Nga Thoma Gëllçi
“Në u bëfsha dhe njëherë nuse, pa di unë të nuseroj” – një frazë e njohur shqiptare që përmbledh mësimin e marrë nga përvoja dhe mundësinë për të përmirësuar gabimet e së kaluarës. Kjo ide, e cila thekson fuqinë e rritjes dhe reflektimit, është veçanërisht e vlefshme në botën e politikës, ku liderët shpesh ballafaqohen me sfida që testojnë aftësitë e tyre për të udhëhequr dhe për të lënë pas një trashëgimi të qëndrueshme. Një shembull i qartë i kësaj mund të shihet në rikthimin e presidentit të Shteteve të Bashkuara, Donald Trump, në Shtëpinë e Bardhë. Rikthimi i tij, pas një ndërprerjeje katërvjeçare, ngjall pyetje të mprehta mbi potencialin e tij për të mësuar nga e kaluara dhe mbi aftësinë e tij për të ndikuar pozitivisht në një komb të ndarë.
Historia amerikane ofron disa shembuj të udhëheqësve të cilët janë rikthyer në pushtet pas periudhave të vështira. Një nga rastet më të shquara është ai i Grover Cleveland, presidenti i 22-të dhe i 24-të i Shteteve të Bashkuara, i vetmi që ka shërbyer dy mandate të ndara. Mandati i tij i parë u karakterizua nga vendosmëria për të mbrojtur integritetin financiar të qeverisë dhe për të luftuar korrupsionin, por humbja në zgjedhjet e 1888-s tregoi që politika e tij nuk i kishte përmbushur pritshmëritë e gjithë elektoratit. Rikthimi i Cleveland në 1893 erdhi në një periudhë krizash ekonomike të thella, por përvoja e mandatit të tij të parë e ndihmoi të përballonte sfidat me maturi.
Për Trump, analogjia me Cleveland është interesante, por me disa dallime të theksuara. Ndërsa Cleveland kishte ruajtur një qasje të përmbajtur dhe të fokusuar në politika ekonomike, Trump njihet për stilin e tij konfrontues dhe për përdorimin e retorikës polarizuese. Megjithatë, si Cleveland, edhe Trump ka të njëjtën mundësi të reflektojë mbi gabimet e mandatit të parë dhe të ndjekë një qasje më bashkuese dhe efektive në rikthimin e tij.
Historikisht, mandatet e dyta të presidentëve amerikanë janë të njohura për sfidat e tyre. Dwight D. Eisenhower, një nga presidentët më të respektuar të shekullit të 20-të, u përball me tensione të mëdha në politikën e jashtme dhe me rritjen e lëvizjes për të drejtat civile gjatë mandatit të tij të dytë. Nixon, nga ana tjetër, arriti një fitore të madhe në zgjedhjet e vitit 1972, por mandati i tij i dytë u shkatërrua nga skandali Watergate. Këta shembuj tregojnë se suksesi në mandatin e dytë shpesh varet nga aftësia e presidentit për të shmangur gabimet dhe skandalet që mund të minojnë kredibilitetin e tij.
Për Trump, sfidat e mandatit të dytë janë të shumta dhe komplekse. Një nga sfidat më të mëdha do të jetë përballja me ndasitë e thella politike në vend. Gjatë mandatit të tij të parë, Trump shpesh i thelloi këto ndasi përmes përdorimit të retorikës polarizuese dhe konflikteve me median dhe kundërshtarët politikë. Rikthimi i tij i jep një mundësi unike për të ndryshuar kurs dhe për të ndjekur një qasje më bashkuese, që mund të shërojë disa nga plagët politike të vendit.
Një nga aspektet më të spikatura të rikthimit të Trump është koalicioni i tij i ri politik. Gjatë mandatit të tij të parë, Trump arriti të konsolidojë një bazë të fortë mbështetësish në mesin e votuesve të bardhë të klasës punëtore dhe të votuesve ruralë. Në rikthimin e tij, ai ka zgjeruar bazën e tij përmes mbështetjes së disa grupeve minoritare dhe të votuesve të rinj, të cilët tradicionalisht janë konsideruar si pjesë e bazës demokratike. Ky koalicion i zgjeruar i jep Trump një mundësi për të ndikuar në politikat kombëtare me një qasje të re dhe për të adresuar çështjet që janë të rëndësishme për këto grupe.
Por ky koalicion gjithashtu paraqet sfida. Diversiteti i grupeve që tani mbështesin Trump do të thotë që ai duhet të gjejë një balancë të kujdesshme në politikat e tij. Ai duhet të adresojë shqetësimet e votuesve të klasës punëtore, ndërsa gjithashtu përmbush pritshmëritë e grupeve minoritare dhe votuesve të rinj. Kjo kërkon një qasje të matur dhe të balancuar, e cila nuk ka qenë gjithmonë pika e fortë e Trump.
