Spitalet dhe klinikat e mbetura në Gaza qendrore dhe jugore po përballen me një “tsunami” të pacientëve të plagosur dhe të sëmurë, që largohen nga një ofensivë e re izraelite në veri të territorit të shkatërruar, thonë mjekët.
Në kompleksin mjekësor Nasser, në qytetin jugor Khan Younis, dhe në spitalet fushore në al-Muwasi, zonën bregdetare “humanitare” të caktuar nga Izraeli, stafi po përpiqet të përballojë numrin e madh të njerëzve që vijnë, të dëbuar nga Qyteti i Gazës në veri të territorit palestinez të shkatërruar.
“Po shohim më shumë njerëz çdo ditë nga veriu me plagë nga shpërthimet dhe plumbat, me plagë të vjetra, të pista dhe të infektuara”, tha Dr. Martin Griffiths, kirurg trauma-konsulent në Barts NHS Health Trust në Londër, i cili ka ardhur si vullnetar në Gaza para dy javësh. “Çdo njeri është i uritur, i kequshqyer, ka humbur shtëpinë dhe të dashurit, dhe të gjithë janë të frikësuar. Nuk kemi mjaftueshëm asgjë”.
Griffiths tha se departamenti i emergjencës i spitalit fushor me 90 shtretër ku po punonte në al-Muuasi kishte pranuar 160 të plagosur vetëm gjatë një nate, me 600 persona që kërkonin trajtim në klinikën e vogël të kujdesit parësor shëndetësor. Rreth 320,000 njerëz kanë përmbushur urdhrat ushtarakë izraelitë për evakuim dhe kanë ikur nga Qyteti i Gazës, sipas shifrave të fundit nga OKB-ja. Shumë prej tyre janë të sëmurë, të plagosur ose të keq-ushqyer.
Krizën e ka përkeqësuar mbyllja e disa qendrave mjekësore në veri të Gazës gjatë ditëve të fundit, ndërsa Izraeli shtyn ofensivën e tij në këtë vend.
“Njerëzit janë referuar nga spitalet në [Qytetin e Gazës] ose po vijnë vetë. Ka një numër të madh fëmijësh, disa shumë të vegjël, dhe shumë të rinj, [por] shpërthimet prekin të gjithë. Po shohim këtë tsunami që po vjen drejt nesh, me gjithnjë e më shumë plagë dhe gjithnjë e më pak materiale për trajtim mjekësor”, tha Griffiths për Guardian. Me automjetet e rralla, rrugët të bllokuara dhe shumë të zhvendosur që udhëtojnë në këmbë, disa pacientë kanë arritur në spital me plagë.
“Edhe nëse ke një automjet, mund të marrë një apo dy ditë kohë të paktën. Nëse plumbat apo bombat nuk marrin jetë, atëherë infeksionet mund të bëhen të papërballueshme. Mesazhi im është thjesht: Ju lutem, duhet të ndalet lufta”.
Në Nasser, i vetmi institucion i madh që funksionon ende në Gaza, pacientët e rinj në pavionet pediatrike trajtohen në korridore, sepse të gjithë shtretërit për fëmijë janë plot.
“Po mbijetojmë këtu. Është shumë keq. Jemi në kufirin tonë absolut. Të gjithë nga stafi janë të lodhur dhe kemi pak nga materialet thelbësore, që mund t’i vijmë në ndihmë një pacienti”, tha Mohamed Saqr, drejtori i infermierisë në Nasser.
Në mesazhet private që Guardian ka parë, ushtria izraelite i ka thënë punonjësve humanitarë se vetëm spitalet do të konsiderohen “të mbrojtura” dhe se të gjitha vendet e tjera humanitare në Qytetin e Gazës duhet të evakuohen.
Spitali fushor jordanez në lagjen jugperëndimore Tal al-Haua në Qytetin e Gazës ka marrë urdhër për evakuim të hënën në mëngjes, sipas një zyrtari të lartë shëndetësor.
Dr. Munir al-Bursh, drejtori i përgjithshëm i Ministrisë së Shëndetësisë së Gazës, tha se spitali kishte të paktën 300 pacientë, si dhe stafin mjekësor. Urdhri erdhi, ndërsa banorët raportuan se trupat po afrohen pranë objektit, kur kishte me dhjetëra familje të bllokuara në shtëpitë dhe strehat rreth spitalit.
Ministria e Shëndetësisë e Gazës tha se shërbimet ishin pezulluar në dy spitalet e tjera të Qytetit të Gazës: spitali për fëmijë al-Rantisi, i cili u dëmtua rëndë disa ditë më parë nga një bombardim izraelit, dhe spitali tjetër.
“Asnjë prej qendrave apo spitaleve nuk ka rrugë të sigurta aksesi, që lejojnë pacientët dhe të plagosurit të arrijnë aty”, tha ministria.
