Publikohen disa kartolina të panjohura të Dritëro Agollit

Kur po afrohet 1-vjetori i ikjes së tij, familja e ndjen ende më shumë mungesën, kur kolltuku në dhomën e drunjtë, ku shkrimtari rrinte para një gote rakie me cigare në dorë, është bosh. Mbaj mend, që në një prej bisedave më pat treguar se si ajo dhomë e drunjtë pat marrë formën që ka, me mjeshtrit drugdhendës. Fotot e pikturat e tij e mbajnë kujtimin gjallë, sikundër ‘fletorkat’ e panumërta që la.

“Muaji i dhjetorit, muaji përmbyllës i vitit, për familjen tonë ngjyrosej me larmi kuptimesh, ndjesish, emocionesh. E ndërsa ditët ndiqnin njëra-tjetrën, shumë shpejt nisnin porositë për kartolina, bisedat për gjelin e detit, për verën e porositur e për shumëçka lidhej me natën e ndërrimit të viteve”, kujton e bija, Elona Agolli, teksa rrëmon në sënduqet e t’et.

I kujtohen fraza bisedash të mbetura prej pothuaj pesë dekadave pranë babait. “Po ‘Klik’-u nuk ka bërë sivjet kartolina? – thoshte ai tërthorazi, si për t’i drejtuar kërkesën e kartolinave të urimit. “Im atë askurrë nuk harronte t’u shkruante e dërgonte për miqtë e të njohurit e tij. Vitet e fundit i ndante një pjesë me Sadijen, mamanë time, pasi dora i lodhej më shpejt dhe gërmat formonin figura të çuditshme, me të cilat edhe vetë habitej, por edhe argëtohej jo rrallëherë”, rrëfen Elona. Imazhe prej kartolinave e dorëshkrimeve që botohen sot në “Gazeta Shqiptare” për herë të parë, kujtojnë jo vetëm zakonin e përvitshëm të shkrimtarit, por edhe marrëdhënien e tij me ata që deshi më shumë.

Për Agollin, shkrimi i kartolinave të urimit niste nga më të afërmit e dashur, e më pas vijonte me miq e shokë. Ja një prej tyre, drejtuar Elonës: “E dashur guguçja ime e bukur dhe e shumëmira Lonë, Unë, ati yt dhe Babagjyshi i Vitit të Ri, të uroj jetë të lumtur dhe të gëzuar me të pamposhturin Luan dhe të shkathëtin tigër Luel.

Gëzuar 2010-ënDritëroi”.

Një tjetër kartolinë, i drejtohej së mbesës, Annës, një prej njerëzve që e deshi fort, mbase edhe sepse e pat rritur pothuajse vetë. Kartolina për ‘vajzën e gjyshërve’ është shkruar kështu:“E dashur Anna, me dy n, të uroj Vitin e Ri 2011, urime të kesh edhe në vitin 2122, kur të bëhesh mbi 100. Gjyshi dhe nëna të kanë ëngjëllushe dhe kur nuk je ti në Tiranë themi: ‘Ku është dhe çfarë bën ëngjëlli?’Të puthëm.Gjyshi dhe nëna.31.12.2010”Tri vite më vonë, Dritëroi ishte po aq i përzemërt ndaj mbesës.“E dashur Anna,Unë dhe nëna të urojmë gëzuar Vitin e Ri 2014. Ne gëzohemi për arritjet e tua në universitet dhe jemi të bindur që këto arritje do të shumëfishohen; se ne të duam aq sa kur të pritet pak gishti, na dhëmbin neve të 20 gishtat, 10 të gjyshit e 10 të nënës. 20.12.2013”.

FLETË

DITARI

E ndërsa kënaqësia e të shkruarit të urimeve përmbushej, natën vonë, kur asgjë nuk pipëtinte, niste të frymëmerrte ditari i shënimeve. Dukej ato çaste më i sinqertë se kurrë, kur i vetëm para një flete, me shkrimin që e tradhtonte, shënonte përjetimet e orëve të vona. Ishin orët kur ishte i vetëm përballë vetes.

