Lirimi i Giovanni Brusca-s, personi që vrau me një atentat mizor prokurorin anti-mafia Giovanni Falcone në vitet ’90, ka shkaktuar një reagim të fortë në opinionin publik në Itali.
Mediat italiane përtej Adriatikut bëjnë një analogji që në këtë rast indirekt lidhet edhe me Shqipërinë, më saktë me emigrantët q vijnë nga Italia sipas paktit mes dy vendeve. Mes të tjerash, mediat italiane shkruajnë se nuk mund të kuptohen ligjet, pasi vrasësi mafioz del nga burgu, ndërsa emigrantët, nuk kanë kryer asnjë krim përveçse janë ilegalë, dërgohen në qendrat në Shqipëri.
Shkrimi i plotë i një prej mediave italiane
Ka diçka absolutisht të çuditshme në një shtet, në dukje demokratik, që liron Giovanni Brusca-n dhe dërgon në Shqipëri njerëz që ende nuk kanë kryer, dhe shumica e tyre nuk do të kryejnë, ndonjë krim. Një kriminel i rebeluar, atavist, i cili ka rrezikuar institucionet, ka masakruar jetën e shërbëtorëve të guximshëm të shtetit, ka tretur fëmijë në acid, lirohet, sipas rregullave aktuale.
Një njeri për të cilin nuk dimë asnjë pendim të vërtetë, dhe jo juridiksional. I cili nuk ka folur kurrë për shumë fakte të Cosa Nostrës, vetëm disa, i cili nuk ka dorëzuar kurrë asnjë euro nga biznesi i tij kriminal, as ato të bashkëpunëtorëve të tij. Dikush mund të thotë se edhe në Amerikën e Trump, emigrantët e paligjshëm përfundojnë në burgje në vende të tjera. Vetëm se në Amerikën e Trumpit dikush si Brusca do të ishte ekzekutuar, ose – në shtetet e pakta ku nuk ka dënim me vdekje – nuk do të kishte dalë kurrë nga burgu, ato të vështirat, shumë më të rënda se ato që na tregon Hollivudi, ku vdekshmëria në burg nuk ndodh nga vetëvrasja si në Itali.
Burri që vrau Giovanni Falconen me një eksploziv me telekomandë është i lirë. Disa thonë për shkak të të njëjtit ligj që gjykatësi i guximshëm donte për të penduarit. Por a jeni të sigurt se dikush aq kokëfortë, i vendosur dhe i zgjuar sa Falcone do të ishte kënaqur me pendimin e Brusca-s, i cili do të kishte marrë kaq pak prej tij në këmbim të kaq shumë? Ndërsa një emigrant, i torturuar dhe i shtypur, i grabitur nga të gjitha pasuritë e tij, futet në një vend paraburgimi pa kryer asnjë krim kundër personit dhe pa gjyq?
Çdo gjë në jetë duhet të ketë një përpjesëtim, dhe këtu nuk shihet, përtej ligjit, i cili në çdo rast duhet të interpretohet gjithmonë, jo vetëm të proceduralizohet. Brusca ka mbjellë viktima, por ka edhe armiq, njerëz që e kanë zëvendësuar, administratorë gjyqësorë që kanë menaxhuar gjërat, asetet dhe kompanitë e tij, të fituara në mënyrë të paligjshme. A janë të gjithë këta njerëz të sigurt sot nga dikush i quajtur U’ verru për egërsinë e tij? Ligji nuk është një dogmë besimi; Shteti mund, në fakt duhet, të ngrejë standardin për njerëz si Brusca, të cilët për vite me radhë janë mbështetur nga taksapaguesit dhe janë mbrojtur nga Shteti. Ai duhet të kërkojë shumë më tepër të vërtetë sesa ajo e arritur deri më tani, përndryshe nuk do të ishim pa të vërtetën në shumë gjyqe, para së gjithash atë të Borsellino-s. Cili ishte “negociata” e vërtetë , kush ishte pranë tij, çfarë bashkëpunimesh, zonash gri, shoqatash, po mbrojnë ende Brusca-n dhe bashkëpunëtorët e tij? Kush e ka mbrojtur Messina Denaro-n për shembull për këto tridhjetë vjet?
Brusca nuk ishte thjesht një shef i çfarëdoshëm, ai ishte në qendër të dinamikës së Corleonesit. Ai e di, por nuk flet, ose thotë vetëm atë që dihej tashmë, ndoshta të spërkatur me disa detaje shtesë. Problemi është ndoshta se kush i bën pyetjet, ato të duhurat, ato që të çojnë tek e vërteta dhe jo te dimensionet e saj të pjesshme ose anësore. Falcone dinte si të bënte pyetje, sepse ai kishte një njohuri të thellë të fenomenit, në përpjesëtim me atë që ishte një Inteligjencë Artificiale, me gjithë respektin e duhur për klasën aktuale të magjistratëve. Para se ta lironi, bëjini disa pyetje të duhura, të përshtatshme, në përpjesëtim me lirinë e madhe që ai do të ketë së shpejti, një liri jete që viktimat e tij nuk do ta kenë më. Dhe, nëse ai nuk përgjigjet, trajtojeni si një emigrant të paligjshëm, dikë që nuk ka të drejtë të jetojë në një vend të civilizuar, dërgojeni në Shqipëri, së bashku me ata emigrantë të varfër. Do të kishte më shumë kuptim ta mbanim atë jashtë Italisë sesa ata.
