• Kontakt
  • Kreu
  • Rreth Nesh
Tuesday, February 7, 2023
  • Login
Javanews
  • Politikë
  • Kronikë
  • Ekonomi
  • Bota
  • Sport
  • Kulturë
  • Opinion
  • Tendencë
  • Të tjera
    • Media në Tranzicion
    • Kosova
    • Editorial
    • Kuriozitete
    • Teknologji
    • Sociale
    • Horoskopi
    • Dossier
    • Shëndetesi
    • Exlibris
    • Intervistë
    • Kuzhinë
    • Në plan të parë
    • Rajon
No Result
View All Result
Javanews
Home Exlibris

Ex libris/“Terma humanitarë si fjala bombardim”

Java News by Java News
01/03/2017 11:11
Ex libris/“Terma humanitarë si fjala bombardim”
Shperndaj ne FacebookShperndaj ne Twitter

Nga Ben Andoni

Ky titull është më i pamundshmi për t’ia blatuar një romani që kërkon të grishë, e ca më tepër kur vjen puna për një libër shqiptar. Sak këtë ka zgjedhur autorja Arlinda Guma për librin e saj duke u përpjekur të marrë grishjen apo vëmendjen e publikut, që duhet thënë në kohën e sotme i merr mesazhet përmes letërsisë shumë të shpërfytyruara. Në fakt, ka pasur fare pak reagime dhe një heshtje, që ndodh shpesh, pasi publiku shqiptar e ka harruar leximin.

Autorja ka vendosur që Unin e saj ta ndajë në tre subjekte, që përbëjnë dhe rrëfimin e narratorit, të cilin ajo vetë e qesëndis në disa pjesë të librit. Si nga një telajo, ajo nxjerr dorën për ta afruar pak më afër e afër, auditorin krejt indiferent, që kërkon ta trand.

Narratori i romanit është kryesisht në vetën e parë si në atë të personazhit, rreth të cilit mblidhet fabula; ndahet në një tjetër femëror, që është gati një karakter idilik, në fakt dy të tillë; dhe narratori i vetës së tretë, që administron çdo gjë. Kompozicioni i romanit është i komplikuar, por mu këtu qëndron teknikisht ideja e autores për të shpërhapur mesazhet e saj nga drejtime të ndryshme. Ato nisin nga përplasja me indiferencën totale të njerëzimit të sotëm (ka meritën se publikun shqiptar e bën pjesë integrale të së tërës, pa asnjë kompleks), paradokset e demokracisë (një bombardim nuk mund të quhet kurrsesi i mirë), vuajtjet e dashurisë, kërkimin e individit në pavetëdijen e tij etj.

Vlerësime meriton autorja për shqipen e shkruar dhe thellësinë e mendimit që e përshkon punën e saj kurse ALBAS për punën e redaktimit dhe procesin e botimit.

Romani në të gjithë shtjellimin e vet e përshfaq autoren tejet të pjekur për këtë gjini, por edhe sfiduese. Ajo rrugëton me personazhin e saj duke na zbuluar realisht problematikën e individit të kohëve të sotme. Falë jetës së saj, njohjes së botës, romani është i karakterit kozmopolit. Në rastin tonë, personazhi i saj është kozmopolitan shqiptar, që ka një zë, që e kalon arealin e ngushtë gjeografik ku vendosen ngjarjet. Kjo e bën mesazhin e saj, që të fshikullojë disi edhe maskaradën botërore të njerëzve të angazhuar, burokratëve ndërkombëtarë, vetë paqes, lojën e superfuqive tejet ahumane dhe shumë e shumë gjërave të tjera.

Humori i zi është i kursyer, ndërsa fillimi i fabulës ndjek trishtimin dhe mllefin e mbajtur në kontroll të një punonjësi shqiptar të një misioni humanitar në kontinentin Afrikan dhe atë që e përball në kthimin e tij. Ai aksidentalisht do bëhet dëshmitar i një bombardimi, sa tragjik aq edhe grotesk. Falë miqve të tij do të shkruajë një artikull për gazetën “The New York Times”, e cila botohet në periudhën kur ai qëndron në vend dhe dinamika e romanit të përcjell një dashuri të munguar me një pianiste të qytetit të vet, e cila është edhe filli lidhës i romanit. Qyteti, ku jeton, është një mrekulli “një qytet mesdhetar që duket sikur jeton i gjithi në një tablo të Monet-së.”, i kumtojnë miqtë e huaj. Porse, ai vetë do përballet edhe këtu me “një tablo të bombarduar”, që pak sy e shohin, por jo vështrimi dhe kujdesi i tij…

Romani për shkak të kompozicionit të tij përmbledh disa tema, por ka një humor interesant dhe një shpoti që autorja e menaxhon mirë. Autorja ndoshta i duhej pak më shumë punë për gdhendjen e personazhit mashkullor, ku abstragimi i saj nuk shkon aq sa duhet, por në funksion të veprës së saj, ajo ruhet me zgjuarsi nga detajet pikërisht nga gracka e këtij gabimi që i vigjilon.

