Kryepiskopi i Tiranës, Durrësit dhe i Gjithë Shqipërisë, Anastas Janullatos, i njohur për kontributin e tij të jashtëzakonshëm në ringritjen e Kishës Orthodhokse Autoqefale të Shqipërisë, u nda nga jeta në moshën 95-vjeçare. Ai ndërroi jetë më 25 janar 2025, pas një periudhe të gjatë sëmundjeje.
Kryepiskopi Anastas mbeti një figurë kyçe e Kishës Orthodhokse dhe një lider i njohur ndërkombëtarisht, duke u angazhuar për rinovimin e kishave dhe institucioneve fetare pas rënies së regjimit ateist në Shqipëri. Ai udhëhoqi një periudhë të rëndësishme për Kishën shqiptare, ku realizoi projekte madhore si ndërtimi dhe restaurimi i qindra kishave, themelimi i shkollave dhe qendrave rinore, dhe zhvillimi i institucioneve të edukimit teologjik.
Një nga arritjet më të mëdha të tij ishte Katedralja “Ngjallja e Krishtit” në Tiranë, një prej kishave më të mëdha ortodokse në Evropë, e cila u inaugurua në vitin 2012. Gjatë udhëheqjes së tij, Kisha Orthodhokse Shqiptare fitoi njohje ndërkombëtare, duke kontribuar në bashkëjetesën paqësore dhe dialogun ndërfetar, si dhe duke pasur një rol të rëndësishëm në afrimin e Shqipërisë dhe Greqisë.
Kryepiskopi Anastas, i njohur për dashurinë dhe përkushtimin ndaj popullit shqiptar, do të kujtohet si një njeri i cili, përmes sakrificës dhe vizionit të tij, ndihmoi në krijimin e një Kishe të fuqishme dhe aktive, e cila luan një rol të rëndësishëm në shoqërinë shqiptare dhe jashtë saj.
Kryepiskopi Anastas Janullatos, i cili udhëhoqi Kishën Orthodhokse Autoqefale të Shqipërisë për më shumë se 30 vjet, ishte një figurë e shquar jo vetëm për kontributin e tij në ringritjen e kishës në Shqipëri, por edhe për rolin e tij aktiv në organizmat ndërkombëtarë dhe në promovimin e dialogut ndërfetar dhe paqes botërore. Ai ishte zgjedhur vazhdimisht në pozita të rëndësishme në organizata të tilla si Komiteti për Misionin dhe Ungjillëzimin Botëror dhe Këshilli Botëror i Kishave, ku kontribuoi në forcimin e bashkëpunimit midis kishave dhe promovimin e paqes dhe bashkëjetesës ndërmjet popujve dhe feve të ndryshme.
Gjatë karrierës së tij, Kryepiskopi Anastas ishte autor i 24 librave dhe mbi 200 artikujve, që trajtonin tema të thella teologjike dhe historike, duke e bërë atë një nga studiuesit më të njohur në fushën e dialogut ndërfetar. Ai shkroi dhe hulumtoi mbi një gamë të gjerë temash, përfshirë studimin e feve afrikane, Islamin, globalizmin dhe historinë e misioneve, me artikuj dhe libra të tij që janë përkthyer në 17 gjuhë të huaja.
Përveç kontributit të tij intelektual, Kryepiskopi Anastas mori shumë çmime dhe nderime ndërkombëtare, përfshirë “Kryqin e Madh të Urdhrit të Nderit të Republikës së Greqisë” dhe çmimin “Athenagora për të Drejtat e Njeriut”, duke pasqyruar respektin dhe vlerësimin për angazhimin e tij në promovimin e të drejtave të njeriut, bashkëjetesës dhe paqes.