Legalizimet dhe kompensimi i pronarëve, publikohen rregullat e reja

Këshilli i Ministrave ka miratuar procedurat e reja për rregul lat e kalimit të pronësisë për ndërtimet e paligjshme si dhe të kompensimit të pronarëve ku janë këto objekte. Ndër të tjera në VKM përcaktohet se hipotekat do të kalojnë në procedurë regjistrimi pronat që do të miratohen në vendimet e qeverisë. “Vendimi i Këshillit të Ministrave për kalimin e së drejtës së pronësisë dhe miratimin e masës e vlerës së kompensimit për sipërfaqet, pronë private, që preken nga ndërtimet e legalizuara, është i vlefshëm për regjistrimin përfundimtar të parcelës ndërtimore në regjistrin e pasurive të paluajtshme”, thuhet në vendim. Përsa u përket kompensimit të pronarëve përcaktohet brenda gjashtë muajve nga hyrja në fuqi e këtij vendimi, apo nga miratimi i lejeve të reja, përgatitet dosja e kompensimit financiar. “Për parcelat ndërtimore që shtrihen në prona të të tretëve, për të cilat është miratuar kalimi i së drejtës së pronësisë, ALUIZNI, brenda 6 muajve nga hyrja në fuqi e këtij vendimi, përgatit propozimet për miratimin e masës dhe vlerës së kompensimit financiar të pronarëve joposedues, pasi të jetë miratuar leja e legalizimit në favor të poseduesve të ndërtimeve informale”, thuhet në vendim. Teksa shtohet se vlerësimi do të jetë sipas metodikës së posaçme të vlerësimit të pronave dhe në përputhje me ligjin për legalizimin dhe urbanizimin e zonave informale. Vendimi parashikon legalizimin e objekteve dhe kur sipërfaqja e tokës ka mbivendosje, apo është lënë kolateral në banka. Po ashtu rregullohen marrëdhëniet kur ka shtesa në pallate apo nga kompensimi ka disa përfitues.

VENDIMI I PLOTË

-Procedurat e kalimit të së drejtës së pronësisë dhe miratimit të masës e vlerës së kompensimit

Propozimi për kalimin e së drejtës së pronësisë dhe miratimin e masës e vlerës së kompensimit financiar përgatitet nga drejtoritë e ALUIZNI-t, pranë ministrisë përgjegjëse për zhvillimin urban, pas miratimit të lejes së legalizimit. Paraqitja skematike e të dhënave për kalimin e së drejtës së pronësisë dhe kompensimin financiar përcaktohet me udhëzim të drejtorit të përgjithshëm të ALUIZNI-t.

Në hartimin e propozimit drejtoritë e ALUIZNI-t bazohen në dokumentacionin teknik (genplan) dhe në informacionin mbi gjendjen juridike të pronës, pavarësisht nga lloji i pasurisë. Përcaktimet e këtij vendimi, në asnjë rast, nuk cenojnë të drejtën e pronarit joposedues të truallit për kompensim, sipas nenit 15/1, të ligjit nr. 9482, datë 3.4.2006, “Për legalizimin, urbanizimin dhe integrimin e ndërtimeve pa leje”, të ndryshuar. Nëse pas përfundimit të procedurave, sipas këtij vendimi, ka pretendime pronësie të mbështetura mbi tituj të paregjistruar dhe më të hershëm, atëherë ZVRPP-ja i kërkon ALUIZNI-t hartimin e propozimeve për procedurat e kompensimit të pronarit joposedues.

Procedurat e kalimit të së drejtës së pronësisë dhe miratimit të masës e vlerës së kompensimit financiar zba tohen pavarësisht se parcela ndërtimore u përket anëtarëve të familjes të poseduesit të ndërtimit të legalizuar apo personave me të cilët ai ka lidhje fisnore/gjinore. Bën përjashtim rasti kur pasuria përfshihet në bashkësinë ligjore të poseduesit, sipas përcaktimeve të Kodit të Familjes.