Stili është tejet i zhdërvjellët, kurse areali gjeografik, nga ku zhvillohen ngjarjet është i kufizuar. Dialogët janë të trajtuar mirë, por që mund të ishin pak më spontan. Autorja shpesh bën sfidë me veten e saj duke e vendosur herë në rolin e lexuesit, por edhe të narratorit për të shijuar librin e saj dhe kjo e përshfaq me kulturë të plotë.

Është interesant edhe etydi i saj që nga fillimi, ku një kurriz që i fanitet personazhit tonë mashkullor, e përcjell përgjatë të gjithë librit me vegimet e një personazhi tjetër femëror, që vuan pasojat e shqetësimeve të saj dhe që autorja e ka trajtuar me shumë kujdes. Personazhet tona takohen e bashkohen përmes një pike të trete dhe përmes një elementi të Salinger.

Pa u zgjatur në fabulën e romanit, duhet të përmendim edhe faktin se autorja ka një qëndrim të matur dhe Shqipëria e saj paraqitet gati në një pamje akuareli. Ajo i shmanget sa mundet përditësisë dhe gjërave të vogla të bashkatdhetarëve të saj. Aman përmes pak penelatave ti merr mesazhe për shoqërinë, kotësinë e saj, politikanët, jetesën dhe shumë e shumë paradokse që na përballin. Këto nuk teprohen, sa për t’ia lodhur leximin, pasi me zhdërvjelltësinë e saj autorja të grish për tablo të tjera.

Interesant është përdorja e togfjalëshve të kapitujve, që në vetvete, duken si mini-esse, por ku duken të ngulfatur personazhet e saj, që ajo i administron mirë.

Libri do të ishte i pamundur edhe pa ndihmën e Martin Camaj Gesellchaft në Mynih, si edhe përkthyesit dhe studiuesit Hans Joachim Lanksch, që e kanë ndihur autoren, por edhe publikun shqiptar jo vetëm me një roman të këndshëm por edhe tejet sfidues sa i përket elementëve teknikë letrarë.

 

 

Next Post
Kufiri detar/ Pashaj: Berisha, para drejtësisë, tensionoi marrëdhëniet mes dy vendeve

Kush e ka pushtuar Bulevardin?

Leave a Reply Cancel reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

LAJMET E FUNDIT

VIDEO/ Gazetari, pyetje Berishës: Doktor, pyet pak kunatën tënde Vjollca se kush janë ortakët e Duçkës

Skenari makabër me tre faza, për të shkatërruar Sali Berishën!

February 7, 2023
FOTOT/ Rindërtimi pas tërmetit, Rama: Puna për shndërrimin e lagjes së prekur nga tërmeti në Durrës vijon! Do strehohen 996 familje

FOTOT/ Rindërtimi pas tërmetit, Rama: Puna për shndërrimin e lagjes së prekur nga tërmeti në Durrës vijon! Do strehohen 996 familje

February 7, 2023
Defekti në ashensorin e pallatit në Tiranë, ISHMT: Nuk rezulton i regjistruar!

Defekti në ashensorin e pallatit në Tiranë, ISHMT: Nuk rezulton i regjistruar!

February 7, 2023
Alarmohet Shkupi, raportohet sërish për bomba të vendosura në 33 shkolla

Alarmohet Shkupi, raportohet sërish për bomba të vendosura në 33 shkolla

February 7, 2023
38-vjeçari i dehur në timon aksidenton një mjet tjetër

23-vjeçari përplas me makinë një grua në Tiranë

February 7, 2023
Emiratet ndajnë 100 milionë dollarë për Turqinë dhe Sirinë

Emiratet ndajnë 100 milionë dollarë për Turqinë dhe Sirinë

February 7, 2023
Turqi/ Tërmeti nuk “kursen” askënd, politikani i partisë së Erdogan gjendet i pajetë mes rrënojave

Turqi/ Tërmeti nuk “kursen” askënd, politikani i partisë së Erdogan gjendet i pajetë mes rrënojave

February 7, 2023
“Kristi po del budalla”/ Luizi dhe banorët “zbërthejnë” grupin e Oltës, Maestro: I bënë kurthin dhe po e përdorin

