Nga Edi Rama
Një vit më parë, Papa Françesku filloi vizitat e tij në Europë nga Shqipëria.
Ne pamë javën e kaluar, këtu në Amerikë, shpresën dhe gëzimin që ai mund t’i sjellë vendit më të pasur dhe më të fuqishëm në botë.
Imagjinoni gëzimin që ai solli tek ne dhe për më tepër kur lëvdoi Shqipërinë duke thënë se ne ishim dëshmia “se bashkëjetesa e frytshme dhe paqësore midis njerëzve dhe komuniteteve që i përkasin besimeve të ndryshme është jo vetëm e dobishme, por është konkretisht e mundur dhe realitet.”
Ne jemi me të drejtë krenarë për këtë trashëgimi që na bën të jemi, sipas fjalëve të Papa Françeskut, një përvojë e gjallë e vëllazërisë fetare, në një kohë kur ekstremizmi fetar, dhuna dhe terrorizmi janë duke shkaktuar vuajtje të parrëfyeshme.
Dhuna dhe ekstremizmi kanë detyruar masa të mëdha njerëzish të shpërngulen, të cilat të kujtojnë Eksodin e kohëve biblike. Me mijëra fëmijë, gra dhe burra që vijnë në pragun e shtëpive tona në Ballkan, për të kërkuar siguri dhe mbrojtje në Europë.
Sikurse, ndoshta e dini, konflikti dhe dhuna me bazë etnike nuk janë të huaja për ne në Ballkan.
Megjithatë sot, ne si rajon mund të guxojmë më në fund të shikojmë të ardhmen me shpresë dhe të tregojmë se një tjetër mënyrë për të shkuar përpara është e mundur.
Për herë të parë vitin e kaluar, pas njëqind vitesh konfliktesh dhe konfrontimesh të ngrira ose aktive në Ballkan, armët nuk u drejtuan më kundër asnjë dritareje fqinji. Pas një shekulli të shënjuar nga konflikti, më në fund patëm një vit bashkëpunimi për ta bërë paqen e arritur, një paqe të denjë për t’u jetuar.
Bisedimet mes Serbisë dhe Kosovës, një shtet i ri që kontribuon për stabilitetin në rajon, kanë bërë të mundur që të dy vendet të gjejnë zgjidhje të përbashkëta për një sërë çështjesh dhe për të mirën e popujve të tyre.
Dhe më lejoni t’ju bëj thirrje këtu, të gjithë atyre midis jush që ende nuk e kanë njohur Kosovën, për ta bërë këtë. Duke e njohur Kosovën, japin një kontribut të drejtpërdrejtë për forcimin e stabilitetit, paqes dhe bashkëpunimit në një rajon që vitin e kaluar u shndërrua në një histori të rëndësishme suksesi i shpresave dhe ëndrrave të së ardhmes, që mbizotërojnë mbi frikën dhe ankthet e së kaluarës.
Njohja e plotë e Kosovës nga të gjitha kombet e kësaj Asambleje do të jetë diçka e mirë edhe për Serbinë.
Vjet, unë isha i pari Kryeministër shqiptar që vizitoi Beogradin, pas 68 vjetësh.
Nga Samiti i Vjenës për Ballkanin në gusht të 2015-ës, rajoni ynë është duke zhvilluar me sukses një sërë bashkëpunimesh, përfshirë atë në fushën e shkëmbimeve rinore, të promovuar nga Shqipëria dhe Serbia, të frymëzuar nga modeli i shkëmbimeve rinore mes Francës dhe Gjermanisë pas Luftës së Dytë Botërore.
Ne jemi duke u përqendruar tek kjo në mënyrë në veçanti, sepse është thelbësore për t’i edukuar të rinjtë tanë atë çfarë historia na ka mësuar: Është më mirë të vlerësojmë dallimet tona dhe jo t’i luftojmë ato; të mësojnë nga e kaluara jonë jo dhe jo të jetojmë në të, pavarësisht vendit, gjuhës, ngjyrës, fesë dhe besimit.
Zonja dhe zotërinj,
Organizata e Kombeve të Bashkuara është angazhuar në një komunikim të paprecedent me qindra dhe mijëra të rinj. Ajo ka zhvilluar Objektivat e Zhvillimit të Qëndrueshëm, duke marrë parasysh shpresat dhe pritshmërinë e tyre.
Ndërkohë që ne përforcojmë zotimin tonë për të arritur këto objektiva, le t’i vendosim të rinjtë në qendër të kësaj axhende.