Nëse poseduesi është bashkëpronar në pasurinë ku ndodhet ndërtimi i legalizuar, për rregullimin e pronësisë në parcelën ndërtimore zbatohen këto rregulla: a) Kur pjesët takuese ideale të bashkëpronësisë janë të papërcaktuara, ato prezumohen të barabarta (në përpjesëtim me numrin e të gjithë bashkëpronarëve); b) Pjesa takuese ideale e poseduesit llogaritet në sipërfaqen e parcelës ndërtimore. Nëse, pas kësaj, nuk plotësohet sipërfaqja e parcelës ndërtimore, për sipërfaqen e mbetur të saj kryhet kalimi i pronësisë në favor të poseduesit, si dhe kompensimi i bashkëpronarëve të tjerë, sipas pjesëve të tyre ideale; c) Mosmarrëveshjet për ndarjen e parcelës dhe për masat e pjesëve takuese zgjidhen nga gjykata.

Nëse një nga bashkëposeduesit e ndërtimit të legalizuar është pronar i vetëm i pasurisë ku ndodhet parcela, krijohet bashkëpronësia mbi parcelën ndërtimore, duke u transferuar poseduesve të tjerë pjesët takuese (ideale), të parcelës. Nëpërmjet të njëjtit vendim të Këshillit të Ministrave miratohet edhe masa e vlera e kompensimit financiar për këto pjesë takuese. I njëjti parim zbatohet edhe kur pronarë të pasurisë janë disa nga bashkëposeduesit e ndërtimit.

Kur parcela e ndërtimit të legalizuar shtrihet mbi pasuri të paluajtshme, e cila, sipas informacionit mbi gjendjen juridike, rezulton “pronar i pavërtetuar” (PPV), procedurat e kalimit të pronësisë vijojnë në përputhje me përcaktimet e këtij vendimi, si për pasuritë “shtet”. Për shtesat anësore në tejkalim të lejes së ndërtimit, të miratuar nga autoriteti përgjegjës, procedurat e kalimit të së drejtës së pronësisë dhe miratimit të masës e vlerës së kompensimit financiar zbatohen vetëm kur tejkalohet gjurma e sheshit të ndërtimit, përcaktuar në dokumentacionin e lejes përkatëse.

Hipotekat që rëndojnë mbi parcelën ndërtimore nuk pengojnë kalimin e së drejtës së pronësisë dhe miratimin e masës e vlerës së kompensimit financiar. Kreditori hipotekar ka të drejtë garancie mbi shumën e kompensimit financiar. E drejta e garancisë pasqyrohet në vendimin e Këshillit të Ministrave, në një seksion të veçantë, për efekt të zbatimit të vendimit nga ATPja. ATP-ja detyrohet të caktojë shumën e kompensimit financiar në një llogari bankare të posaçme. Kjo shumë nuk mund të vendoset në dispozicion të subjektit përfitues ose të tretëve pa miratimin apo marrëveshjen e kreditorit.

Kur ndërtimi i legalizuar është ngritur mbi pasurinë në pronësi të të tretëve, i sekuestruar sipas nenit 560, të Kodit të Procedurës Civile, ALUIZNI-i njofton përmbaruesin gjyqësor për të vijuar me ekzekutimin e detyrueshëm mbi shumën e kompensimit financiar, sipas pjesës IV, të titullit II, të kreut IV, të këtij Kodi. Procedurat e kalimit të së drejtës së pronësisë dhe kompensimit financiar vazhdojnë pas konfirmimit, brenda 30 ditëve, nga përmbaruesi.

Kur ka kufizim mbi pasurinë, sipas neneve 59 dhe 75, pika 2, të ligjit nr. 33/2012, “Për regjistrimin e pasurive të paluajtshme”, të ndryshuar, për arsye që lidhen me vlefshmërinë e titullit të pronësisë, shuma e kompensimit financiar vendoset nga Agjencia e Trajtimit të Pronës në një llogari bankare të posaçme dhe nuk mund të disponohet nga subjekti përfitues pa zgjidhjen e shkakut të kufizimit në rrugë gjyqësore. Në këto raste, kufizimi pasqyrohet në vendimin e Këshillit të Ministrave Situata e mbivendosjes së titujve nuk pengon procedurat, sipas këtij vendimi.

