JAVANEWS/ Deri kohët e fundit, vala nacionaliste dhe populiste në Evropë dukej pothuajse e pandalshme. Por ajo që ndodhi muajt e fundit tregon se sovranistët mund të humbasin, ata nuk janë të pathyeshëm. Nëse ky është fillimi i fundit, mbase është shumë herët për ta thënë.
Një gjë është e sigurt: disa vende tregojnë se ata kanë qenë në gjendje të zhvillojnë “antitrupa”, kundër virusit të nacionalizmit që ende infekton shumë shtete evropiane.
Eshtë e rëndësishme të theksohet se shenjat e kundër-tendencës vijnë nga Sllovakia, Hungaria dhe në një farë mënyre edhe nga Polonia: 3 nga 4 vendet e grupit të Vishegrádit, laboratori populist dhe antevropianist i Europës Qëndrore-Lindore, një hapësirë ku shtrydhen të drejtat e liritë e pakicave dhe migrantëve. Një rajon i tërhequr në mënyrë të pakthyeshme nga liderët nacionalistë, me një simpati të hapur për Rusinë dhe ku demokracia liberale shpesh është në rrezik. A është tani ky i njëjti rajon që tregon se si politika mund t’i përgjigjet sfidave të epokës populiste? Ja disa nga situata e reja të krijuara së fundi në këtë pjesë të kontinentit:
Orban humb Budapestin dhe një dyzinë qytetesh
Një nga shenjat e fundit të këtij ndryshimi të mundshëm të trendit vjen nga Hungaria. Këtu në zgjedhjet lokale të 13 tetorit, partia radikale e krahut të djathtë hungarez Fidesz, e udhëhequr nga kryeministri Viktor Orbán, humbi në Budapest dhe në një duzinë qytete të tjera (nga gjithsej 23). Për Orbánin, i cili ka qenë në pushtet që nga viti 2010, kjo është humbja e parë e madhe zgjedhore e këtyre viteve, megjithëse ai vazhdon të gëzojë mbështetje të gjerë, veçanërisht në zonat rurale. Rezultati tregon një ndryshim të rëndësishëm në klimën politike të vendit, në funksion të zgjedhjeve të përgjithshme të vitit 2022.
Poloni, populistët e Kaczynskit humbin Senatin
Në Poloni, në zgjedhjet politike të 13 tetorit, e drejta populiste Ligji dhe Drejtësia, (PiS) pavarësisht se edhe një herë fitoi një shumicë absolute, humbi kontrollin e Senatit. Aq shumë sa Jaroslaë Kaczynski, drejtuesi i partisë, përmbante euforinë me sondazhe të mbyllura: “Kishim aq shumë, por merituam më shumë”, tha ai me një shije të hidhur në gojë.
Austri, të gjelbrit mundin të djathtën radikale
Zgjedhjet politike në fund të shtatorit në Austri shënuan triumfin e ekspertëve të kancelarit Sebastian Kurz dhe rrëzimin e Fpö të së djathtës radikale, me humbjen e pothuajse 10 pikë përqindje në konsensus në krahasim me 2017 dhe 20 deputetë. Padyshim që kolapsi ka kontribuar shumë në skandalin e videos së famshme të Ibiza, në të cilën ish zv / kancelari dhe drejtuesi i FPÖ Heinz-Christian Strache i ofroi mbesës së supozuar të një oligarku rus blerjen e një gazete austriake dhe kontratave publike në këmbim të fonde të zeza për partinë e tij. Tërmeti politik që pasoi, me dorëheqjen e Strashës dhe prishjen e koalicionit qeverisës me popullin çoi në votimin e hershëm të shtatorit dhe imponimin e një fituesi tjetër, të Gjelbrit, i cili zëvendësoi sovranistet e Strache si partner qeveritar.
Sllovaki, fenomeni Caputova: anti-Orbáni mjedisor
Vendosja e një gruaje liberale, evropiane dhe ambientaliste si presidente e Sllovakisë pranverën e kaluar u paraqit si një thirrje zgjimi për Grupin Visegrád dhe sovranistët evropianë. Suksesi im tregon, Suzanna Caputova deklaroi pas fitores, se është e mundur që të mos i dorëzohemi populizmit. Ultra-nacionalistët dhe sovranistët nuk kishin arritur as në votim, të kapërcyer nga Social Demokratët, megjithë një rënie të lirë për shkak të përgjegjësisë për vrasjen e gazetarit antikorrupsion Jan Kuciak dhe të dashurën e tij.
Një ngjarje tërmeti për Sllovakinë. Ajo ka mobilizuar mijëra njerëz kundër kryeministrit të atëhershëm Roberto Fico, i quajtur Orbani socialist, dhe më pas u detyrua të jepte dorëheqjen: vala më e madhe e protestave që nga revolucioni Velvet. Aventura politike e Caputova filloi nga ai krim, nga indinjata dhe zemërimi që gjeneroi.
Perktheu nga italishtja per JavaNews, Ardit Rada