Viti i zi 1997/ Vrasjet më të egra të Altin Dardhës dhe si grabisnin bankat në mes të ditës

Nga Ferdinand Dervishi

…Zhurma e lajmeve që mbërrinin nga Tirana, duket e shkund dhe e vë në lëvizje Bandën e Beratit. Dokumentohet se saktësisht në këtë periudhë, Altin Dardha dhe tjerët, si përkushtim kryesor kanë pasur goditjen e bankave, apo më mirë zhvatjen e thërri- meve të mbetura në kasaforta.

Duket ata nisën të frikësoheshin nga sinjalet e para të përfundimit të kohës së tyre, të konceptuara pas shenjave, qoftë verbale, të politikës, që nisi të fliste për rindërtimin e shtetit. Ndërsa një tjetër argument ishte edhe gjykimi se, pas përfshirjes dhe ndihmës që u dhanë socialistëve në fushatë e proces zgjedhor, e meritonin një vetëshpërblim.

Të nisur qysh më 27 qershor 1997, dy ditë para zhvillimit të zgjedhjeve, dokumentet e policisë e vërtetojnë këtë tendencë. Në shënjestër ishte vënë banka më e madhe, ajo e Kursimeve1 që gjendej në lagjen “Mangalem”, krah rrugës që ngjitet në lagjen “Kala”.

Natën, rreth orës 01:00, një vinç “Takraf” i prodhimit gjermano – lindor, drejtuesi i të cilit ishte marrë peng, futi hundën  në katin e tretë të bankës, duke nxjerrë me përdhunë një kasë të rëndë metalike. Një kamion, që priste gati, e dërgoi trofeun te magazinat e braktisura të Ushqimores, ku ende vijonte përpunimi i pengjeve me qëllim vjeljen e gjobave. Kasaforta u hap duke përdorur një salduese. Por nga brendësia dolën vetëm një grumbull i madh monedhash metalike, shoqëruar me shumë zhgënjim.

Nuk dihet nëse kjo kishte ndonjë lidhje me inatin apo turpërimin me rezultatin e grabitjes së bankës, por më 30 qershor 1997, pra një ditë pas zgjedhjeve, Altin Dardha, regjistron mbase krimin më të rëndë të jetës. Duke ecur me makinë, në hyrje të Beratit, në afërsi të Rezervave të Shtetit, ai zbraz papritur automatikun mbi një kalimtare grua, e cila ishte shtatzënë. Roja i Rezervave, që pa skenën, afrohet duke protestuar, por Altin Dardha e vret edhe atë.

Po të pyesësh sot të afërm e miq të banditëve të Beratit të vitit 1997, të thonë se gruaja mbante në duar një bombë. Sipas tyre, Altini, të cilit i mungonte syri i majtë dhe kishte probleme me shikimin, kishte kujtuar se gruaja do e sulmonte. Ndërkohë, të tjera dëshmi thonë se gruaja, në duar kishte vetëm një shami koke me ngjyrë të gjelbër.

Ngjarja u përthith me dhimbje dhe detyroi qytetarët të përshtatnin me shpejtësi edhe një tjetër vijë sjelljeje: ata nuk duhet të bënin lëvizje të shpejta, sidomos me duar, kur pranë kalonte Altin Dardha. Ky ishte leksioni më i ri. Ndërkohë që një leksion më i vjetër, tashmë i përvetësuar, kishte lidhje me sjelljen pasi dikush bëhej dëshmitar i rastësishëm i një vrasjeje. Në këto ras- te përgjigjja standarde, për ata që pyesnin, duhej të ishte: nuk pashë gjë…

* * *

Dy ditë më pas, më 2 korrik 19973, firmën e Altin Dardhës do të mbante një tjetër vrasje, që do të drithëronte qytetin. Ishte një vrasje për të cilën Altin Dardha kishte sakrifikuar gjumin e mëngjesit. Shënjestra, Namik Sh. Sulejmani, ishte duke kaluar në afërsi të stacionit të autobusëve, pranë Kinoklubit, në lagjen “Çepepias”, kur Altin Dardha ngre kallashnikovin. Duke ecur në këmbë, në punë të vet, pa e ditur se donin ta vrisnin, ai vijon rrugën pas një grumbulli udhëtarësh që prisnin autobusin për të shkuar në Tiranë. Altin Dardhës mendja i thotë se nuk duhet të humbte shansin. Ai nis të qëllojë në drejtim të turmës me qëllim që të hapte një korridor për të goditur objektivin. Hungërima e vdekjes zgjat… Ai nuk e tërheq gishtin nga këmbëza edhe kur sheh se si, njëri pas tjetrit, dy qytetarë rrëzohen përtokë nga plumbat. Pret vetëm që të hapet një lirishtë me qëllim që të arrijë shënjestrën… Pranë stacionit të autobusit, mes një pellgu me gjak, fytyrat e zbehta, rrethuar me flokë të verdhë, të dy motrave studente, – një copëz imazhi nga fundi i Botës – ishin shembulli më kuptimplotë i një të vërtete të dhimbshme: në Beratin e vitit 1997 jeta e njeriut nuk ishte më e shtrenjtë se ajo e rabeckave.

* * *

E zhgënjyer nga rezultati i pak ditëve më parë, më 3 korrik 19975, Banda e Beratit e sulmon sërish Bankën e Kursimeve. Goditja kryhet sërish në mesnatë dhe sërish përlahet një tjetër kasafortë. Por, këtë radhë, sa duket, të dhënat kishin qenë më të sakta. Altini dhe të tjerët ndajnë, në pak duar, një shumë prej 110 mijë frangash zvicerane dhe 6 milionë lekësh…/ *Pjese nga libri “Altin Dradha”