“Kristi po del budalla”/ Luizi dhe banorët “zbërthejnë” grupin e Oltës, Maestro: I bënë kurthin dhe po e përdorin

February 7, 2023
Ekipet shqiptare të Emergjencës, në Turqi! Koloneli Reso: Kemi nxjerrë viktima nga rrënojat

Ekipet shqiptare të Emergjencës, në Turqi! Koloneli Reso: Kemi nxjerrë viktima nga rrënojat

February 7, 2023
FOTO/ Tronditëse: Babai shtrëngon dorën e vajzës së tij të vdekur nën rrënoja

FOTO/ Tronditëse: Babai shtrëngon dorën e vajzës së tij të vdekur nën rrënoja

February 7, 2023
Inceneratorët/ Arrestohet në Austri Stela Gugallja, SPAK dërgon dokumentacionin për ekstradim

Inceneratorët/ Arrestohet në Austri Stela Gugallja, SPAK dërgon dokumentacionin për ekstradim

February 7, 2023
EMRI / Furnizonte dyqanet me kafe kontrabandë, arrestohet 39-vjeçari në Tiranë

EMRI / Furnizonte dyqanet me kafe kontrabandë, arrestohet 39-vjeçari në Tiranë

February 7, 2023
Horoskopi ditor për nesër, e Mërkurë 8 Shkurt 2023

Horoskopi ditor për nesër, e Mërkurë 8 Shkurt 2023

February 7, 2023
“Vrasja e al-Baghdadit nuk eliminon rrezikun nga Shteti Islamik”, pikëpyetjet e analistëve

​Trazira në Siri pas tërmeteve, të burgosurit arratisen në masë, mes tyre edhe luftëtarë të ISIS

February 7, 2023
Eksponenti i PD mohon masakrën e 4 Shkurtit: Pse ne ishim qendra e botës? Ç’është kjo mani…

Eksponenti i PD mohon masakrën e 4 Shkurtit: Pse ne ishim qendra e botës? Ç’është kjo mani…

February 7, 2023
Temperaturat e ulëta, Veliaj viziton të pastrehët e sistemuar në qendrën “Strehëza”

Temperaturat e ulëta, Veliaj viziton të pastrehët e sistemuar në qendrën “Strehëza”

February 7, 2023
“Ndihmoni në shërimin e plagëve”, Erdogan shpall gjendjen e emergjencës në provincat e goditura nga tërmeti

“Ndihmoni në shërimin e plagëve”, Erdogan shpall gjendjen e emergjencës në provincat e goditura nga tërmeti

February 7, 2023
Rruga e PD-së së Enkelejd Alibeajt

“Rama fshihet pas Spiropalit”, Alibeaj: PS tha se u ezaurua interpelanca me Kryeministrin

February 7, 2023
Rama mungoi në Parlament, Balla: Nuk po i shmanget çështjes që nuk është çështje

Çështja e McGonigal / Kuvendi miraton kërkesën e PD për mocion me debat me Ramën: 12 orë seancë, do të flasin…

February 7, 2023
Rama ndjek punimet për Lungomaren në plazhin e Durrësit: Faza e parë përfundon në Qershor

Rama ndjek punimet për Lungomaren në plazhin e Durrësit: Faza e parë përfundon në Qershor

February 7, 2023
JavaNews.al

  • Adresa: Rruga “Mihal Popi”, Pallatet 1 Maji, Shkalla 26, Apartamenti 5, Tiranë
  • Email: javanews.al@gmail.com
  • Kontakt
  • Kreu
  • Rreth Nesh

© 2015 JAVA NEWS - Të drejtat mbi përmbajtjen mbrohen sipas etikës profesionale dhe ligjeve të Republikës së Shqipërisë.

No Result
View All Result
  • Politikë
  • Kronikë
  • Ekonomi
  • Bota
  • Sport
  • Kulturë
  • Opinion
  • Tendencë
  • Të tjera
    • Media në Tranzicion
    • Kosova
    • Editorial
    • Kuriozitete
    • Teknologji
    • Sociale
    • Horoskopi
    • Dossier
    • Shëndetesi
    • Exlibris
    • Intervistë
    • Kuzhinë
    • Në plan të parë
    • Rajon

© 2015 JAVA NEWS - Të drejtat mbi përmbajtjen mbrohen sipas etikës profesionale dhe ligjeve të Republikës së Shqipërisë.

Welcome Back!

Login to your account below

Forgotten Password?

Retrieve your password

Please enter your username or email address to reset your password.

Log In
WP2Social Auto Publish Powered By : XYZScripts.com