“Viti 2009. Arrita deri këtu dhe jam një hero, se mund të mos e kisha arritur. Të jetosh është heroizëm, mund të vdesësh edhe në fillim të jetës, duke mbledhur lule dhe duke ditur se ç’janë fishekët. Ndaj, unë këtë ditë të Vitit të Ri luaj me Emilin dhe Drisartën, bëhem si plak i Vitit të Ri duke vënë një mjekër dhe mustaqe. Në fakt, mjekrën ma vënë Emili dhe Drisarta, dy ëngjëj të vërtetë. Sadija, krah meje shikon me një fytyrë të mallëngjyer e të përvuajtur plot trishtim e dashuri. Ajo e ndjen se këtij plaku, mua, po i vjen fundi. E kuptueshme. Shumëzimi i viteve është shkurtimi i ditëve të pleqve. Ja, unë i telefonova Arqile Aleksit, që ka qenë me mua gazetar në ‘Zërin e Popullit’, në fund të viteve ’50-të dhe në vitet ’60-të të shekullit të kaluar. Ia dëgjoja zërin sikur i vinte nga një botë tjetër. ‘E hëngrëm edhe këtë gjel deti’ – më tha.

Kishte të drejtë. Ne hanim gjelat e detit në shekullin e 20-të, por nuk thoshim: ‘E hëngrëm dhe këtë vit. Ishim të rinj”.

1 janar 2009

* * *

Përjetime e meditime për vitet që ikin, për të përjetshmet tema të jetës e vdekjes, për të përfolurat argumente si ankthi i ndarjes me të shtrenjtit prindër, apo dhe gëzimi i të jetuarit me ta, paçka se vitet numërohen së prapthi, shënjohen edhe në ditarin tim të mbajtur jo në mënyrë aq të rregullt, por që tanimë kur ati im nuk do të gëzojë me ne ndarjen e viteve, leximi i atyre radhëve është i çmuar:

“21 dhjetor, ditë e shtunë,

Një nga një e shpejt e shpejt po ikin ditët e dhjetorit e po përfundon edhe ky vit me 13. Vit i çuditshëm ky për ne. Me ca terse, me ca të këqija, më të shumta se të mirat.

Si çdo vit, në muajin dhjetor ndjehem e lodhur. Më vjen keq që ditët e muajit ikin kaq shpejt e lënë gjurmët e veta në lëkurë, trup, por edhe në mendje. Babi po ashtu plaket dita-ditës. Trupi i dridhet më fort, fryma i merret dhe e folura i është ngadalësuar. Veçse mendjen e ka si të gjeniut. Para dy ditësh i kishin marrë një opinion në gazetë dhe u thoshte: ‘Luanin po ta çposh me një gjilpërë ulëret. Kurse njeriu jo. Ne shqiptarët jemi si luani pak a shumë’. Ndërsa sot pasdite po i tregoja për atë gazetaren, M.K., se kur do të linte takim për intervistë që u bë legjendë.E po thosha, gjynah, ajo ishte mërzitur pasi i dukej vetja që nuk ishte e preferuara gazetare e babit etj. Im atë dëgjoi e dëgjoi dhe tha:– Po ajo nuk e kupton që unë duhet të mendohem për intervistën e saj, se nuk dua të them gjëra të përsëritura. Ja psh mund të them që poetët nuk duhet të dëgjojnë vetë poetët për mendime mbi poezinë. Pasi poeti ndryshe është në jetë dhe ndryshe në poezi. Pushkini ishte horr i madh, horri më i madh në gjithë Rusinë, por ishte poet i shkëlqyer, më i mrekullueshmi poet. Kështu që unë duhet të them këto gjëra në intervistë, jo gjëra badiava. Thuaji asaj gazetares që përpara vitit që vjen do ta bëjmë intervistën.E unë vijoja me cytjet e mia:– Hë o babush mirë je. Dielli rrezëllit sot, por dhe ti i shpërndan rrezet e tua po ashtu. Më ngjan që je më mirë se dje. – Po, po, unë mirë jam. Se rrufa më ka ikur dhe hunda më shpëtoi pa u rrjepur.Dhe qeshte: hi, hi, hi. Kurse mami, përditë e mallëngjyer.Nuk e kuptoni se çfarë është një shkrimtar. As Artani, as ti nuk e kuptoni. Çfarë do të thotë të jetosh me një gjeni shkrimtar. Ja, po shkruan urimet në kartolinat e Vitit të Ri. Po u shkruan nipave dhe mbesave. Ja, që t’i kenë kujtim. Ça të them o Lona. Jam shumë keq.E lotët i bien çurkë. Ime më e vuan shumë plakjen e babit. Ka frikë që do ndahet nga jeta e nuk do e shohë më. Dhe vetëm trishtohet.Sot, mami nisi e vetme të shkruajë kartolinat e urimit, e mallëngjyer, e tejmbushur me kujtime, çaste të ngjashme, por askurrë vetëm. Edhe sot ajo nuk është vetëm. Gishtërinjtë i shkasin në letër pasi ajo përcjell frymën, shpirtin e babait tim, ajo përcjell edhe urimet e tij. Pasi ai ishte përveç gjeniut, njeriu i mirë Dritëro”./Gsh.al