Një nga premtimet kryesore të Trump gjatë mandatit të tij të parë ishte përmirësimi i ekonomisë dhe ulja e kostove të jetesës për amerikanët e zakonshëm. Në rikthimin e tij, ai do të përballët me sfida të mëdha në këtë drejtim, duke përfshirë inflacionin, kostot e larta të banimit dhe pasigurinë ekonomike që vazhdon të prekë shumë amerikanë. Historia na tregon se suksesi në zgjidhjen e këtyre sfidave shpesh përmbush ose shkatërron presidencat. Franklin D. Roosevelt, për shembull, mbetet një nga presidentët më të respektuar në historinë amerikane për shkak të aftësisë së tij për të udhëhequr kombin përmes Depresionit të Madh dhe Luftës së Dytë Botërore.
Trump ka premtuar të ulë kostot e jetesës dhe të krijojë më shumë mundësi për amerikanët e zakonshëm. Por, siç ka pranuar vetë ai, kjo është një detyrë e vështirë, dhe suksesin e tij në këtë drejtim do ta gjykojë historia.
Në fushën e politikës së jashtme, Trump ka premtuar të ndjekë një qasje më të fortë dhe më të pavarur. Gjatë mandatit të tij të parë, ai sfidoi normat tradicionale të diplomacisë amerikane, duke ndjekur politika të paprecedenta ndaj Kinës, Rusisë dhe Koresë së Veriut. Rikthimi i tij ofron një mundësi për të rishikuar dhe për të përmirësuar këto politika, por gjithashtu paraqet rrezikun e thellimit të tensioneve globale.
Për shembull, politika e tij ndaj Ukrainës mbetet një pikë kritike. Gjatë mandatit të parë, Trump u përball me kritika për qasjen e tij ndaj Rusisë dhe qëndrimin e tij ndaj NATO-s. Në rikthimin e tij, ai duhet të gjejë mënyra për të ruajtur balancën ndërmjet mbështetjes së aleatëve perëndimorë dhe ndjekjes së interesave kombëtare të Shteteve të Bashkuara. Kjo kërkon një diplomaci të zgjuar dhe një aftësi për të menaxhuar marrëdhëniet me liderët ndërkombëtarë në një kohë kur bota përballet me kriza të shumta, duke përfshirë ndryshimet klimatike, tensionet tregtare dhe konfliktet rajonale. Një nga premtimet më të mëdha të Trump, që do të jetë edhe sfida e tij më e madhe në politikën e jashtme, është ndalimi i luftës në Ukrainë. A do të mundet ai ta realizojë këtë dhe të ruajë vlerat për të cilat luftoi populli i Ukrainës dhe koalicioni perëndimor i udhëhequr nga Shtetet e Bashkuara?
Një tjetër sfidë e rëndësishme për Trump do të jetë menaxhimi i marrëdhënieve me Kinën. Tensionet tregtare dhe politike midis dy vendeve kanë qenë një çështje qendrore gjatë viteve të fundit, dhe Trump ka premtuar të ndjekë një qasje më të ashpër për të mbrojtur interesat ekonomike të Shteteve të Bashkuara. Megjithatë, një qasje e tillë mund të rrezikojë stabilitetin ekonomik global dhe të përkeqësojë marrëdhëniet me një nga fuqitë më të mëdha të botës.
Përveç kësaj, Trump duhet të trajtojë sfidat që lidhen me ndryshimet klimatike dhe energjinë. Gjatë mandatit të parë, ai tërhoqi Shtetet e Bashkuara nga Marrëveshja e Parisit për Klimën, duke shkaktuar kritika të ashpra nga komuniteti ndërkombëtar. Në rikthimin e tij, ai ka mundësinë të tregojë një angazhim më të madh ndaj çështjeve mjedisore dhe të luajë një rol konstruktiv në luftën kundër ndryshimeve klimatike.
Rikthimi i Trump në Shtëpinë e Bardhë paraqet një mundësi të rrallë për të ndikuar në mënyrë të thellë në të ardhmen e Shteteve të Bashkuara. Si një lider që ka sfiduar normat tradicionale të politikës amerikane, ai ka potencialin të sjellë ndryshime të mëdha, por gjithashtu përballet me rreziqe të konsiderueshme. Suksesi i tij do të varet nga aftësia për të mësuar nga gabimet e së kaluarës, për të ndjekur një qasje më bashkuese dhe për të trajtuar me zgjuarsi sfidat e shumta që përballojnë kombin dhe botën.
Historia do të gjykojë presidencën e dytë të Trump jo vetëm mbi bazën e politikave të tij, por edhe mbi ndikimin e tij në unitetin dhe stabilitetin e vendit. Nëse ai arrin të reflektojë mbi përvojat e së kaluarës dhe të udhëheqë me maturi dhe vizion, ai mund të lërë pas një trashëgimi të qëndrueshme që shërben si një model për liderët e ardhshëm. Nëse jo, ai rrezikon të përsërisë gabimet e mandatit të parë dhe të përforcojë ndasitë që tashmë ekzistojnë në shoqërinë amerikane. Vetëm koha do të tregojë nëse rikthimi i tij do të jetë një sukses apo një tjetër mundësi e humbur për ndryshim.
