Nga Nicholas Kristof
Kjo është diçka tronditëse: Presidenti Trump ka pranuar një ftesë nga Kim Jong-un për një samit.
Është gjithashtu, mendoj, një bast i rrezikshëm dhe një ide e keqe.
Nuk mund ta besoj që po e them këtë. Për shumë vite, gjatë disa udhëtimeve në Korenë e Veriut, kam argumentuar për bisedime të drejtpërdrejta midis Shteteve të Bashkuara dhe Koresë së Veriut, dhe sigurisht që është më mirë të angazhohesh me Veriun se sa të bombardosh atë. Nëse zgjedhja është midis bisedimeve dhe raketave, unë do të zgjidhja bisedimet.
Por mënyra e duhur për të mbajtur një samit është me përgatitje të kujdesshme për të siguruar që takimi të përparojë paqen dhe sigurisht që ai i shërben një qëllimi më të lartë sesa legjitimimi i regjimit të Kim.
Kim dhe Trump janë të dy njerëz të shfaqjes me një prirje për drama dhe të papritura. Kjo do ta bënte një samitin emocionues, por krijon rreziqe të mëdha nëse gjithçka rezulton e gabuar.
Ajo që udhëheqësit e Koresë së Veriut kanë dëshiruar për shumë vite është respekt dhe besueshmëri ndërkombëtare; ata duan të trajtohen si të barabartë nga amerikanët, kështu që një skenë ku Trump dhe Kim qëndrojnë krah për krah do të përbënte një triumf për Phenianin. Koreanët e veriut kanë kërkuar për një kohë të gjatë kontakte të drejtpërdrejta me zyrtarë të lartë amerikanë. Në të kaluarën, ata ndonjëherë e arritën këtë duke sjellë amerikanë (si Bill Klinton pasi u largua nga zyra) si kusht për lirimin e qytetarëve amerikanë që ata kishin ndaluar.
Pra, një vizitë nga një president aktiv amerikan në Korenë e Veriut do të ishte një dhuratë e madhe për Kim, dhe është e çuditshme që Bërësi jonë i Marrëveshjeve të Mëdha heq dorë nga kaq shumë aq shpejt. Është hutuese që të mendosh që Trump do të shkojë nga kërcënimi në shtator për të “shkatërruar totalisht” Korenë e Veriut dhe më vonë duke thënë se butoni i tij bërthamor është më i madh se i Kim, për të planifikuar një takim të ngrohtë në një samit. Procedura më normale do të ishte, së pari, të negociojë rrugën tonë drejt samitit dhe të sigurohemi që të nxjerrim çdo koncesion të mundshëm, dhe së dyti, të sigurohemi që samiti të shërbejë qëllimeve më të mëdha të zgjidhjes së krizës bërthamore.
Kjo do të thoshte që së pari të dërgoheshin diplomatë për të hedhur themelet dhe për të parë se çfarë lloj marrëveshjeje mund të zgjidhet – dhe, sigurisht, për të fituar lirimin e tre të burgosurve amerikanë në Korenë e Veriut. Mund të dërgohen H.R. McMaster, këshilltari i sigurisë kombëtare, ose Mike Pompeo, Drejtor i C.I.A.-së. (Sekretari i Shtetit Rex Tillerson do të ishte gjithashtu një mundësi, por koreano-veriorët më janë tallur se ai nuk është një lojtar i rëndësishëm në Uashington).
Në këtë rast secila palë do të përgatitej për samitin në muajt e ardhshëm për të përpunuar rezultatet, por duke u angazhuar për të bërë udhëtimin deri në maj, Trump ka hequr dorë nga mjete dhe fuqia negociuese. Ai po shkon, dhe kjo është diçka që koreano-veriorët duan jashtëzakonisht shumë.
Sinqerisht, një tjetër shqetësim në lidhje me një samit midis Trump-Kim është se presidenti ynë do të pajtohet vrullshëm me një skemë mendjelehtë për të marrë një marrëveshje. (“Do të tërhiqni trupat amerikane nga Koreja e Jugut dhe nga Okinawa? Nuk ka problem, nëse do të ndërtoni një mur për mua”).