Mjekët në Qytetin e Gazës thanë se al-Rantisi mbeti pjesërisht i hapur si pikë ndihme e parë, me dy infermiere dhe një doktor, megjithëse bombardimet dhe të shtënat e vazhdueshme e kanë bërë të pamundur që njerëzit të arrijnë në spital.
Rreth gjysma e pacientëve që kërkojnë dializë në Qytetin e Gazës janë detyruar të largohen, sipas Medical Aid for Palestinians (MAP), një OJQ-je që punon në Gaza, e cila gjithashtu tha se njësia e saj e rehabilitimit në qytetin qendror të Deir al-Balah ka raportuar një dyfishim të numrit të pacientëve në ditët e fundit.
Izraeli nisi ofensivën e tij në Qytetin e Gazës, të cilin e përshkruan si bastionin e fundit të Hamasit, javën e kaluar.
Të hënën, Benjamin Netanyahu, kryeministri izraelit, tha se ishte i vendosur të arrinte qëllimet e tij ushtarake në Gaza: eliminimin e Hamasit, lirimin e pengjeve izraelite që mbahen atje dhe sigurimin që Gaza të mos përbëjë më kërcënim për Izraelin.
Izraeli kontrollon të gjitha pikat hyrëse në Gaza dhe thotë se lejon sasinë e mjaftueshme të ushqimit, ndihmave dhe furnizimeve në territor. Megjithatë, kalimi Zikim ka qenë i mbyllur që nga 12 shtatori, duke kufizuar në mënyrë të konsiderueshme dorëzimin e ndihmave humanitare në veri.
Lufta u shkaktua nga sulmet e Hamasit më 7 tetor 2023 ndaj Izraelit, ku militantët vranë 1,200 persona, kryesisht civilë, dhe morën peng 251 persona. Fushata ushtarake izraelite që pasoi ka vrarë më shumë se 65,000 palestinezë, kryesisht civilë dhe ka plagosur më shumë se 160,000 njerëz, duke përhapur urinë, duke shkatërruar pjesë të mëdha të territorit dhe duke zhvendosur shumicën e popullsisë, në shumë raste disa herë.
Abed al-Hayek, menaxher projektesh në MAP, tha të martën se stoqet e oksigjenit dhe karburantit në kompleksin mjekësor al-Sahaba në Qytetin e Gazës, që ofron kujdes intensiv për të porsalindurit, ishin pothuajse të shterura.
“Situata mbetet jashtëzakonisht e vështirë dhe karburanti është thelbësor për ofrimin e shërbimeve mjekësore që ne ofrojmë. Dje morëm 1,000 litra karburant, që është vetëm i mjaftueshëm për katër ditë, pasi konsumojmë rreth 250 litra në ditë. Nuk e dimë se çfarë do të ndodhë pas dy ditësh”, tha al-Hayek.
Disa furnizime kanë arritur. Të dielën, Komiteti Ndërkombëtar i Kryqit të Kuq (ICRC) furnizoi kompleksin mjekësor al-Shifa me infuzione fluide, pako për plagët, barna dhe 500 qese për trupa. Unicef gjithashtu arriti në Qytetin e Gazës, duke dorëzuar materiale higjienike, tha një zëdhënës. “Duhet shumë më tepër për të përmbushur në mënyrë adekuate nivelet astronomike të nevojave që ekzistojnë në terren”, tha ICRC në një deklaratë, duke fajësuar operacionet ushtarake në vazhdim dhe aksesin e kufizuar humanitar për pengesë në dorëzimin e ndihmave.
Griffiths, i cili udhëtoi për në Gaza me UK-Med, një organizatë bamirësie për ndihmë mjekësore në vijën e parë, tha se klinika në al-Muuasi ku punonte ishte “e mangët në gjithçka”, duke përfshirë antibiotikë dhe analgjezikë, dhe foli për atë sesi nuk kishte mundur të shpëtonte një djalë 14-vjeçar që ishte qëlluar në kokë dhe qafë.
“Ai po vdiste qartë para nesh. Nuk kishte asgjë që mund të bënim. Babai i tij na u lut për diçka, por ne mundëm vetëm të gjenim një vend të qetë për të dy”, tha Griffiths.
Një nga specialistët kryesorë britanikë në trajtimin e plagëve traumatike, Griffiths deklaroi se kishte kryer shumë operacione mbi një djalë më të ri me plagë në kokë, këmbë dhe trup.
“Ai është thellësisht, thellësisht i traumatizuar. Emocionalisht është copash. Ka humbur familjen, prindërit, gjithçka. Çdo ditë shkon në sallën e operacionit për të. Unë ulem pranë tij dhe mbaj dorën e tij. Mund ta bëj më mirë fizikisht, por nuk kam asgjë për të bërë me traumën emocionale. Është e tmerrshme”, tha Griffiths.
