Revista e famshme Rolling Stone, ka hetuar prapaskenat e një nga fotove më të tmerrshme të luftës së Bosnjes, ku zbërthen se si një çetnik serb, i quajtur Srdjan Golubovic i njohur si DJ Max, godet me shkelm kufomat, një boshnjake, dhe dy shqiptarë burrë e grua.
Tridhjetë vjet pasi një skuadër vdekjeje masakroi civilë në Bosnje, asnjë nga Tigrat famëkeq të Arkanit nuk ka dalë në gjyq për rolin e tyre të dyshuar në ato krime. Dhe për dekadat e fundit, njëri prej arritur të fitojë famë dhe para në festivale dhe klube evropiane. Bëhet fjalë pikërisht për DJ Max apo Srdjan Golubovic.
Srdjan Golubović shëtit i lirë në Beograd. Ai vazhdon të performojë. Çfarëdo që ai bëri si një nga Tigrat e Arkanit, është lënë pas, madje disa nga miqtë e tij pyesin veten se si jeton me të kaluarën e tij, nëse sekretet i ndjekin ëndrrat e tij.
Të mbijetuarit janë pa diskutim të përhumbur nga ajo ditë – dhe nga mungesa e drejtësisë për të vdekurit.
Civilët shtrihen në tokë pasi u qëlluan në Bijeljina, më 2 prill 1992. Një anëtar i armatosur i Tigrave të Arkanit ecën pas tyre. Ron Haviv/VII/Redux
Nga fundi i vitit 1995, lufta në Bosnje kishte mbaruar dhe në Beograd po lulëzonte një skenë nëntokësore rave. Për rininë e qytetit, ishte një shpërqendrim i mirëpritur nga realiteti dërrmues i jetës së përditshme. Hiperinflacioni i fillimit të viteve 1990 bëri që shumë nuk mund të përballonin mallrat bazë. Sanksionet ndaluan importet dhe eksportet dhe udhëtimet ajrore ndërkombëtare për vite me radhë. Interneti nuk ishte ende i përhapur dhe propaganda ndoti peizazhin e informacionit.
Diku tjetër në botë, mesi i viteve nëntëdhjetë ishte epoka e Tupac, Oasis dhe Fugees. Por në Serbi, shumica e të rinjve nuk mund të përballonin ose të kishin akses në të dhënat. Shumë i kthyen radiot e tyre në B92, një stacion serb nëntokësor që sfidoi nacionalizmin e linjës së ashpër të asaj kohe, duke transmetuar lajme nga bota e jashtme së bashku me muzikën rock dhe elektronike.
“Skena elektronike ishte e lidhur me lëvizjen kundër luftës,” thotë Sasha, një ish-entuziast tekno dhe dëgjues i pasionuar i B92, tani në të dyzetat, i cili frekuentonte protestat e Beogradit në vitet nëntëdhjetë. “Ishte një arratisje nga jeta jonë e përditshme.” Ajo që Sasha dhe fansat e tjerë elektronikë në atë kohë nuk dinin ishte se një nga të rinjtë premtues të skenës, Srđan Golubović (shpesh i shkruar Srdjan Golubovic në anglisht, dhe për të mos u ngatërruar me regjisorin e filmit me të njëjtin emër ), kishte veshur uniformën e Tigrave të Arkanit. Ai kishte qenë një luftëtar në luftën që kishin protestuar kundër. Ai do të akuzohej, nga shtypi vendas dhe anëtarët e publikut, se ishte i riu me uniformë, të cilin Haviv e fotografoi në vitin 1992, me çizme të ngritura, duke qëlluar trupin e gjakosur të Tifa Shabanoviqit.
Një anëtar i Arkan’s Tigers gjuan edrejt trupit të një gruaje civile, Tifa Shabanoviq, në Bijeljina më 2 prill 1992. Ron Haviv/VII/Redux
Kur u vendos në Bosnje, sipas burimeve të shumta, anëtarët e Tigrave të Arkanit e quajtën atë Max. Në festat e Beogradit, njerëzit e quanin “Kapiten Maks”. Në raves dhe koncerte, ai ishte DJ Max, emri me të cilin ai ende performon, megjithëse performancat e tij janë më të rralla këto ditë.
“Ai është i neveritshëm,” thotë Sasha, i cili kërkoi të identifikohej vetëm me emrin e tij. Rolling Stone ka shqyrtuar shumë fotografi nga Haviv, të realizuara në Bijeljina më 2 prill, pesë prej të cilave duket se tregojnë Golubović. Në njërën, ai është në një spital duke folur me dy gra, fytyrat e tyre të shtrembëruara nga frika ose pikëllimi. Në një tjetër, ai është fotografuar në patrullë me Tigrat e Arkanit.
Dhe në një, e cila Rolling Stonepo publikon për herë të parë, një Golubović i ri me fytyrë foshnje ulet në një Suzuki blu. Fotografia është bërë në të njëjtën ditë me masakrën, thotë Haviv, dhe është fotografia më e qartë deri më tani që tregon praninë e Golubović-it në Bijeljina. Dy banorë të Bijeljinës thonë se njohin ndërtesat e vjetra në fotografi, disa minuta më këmbë nga vendi i masakrës.
Golubović refuzoi kërkesa të shumta intervistash për t’iu përgjigjur pretendimeve se kishte luajtur një rol në vrasjet masive në Bijeljina./m.j