Vende, të mëdha dhe të vegjël, të mblidhemi së bashku dhe të fillojmë procesin e zhvillimit të një Karte Globale, e cila të vendosë në qendër të saj arsimimin e të rinjve tanë dhe vendosmërinë për të ofruar një të ardhme më të mirë për ta.
Në Shqipëri do të ndërmarrim një reformë që do të përfshijë në programin shkollor një Kartë të këtyre vlerave. Gjithashtu jemi duke punuar fort për të çuar përpara një sërë reformash të rëndësishme, duke përfshirë atë në arsim, në administratën publike, në energji, zhvillimin ekonomik, drejtësi dhe luftën kundër krimit.
Shqipëria është e gatshme për të qenë pjesë e një ekipi global, i cili do të takohet këtë dhjetor në Paris, për të vendosur mbi masat për mbrojtjen e mjedisit në përputhje me objektivat e zhvillimit të qëndrueshëm dhe qëllimet e marrëveshjes ndërkombëtare INDC.
Kjo ngjarje e paprecedentë do të jetë efektive nëse, ashtu sikurse në një skuadër të madhe, gjithsecili do luajë rolin e vet.
Megjithatë, në një epokë të mbushur nga sfidat e mëdha siç janë ndryshimi i klimës, ekstremizmi i dhunshëm, varfëria, pabarazia, korrupsioni dhe trafiqet e paligjshme, le të sigurojmë mbi të gjitha të ardhmen, duke u mësuar të rinjve vlerat e tolerancës, respektit dhe mirëkuptimit, pavarësisht vendit, gjuhës, ngjyrës, fesë dhe besimit.
Zonja dhe zotërinj,
Përpara se të bëhesha politikan, unë kam qenë artist. Në fakt, çdo ditë më pëlqen ende të marr një laps, një stilolaps ose një penel, qoftë edhe për disa minuta dhe të vizatoj, shkarravis, ose të pikturoj.
Të gjithë ne jemi duke u përpjekur të pikturojmë tablonë tonë të madhe, me mënyrat tona të ndryshme, të përcaktojmë një vizion të qartë dhe të punojmë në atë drejtim. Nëse bota do ishte një pikturë, sot ajo do të ishte më shumë gri sesa bardhë e zi. Ka pak gjëra të sigurta dhe aty do të kishte shumë penelata të ndritshme dhe të forta ngjyrash që paralajmërojnë për shumë rreziqe, shumë kërcënime.
Por këtu, në këtë vend, ka vlera dhe parime që mund të vlejnë për të gjitha sfidat me të cilat përballemi në botë dhe ne kemi nevojë për ato vlera dhe parime tani më shumë se kurrë.
Në një kohë lufte tragjike dhe oshtima armësh, Ëinston Churchill ka thënë:
“Fjalët janë e vetmja gjë që zgjat përgjithmonë.”
Le t’i prezantojmë me fjalë këto vlera dhe parime të tolerancës dhe të respektit për diversitetin e feve, identiteteve, kulturave, historive dhe besimeve, të gjithë ne, në kurrikulumet tona shkollore, duke njohur humanizmin e përbashkët që bashkëndajmë të gjithë.
Natyrisht, parimet dhe vlerat e tolerancës, të shkruara e zeza mbi të bardhë në një Kartë Globale, nuk mund të fshijnë ekstremizmin e dhunshëm, urrejtjen, stereotipet, diskriminimin dhe plagët që këto kanë shkaktuar.
Megjithatë, këto vlera të shprehura në fjalë, që duhet të mësohen dhe edukohen në shkolla, mund të jenë ura të qëndrueshme që lidhin zemrat dhe mendjet në një veprim të përbashkët dhe botën tonë për një të ardhme më të mirë.
Garancia më e mirë për një të ardhme më të mirë janë zemrat dhe mendjet e të rinjve tanë. Nëse do u tregojmë atyre rrugën e drejtë, ata do të ecin në të.
Le të përpiqemi të bëhemi së bashku me ta, një ekip më i madh, duke dëshmuar para së gjithash që ne- burra, gra, individë, popuj dhe civilizimi i botës sonë– jemi të bashkuar nga fakti se i përkasim njerëzimit tonë të përbashkët dhe duhet të punojmë për të ndërtuar një të ardhme të përbashkët dhe të qëndrueshme për të gjithë; pavarësisht vendit, gjuhës, ngjyrës, besimit.
Fjala në Asamblenë e Përgjithshëm Kombeve të Bashkuara