Mbivendosja në parcelën ndërtimore shuhet me hyrjen në fuqi të vendimit të Këshillit të Ministrave që miraton kalimin e së drejtës së pronësisë dhe vlerën e masën e kompensimit financiar. Në këto raste, kompensimi financiar miratohet pa përcaktuar subjektin përfitues të tij, duke pasqyruar faktin e mbivendosjes së titujve në seksionin e veçantë të vendimit të Këshillit të Ministrave. Për parcelat e ndërtimeve të legalizuara, të cilat janë brenda territoreve apo objekteve ishushtarake, në përgjegjësi administrimi të Ministrisë së Mbrojtjes, ALUIZNI-i, përpara se të nisë procedurat e kalimit të pronësisë, i paraqet kërkesë për procedim ministrit të Mbrojtjes.

Procedurat për kalimin e së drejtës së pronësisë mbi parcelën e objektit të legalizuar, sipas këtij vendimi, zbatohen edhe për rastet, kur:

a) ndërtimi i legalizuar gjendet brenda apo në lidhje funksionale me sipërfaqen e oborrit në përdorim,

b) ndërtimi i legalizuar gjendet brenda apo në lidhje funksionale me truallin e objekteve të ngritura para datës 10.8.1991, për të cilat nuk zotërohen akte të fitimit të pronësisë.

Në këto raste, çmimi i parcelës ndërtimore, mënyrat dhe rregullat e tjera të pagesës zbatohen sipas legjislacionit për legalizimin e ndërtimeve pa leje. Nuk i nënshtrohen kalimit të së drejtës së pronësisë parcelat e ndërtimeve të legalizuara që “disponohen sipas një akti të ligjshëm, të paregjistruar”, në përputhje me përcaktimet e nenit 16, të ligjit nr. 9482, datë 3.4.2006, “Për legalizimin, urbanizimin dhe integrimin e ndërtimeve pa leje”, të ndryshuar. Nëse konsolat (volumet ndërtimore të mbështetura vetëm në një krah) projektohen në trotuare, këto sipërfaqe nuk u nënshtrohen procedurave të kalimit të pronësisë.

Për ndërtimet e llojit “shtesë në lartësi”, në pallate të regjistruara, kur poseduesi i shtesës nuk është pronar i njësisë ndërtimore në objektin ekzistues, kryhet kalimi i së drejtës së pronësisë për pjesën takuese ideale që i transferohet poseduesit, në hapësirën e përbashkët (në bashkëpronësi të detyrueshme) dhe kompensimi i banorëve të tjerë, sipas procedurave të këtij vendimi.

-Kompensimi financiar dhe dispozita të fundit

Për vendimet e Këshillit të Ministrave, të miratuara përpara hyrjes në fuqi të këtij vendimi, kalimi i së drejtës së pronësisë është i vlefshëm, pa qenë nevoja për lidhjen e kontratës. Kur leja e legalizimit nuk është nxjerrë ende, procedurat e kalimit të pronësisë konsiderohen të përfunduara në momentin e miratimit të lejes.

Për parcelat ndërtimore që shtrihen në prona të të tretëve, për të cilat është miratuar kalimi i së drejtës së pronësisë, ALUIZNI, brenda 6 muajve nga hyrja në fuqi e këtij vendimi, përgatit propozimet për miratimin e masës dhe vlerës së kompensimit financiar të pronarëve joposedues, pasi të jetë miratuar leja e legalizimit në favor të poseduesve të ndërtimeve informale.

Në çdo rast, deri në përfundimin e procedurave të kalimit të së drejtës së pronësisë dhe/ose kompensimit të pronarëve joposedues apo rregullimin e marrëdhënieve të pronësisë mbi parcelën ndërtimore në rrugë juridiko-civile apo gjyqësore, ndërtimi i legalizuar qëndron i regjistruar sipas pikës 14, të vendimit nr. 1095, datë 28.12.2015, të Këshillit të Ministrave.

ma.me