Nga Roberto Saviano
M’u deshën 17 vjet për të parë drejtësinë të vihej në vend, por më në fund ndodhi më 14 korrik. Gjykata e Apelit në Romë konfirmoi vendimin e vitit 2021, ku bosi mafioz Francesco Bidognetti dhe ish-avokati i tij u shpallën fajtorë për kërcënime me lidhje mafioze ndaj meje.
Bidognetti është kreu i njërit prej klaneve më të fuqishme dhe të dhunshme të Camorrës: klanit Casalesi. Ai është tashmë në burg, duke vuajtur një dënim të përjetshëm. Por dënimet e reja (Bidognetti u dënua me një vit e gjysmë, avokati i tij Michele Santonastaso me një vit e dy muaj) nuk janë thjesht simbolike janë thelbësore.
Këto janë ndëshkime për një rast që nuk përfshinte një akt të zakonshëm frikësimi, por një akt unik në historinë e krimit të organizuar. Ndodhi publikisht në mars 2008, gjatë gjyqit të madh 10-vjeçar “Spartacus”, që përfshinte 115 të pandehur dhe përfundoi me 27 dënime të përjetshme, përfshirë atë të Bidognetti. Atë ditë, përmes avokatit të tij, Bidognetti shprehu publikisht “të vërtetën” e tij kriminale duke na përmendur me emër mua dhe gazetaren Rosaria Capacchione si përgjegjës nëse ai shpallej fajtor.
Santonastaso lexoi me zë të lartë në gjykatë një dokument një “proklamatë” që më vonë zbuluam se kishte ngjashmëri me deklaratat e grupeve terroriste.
Ishte një akt i paprecedentë në historinë e gjyqeve ndaj mafias. Mesazhi ishte i ftohtë dhe i qartë: nëse dy bosët mafiozë, Bidognetti dhe Antonio Iovine, do përfundonin në burg siç ndodhi fajin do ta kishim ne. Reportazhet tona, denoncimet dhe ndikimi mbi prokurorët do të ishin shkaku.
Pas leximit të dokumentit, Santonastaso hoqi rrobën e avokatit një gjest simbolik që nënkuptonte se që nga ai moment, loja do të zhvillohej jashtë mureve të gjykatës. Proklamata kishte një qëllim të qartë: të na bënte të heshtnim ne gazetarëve dhe t’i dërgonte një mesazh të qartë botës së jashtme njerëzit përgjegjës për dënimin e Bidognetti kishin emra.
Në atë kohë, një skuadër vrasësish e Camorrës mbillte terror në Campania. Ajo raportonte direkt te Bidognetti. Kjo bandë e armatosur, e drejtuar nga Giuseppe Setola, kreu një numër të madh krimesh mizore për të treguar se fuqia e klanit vazhdonte, pavarësisht gjyqeve dhe dënimeve. Në shtator 2008, për shembull, Setola drejtoi masakrën në Castel Volturno, ku u vranë gjashtë emigrantë nigerianë që nuk kishin asnjë lidhje me kriminalitetin.
Për ta kuptuar peshën e kësaj proklamate kundër meje, duhet të kuptoni edhe historinë dhe egërsinë e autorit të saj. Bidognetti, i njohur me nofkën “Cicciotto di Mezzanotte” sepse kushdo që i dilte përpara, e shihte “mesnatën” përpara kohe drejtonte një organizatë që ndërtoi fuqinë mbi gjakun, frikën dhe shkatërrimin e territorit përmes depozitimit të paligjshëm të mbetjeve toksike në të gjithë Italinë.
Në vitin 1993, ai urdhëroi vrasjen e mjekut Gennaro Falco, një mjek i pafajshëm që kishte trajtuar gruan e parë të Bidognetti, Teresa Tamburrino. Familja Bidognetti e akuzoi Falco-n se nuk e kishte diagnostikuar në kohë një tumor që do t’i shpëtonte jetën. Mjeku u vra nga djali i Bidognetti, Raffaele.
Por dhuna nuk nisi aty. Në dhjetor 1980, gjatë një shkëmbimi zjarri, Bidognetti përdori si mburojë njerëzore një grua 25-vjeçare, Filomena Morlando. Ajo u vra gjatë përplasjes. Në një rast tjetër, një i ri i quajtur Antonio Petito, që nuk kishte lidhje me Camorrën, pati një konflikt me një nga djemtë e Bidognetti, Gianluca. Petito u vra për “mungesë respekti ndaj djalit të bosit”.
Pas asaj proklamate, masat për mbrojtjen time u përforcuan menjëherë, nga niveli tre (një makinë e blinduar dhe dy agjentë) në nivelin dy (dy makina të blinduara dhe pesë agjentë). Jeta nën mbrojtje do të thotë të jetosh në një të tashme të blinduar, në një shtëpi që është njëkohësisht strehë dhe burg. Do të thotë të humbasësh jo vetëm lirinë e lëvizjes, por edhe atë të marrëdhënieve njerëzore dhe emocionale. Çdo takim ndodh pas dyerve të mbyllura. Nuk ka privatësi. Intimiteti zhduket. Spontaniteti fshihet.
Pasojat nuk janë vetëm praktike, por të thella. Marrëdhëniet e mia romantike janë dëmtuar. Miqësitë janë zbehur nën peshën e situatës sime. Kushdo që më afrohet ndien nevojën të më mbrojë, të thithë një pjesë të tensionit tim. Kjo është e padurueshme për këdo.
Për 17 vjet jam përballur me gjyqe, seanca dhe përpjekje për të më njollosur. Jo vetëm nga klanet, por edhe nga elementë të shtetit që duhej të më mbronin, por që e thelluan izolimin tim.
Gazetaria antimafia është izoluar, kriminalizuar, është zvarritur nëpër gjykata. Në këtë heshtje, mafia ka fituar. Ajo është zhdukur nga diskursi publik, por jo nga realiteti. Ajo është shndërruar në një fuqi ekonomike një formë kapitalizmi kriminal, e padukshme, por gjithpranishme.
Vendimi i 14 korrikut shkon përtej simbolikës: ishte një akt njohjeje ligjore që proklamata e Bidognetti në vitin 2008 ishte kërcënim dhe drejtpërdrejt e lidhur me veprimtarinë mafioze. Mund të thuhet gjithashtu se ajo ishte një “fatwa” një sinjal për cilindo në klan që donte të ngjitej në hierarki duke eliminuar dikë të emëruar si objektiv.
Për herë të parë në një gjyq ndaj një organizate kriminale, shihet qartë se mafia i konsideron gazetarët investigativë si shkaktarët kryesorë të humbjeve të saj. Sipas kësaj logjike kriminale, të shkruash, të raportosh apo të hetohet, do të thotë të pengosh drejtësinë. Dhe për këtë arsye, ata që shkruajnë për mafian, duhet ndëshkuar. Është një pranim i heshtur që gjithçka që mund të më ndodhë nga tani e tutje, do të mbajë firmën e tyre.
Dal nga kjo betejë i copëtuar. Kam sakrifikuar jetën time për një luftë që më ka përpirë tërësisht. Ekzistenca ime është si një dënim i përjetshëm e pezulluar mes frikës, izolimit dhe mbikëqyrjes. Vetmia është ndëshkimi shtesë për guximin.
Është e mundur që në Itali të mos ndryshojë asgjë. Por të paktën mund të them se ndihmova për të zbuluar mënyrën si funksionon mafia. Dhe besoni, nuk është vetëm një çështje italiane është një rrjet që synon edhe qendrat financiare botërore.