Trump nganjëherë ka lëshuar angazhimet në takimet e Uashingtonit, ndërsa ndihmësit e tij më vonë kanë shpjeguar se ai nuk i kishte me të vërtetë ato që tha, por do të ishte shumë më problematike të bënim një angazhim të pamend me Korenë e Veriut. Kemi parë me vendosjen e tarifave të çelikut dhe aluminit që Trump nuk ndjek gjithmonë këshillat e ndihmësve ose duket se mendon gjatë veprimeve të tij, por Koreja e Veriut është një problem shumë më sfidues.
Për Trump, ky njoftim gjithashtu ka dobi për të ndryshuar temën e titujve larg nga një aktore pornografie dhe një hetim ndaj Rusisë. Ndoshta Trump e ka menduar rreth këtij samiti, ose ndoshta ai thjesht dëshiron që të ndryshojë aktualitetin.
Ne gjithashtu duhet të sigurojmë aleatët dhe partnerët tanë në Azi, veçanërisht Korenë e Jugut dhe Japoninë, që ne nuk do t’i braktisim sipas dëshirës, si pjesë e disa marrëveshjeve me Korenë e Veriut. Trump duhet t’i përfshijë ato në diskutimet dhe planifikimin.
Megjithatë, është inkurajuese që Kim lëshoj këtë ftesë, se ai nuk po kundërshton rifillimin e ushtrimeve ushtarake të SHBA-ve dhe se ai me sa duket po flet për pezullimin e testeve raketore dhe bërthamore. E fundit por më e rëndësishmja: nëse ai do të pezullojë testimet, atëherë mund të bëhet një marrëveshje e realizueshme.
Një marrëveshje e tillë do të përfshinte që Koreja e Veriut të heqë dorë nga programi i saj bërthamor (dhe të ndalojë të gjitha testimet) në këmbim të dhënies fund të sanksioneve dhe normalizimit të marrëdhënieve, me disa angazhime nga Koreja e Veriut për të drejtat e njeriut gjithashtu.
Një pyetje e qartë: A merr Trump kredite për nxitjen e koreanëve të veriut për të bërë lëshime, të tilla si pezullimi i testimeve?
Përgjigja, mendoj, është ndoshta po, në dy aspekte.
Së pari, Trump ngriti presionin ekonomik mbi Korenë e Veriut me sanksione shtesë dhe mbështetje shtesë nga Kina, dhe dhimbja ishte e dukshme kur vizitova Korenë e Veriut në shtator. Kim është përpjekur të rrisë standardet e jetesës si shenjë dalluese i udhëheqjes së tij dhe sanksionet kanë kërcënuar atë shtyllë të legjitimitetit të tij.
Së dyti, kërcënimet e Trump rreth sulmeve ushtarake mund ose nuk mund të ketë tronditur Korenë e Veriut, por ata me siguri tronditën Korenë e Jugut. Përfundimi ishte shtrirja diplomatike e Koresë së Jugut ndaj Koresë së Veriut, duke çuar në premtimin e Koresë së Veriut për të pezulluar testimin.
Pra, jepini qasjes së Trumpit disa kredite. Por ka shumë arsye për të qenë skeptikë rreth asaj se ku çon kjo gjë. Askush nuk ka vendosur bast për moderimin e Koresë së Veriut dhe Kim mund të ketë ide jorealiste rreth asaj se çka do të bien dakord Shtetet e Bashkuara. Nëse Kim mendon se Trump do të pajtohet të tërheqë trupat amerikane nga Gadishulli Korean, atëherë samiti mund të përfundojë para kohe.
Ne ende nuk e dimë me të vërtetë se cilat janë pritëshmëritë e Kim-it dhe një samit i dështuar mund të shkaktojë përshkallëzime të reja në çdo anë, duke na lënë më keq se sa ku kemi filluar. Ka ende spekulime mes ekspertëve se Kim dëshiron të kryejë një test bërthamor atmosferik për të provuar se ka programe raketore dhe bërthamore që mund të funksionojnë siç thotë ai dhe mund ta paramendoni atë pas një samiti të dështuar me një test të tillë atmosferik.
Për të gjitha paqartësitë, tani mund të parashikohet një rrugë përpara midis Shteteve të Bashkuara dhe Koresë së Veriut. Është një rrugë emocionuese përpara – por mund të jetë një rrugë pa rrugëdalje, drejt një grope. Dua që rruga të fillojë me diskutime të gjera në nivelin e këshilltarit të sigurisë kombëtare dhe vetëm pas kësaj, një samit, por që së paku sugjeron një njohje nga të dyja palët se rruga përpara qëndron me bisedime në vend të tankeve./The New York Times – Lexo.al/
