Verën e kaluar, udhëheqës të 11 feve botërore, nga besimet lindore si Budizmi, Hinduizmi, Zoroastrianizmi dhe Baha’i, deri te fetë abrahamike si Krishterimi, Judaizmi dhe Islami, u mblodhën në Hiroshima të Japonisë,dhe nënshkruan Thirrjen e Romës për Etikën e Inteligjencës Artificiale.
Pse këto fe, shpesh me qëndrime kaq të ndryshme, vendosën të bashkohen për këtë apel për një qasje njerëzore ndaj zhvillimit teknologjik? Sepse ato ndajnë të njëjtat shqetësime për mënyrat sesi inteligjenca artificiale do të ndikojë njerëzimin.
Isha i pranishëm në atë nënshkrim dhe dëshmova një atmosferë bashkëpunimi. Të gjithë pjesëmarrësit donin të kontribuonin për një të ardhme ku asnjë inovacion teknologjik të mos mund të përdorej për shkatërrim masiv.
Ndryshimi që po përjetojmë është aq i thellë, sa mund të krahasohet me periudhën e Rilindjes, një kohë trazirash dhe transformimi që destabilizoi rendin e vendosur të botës mesjetare. Shoqëritë evropiane kaluan nga një botëkuptim i përqendruar te Evropa dhe Kisha Katolike, drejt një perspektive globale me toka, popuj dhe burime të reja. Uniteti fetar i Evropës u fragmentua dhe një rend i ri ekonomik tronditi strukturat tradicionale.
Në shekujt në vijim, Kisha ka ndryshuar qëndrimin e saj ndaj teknologjisë: ajo tani shihet si një agjente e transformimit shoqëror, efektet e së cilës duhen menaxhuar. Inovacioni teknologjik konsiderohet faktor drejtësie sociale, dhe jo çështje dogmatike. Kisha nuk e sheh Inteligjencën Artificiale si një rrezik (siç ndodhi me teleskopin e Galileos), por si një nxitje për të reflektuar sërish mbi kuptimin e qenies njerëzore dhe rolin e saj në një kozmos të ri të përbërë nga qenie të gjalla dhe makina inteligjente.
Ndaj, është përgjegjësia jonë të pyesim se cili është përdorimi i drejtë i Inteligjencës Artificiale. Po asistojmë në lindjen e një grupi të ri “besimesh” që po e zhvendosin kufirin e horizontit ekzistencial. Në Silicon Valley, interpretimet e Peter Thiel-it për profesorin e ndjerë të Stanfordit, René Girard, sugjerojnë se konflikti është i pashmangshëm. Elon Musk promovon të ashtuquajturin post-humanizëm, ku njerëzit bashkohen me teknologjinë. Shkencëtarja kompjuterike Timnit Gebru ka propozuar termin “Tescreal”, një neologjizëm për filozofitë që imagjinojnë një të ardhme me njerëz të përmirësuar, duke justifikuar projekte të rrezikshme me kërcënimin e zhdukjes së njerëzimit.
Siç tha Papa Françesku i ndjerë: “Nuk po jetojmë në një epokë ndryshimi, por një ndryshim epokash.”
Pasardhësi i tij ka vazhduar të theksojë rëndësinë e Inteligjencës Artificiale. Në një nga fjalimet e tij të para, ai shpjegoi pse zgjodhi emrin Leo XIV, një referencë ndaj Papa Leo XIII, i cili udhëhoqi Kishën pas revolucionit industrial dhe foli kundër pabarazisë dhe në mbështetje të punëtorëve. Papa Leo XIV ka treguar se jemi përballë një revolucioni të ri industrial, këtë herë jo me linja montimi, por me Inteligjencën Artificiale që po shtyn ndryshimet sociale të kohës sonë.
Këtë vit, Vatikani ka pritur drejtues të kompanive si Google, Meta, Anthropic dhe Palantir në një konferencë për Inteligjencën Artificiale, etikën dhe qeverisjen korporative.
Qëllimi i Kishës është të përdorë doktrinën e saj sociale për të mbrojtur dinjitetin dhe punën njerëzore. Kjo nuk është një ideologji politike, por një reflektim teologjik dhe moral që lind nga feja e krishterë, një grup parimesh, mësimesh dhe udhëzimesh të zhvilluara në raport me problemet sociale, ekonomike, politike dhe kulturore të botës bashkëkohore. Nuk është vetëm për katolikët, por e ndarë edhe me pjesën tjetër të shoqërisë.
Në kohën tonë moderne të ç’orientimit kolektiv, Kisha Katolike dhe fetë e tjera e shohin veten si shoqëruese të atyre që janë në kërkim të kuptimit./Financial Times
