asnjë integritet moral ishin pjesë përbërëse e opozitës vendimmarrëse të tij, për të cilët kundërshtarët politikë e kishin fare të lehtë t’i sulmonin dhe anatemonin si hajdutë dhe abuzues të pushteteve.
Së pesti, Lulzim Basha nuk duhet të kthehet në krye të PD se përgjatë kohës që e drejtoi këtë parti bëri dy akte kundër sistemit demokratik dhe funksionimit të tij normal në Shqipëri. Vendimi i tij personal për djegien e mandateve të deputetëve të PD më 17 shkurt 2019 dhe për mosmarrjen pjesë në zgjedhjet lokale të 30 qershorit 2019, bëri që të krijojë një precedent të rrezikshëm, më negativin dhe më të turpshmin në historinë e politikës pas rrëzimit të komunizmit në Shqipëri. Këto dy vendime do mbeten si njolla turpi jo vetëm në karrierën e tij politike, por në të gjithë historinë e Partisë Demokratike.
Së gjashti, Lulzim Basha nuk duhet të kthehet në krye të PD për faktin se krijoi marrëdhënie të dyshimta me kryeministrin dhe kryetarin e PS-së, Edi Rama. Nuk ka ndodhur kurrë më parë në historinë e Shqipërisë politike që kryetari i opozitës të krijojë marrëdhënie personale me kryetarin e mazhorancës konkrete dhe me interesa të drejtëpërdrejta apo fluide. Takimi i 18 majit 2017 për katër orë në selinë e Kryesisë së Kuvendit, në mungesë të plotë transparence, pa asnjë deklaratë zyrtare për ato që ishin diskutuar dhe asnjë sqarim për anëtarësinë e PD dhe opinionin se çfarë bisedoi, bëri që jo vetëm dyshimet ndaj këtij takimit të ishin të mëdha por të besohej seriozisht se ai diktohej dhe ndikohej nga Edi Rama. Marrja pjesë më pas në një qeveri me atë të PS-së ishte nisja e varrosjes politike të kësaj partie që solli edhe humbjen e turpshme në zgjedhjet parlamentare të 25 qershorit.
Së shtati, Lulzim Basha nuk duhet të kthehet në krye të PD sepse kjo parti e drejtuar prej tij krijoi marrëdhëniet më të këqia të mundshme me partnerët ndërkombëtarë. Mosqendrimi i tij korrekt dhe i ndershëm në raport me shumë diplomatë, por edhe me përfaqësues të lartë të institucioneve të disa shteteve, veçanërisht të SHBA, solli shumë e shumë probleme që kjo parti pati në arenën ndërkombëtare. Ajo që ndodhi dhe po ndodh edhe aktualisht në PD është edhe pasojë e raporteve të paqendrueshme dhe të pasinqerta të Lulzim Bashës me personalitetet e huaja.
Së teti, Lulzim Basha nuk duhet të kthehet në krye të PD vetën për faktin se krijoi modelin se edhe në opozitë, ai si kryetar dhe bashkëpunëtorët e tij mund të pasurohen. Nuk kishte ndodhur kurrë më parë që kryetari i opozitës të linte një banesë luksoze për banim për tu akomoduar në një vilë superluksoze në mes të një krize si ajo që skaktoi tërmeti dhe një pandemie si Covid 19. Nuk kishte ndodhur kurrë më parë që bizneset e shumë eksponentëve të PD në opozitë, shumë pranë Lulzim Bashës, lulëzuan pikërisht kur ai drejtonte këtë parti. Luksi dhe pasuria e disa politikanëve të PD dukej qartë jo vetëm në formularët e deklarimit të pasurive, por edhe te mënyra e jeteës që bënin, automjetet që përdornin, veshjet dhe aksesorët që deputetët e PD mbanin në trup teksa uleshin në sallën plenare të kuvendit.
Së nënti, Lulzim Basha nuk duhet të kthehet në krye të PD krijoi një parti klienteliste me interesa të ngushta familjare brenda partisë aq sa shumë vendime i merrin familjarët e tij deri edhe te hartimi i listave për kandidatët për deputetë. Kjo krijoi perceptimin se kush e kishte mirë me familjen e tij, e kishte të hapur karrierën në politikë. Ndryshe, pengesat ishin të mëdha.
Së dhjeti, Lulzim Basha nuk duhet të kthehet në krye të PD për shkak të marrëdhënieve skandaloze që krijoi me median. Klientelizmi, preferencat, diferencimi dhe diktimi i krijuar prej tij mbetet monumental. Ai do mbahet mend si i pari dhe i vetmi kryetar i opozitës në histori që ka dhënë intervista të montuara dhe me disa dubla në zyrën e tij, me gazetarë mdiokër por të preferuar të tij që i bënin hosana dhe duke i pranuar kushtet se si duhet të bëhej intervista. Kurrë nuk krijoi me median raporte korrekte dhe profesionale. Në këtë aspekt, modeli i tij i raportit të opozitës me median ishte ai i mazhorancës qeverisëse. Këto nisin që nga përdorimi i kasetave të gatshme, regjia qendrore gjatë aktiviteteve dhe protestave e deri te moslejimi i kamerave në aktivitetet të PD.
