Nga Armando Meta
Një studim i Eurostat, lidhur me emigracionin, ka nxjerrë në pah një realitet shqetësues sa i përket grupmoshës që kërkon të lerë vendin në emër të një jete më të mirë. Sipas studimit, 80% e atyre që kërkojnë azil nga Shqipëria janë nën moshën 35 vjeç. Kjo as më shumë dhe as më pak, provon qartazi jo vetëm uljen e moshës mesatare në vendin tonë, por nga ana tjetër provon se të rinjtë gjithnjë e më shumë po bëhen mosbesues se mund të ndërtojnë ardhmërinë e jetës së tyre në Shqipëri. Ideja për t’ja mbathur “nga sytë këmbët” ka shumë bazë reale dhe shënon fillimin e një periudhe ku thuajse shumica e popullsis ka humbur shpresat se vendi po hyn në rrugën e përparimit ekonomik, forcimin e zbatimit të ligjit dhe ndërtimit të një ekonomie familjare, e cila do të mund të krijonte shanset për zhvillimin e jetës dhe rritjen e fëmijëve të paktën në një mjedis normal. Natyrisht që askush prej nesh nuk priste që gjërat e bëra shumë keq në 2 dekada të rregulloheshin si me magji brenda 3 viteve. Por nga ana tjetër askush nuk priste që brenda 3 viteve gjërat të vithiseshin më keq se 3 vite më përpara. Me përjashtim të disa kozmetikave urbane, e natyrisht edhe disa arritjeve simbolike në fushën e rendit publik, në planin ekonomik situata është shumë e mjerë. Është e pakuptueshme se çfarë ka parasysh kryeministri apo ministri i financave me deklaratat e tyre për “rritje ekonomike”, kur në të vërtetë pjesa dërrmuese e familjeve shqiptare përjetojnë një rrënim ekonomik edhe më të madh krahasuar me 3 vite më parë. Për të testuar ekonominë nuk është se duhet shumë mund. Në ekonominë familjare raportet e FMN-së apo organizmave të tjerë studimorë ekonomik “nuk pinë ujë”. Mjafton të hedhësh një sy nëpër dyqanet në të katër cepat e Tiranës, për të kuptuar se pjesa dërrmuese e tyre thuajse nuk kanë punë fare. Mjafton të shkohet nëpër disa supermarkete të mëdha apo të vogla nëpër lagje, për të kuptuar se numëri i blerjeve të artikujve bazë ushqimorë është gjithnjë në rënie. Njerëzit gjithnjë e më shumë po tërhiqen drejt mallrave jo cilësorë, për shkak të çmimeve të ulëta me të cilat ato shiten dhe mungesës së parave që kanë qytetarët nëpër xhepa. Ndërsa fundjavat me familjen për të shkuar diku, janë bërë një luks shumë i tepruar.
Gjithshka nis nga ekonomia. E natyrisht edhe perceptimet për një qeverisje fillon nga ekonomia familjare. Të tjerat si “demokracia”, “mendimi i lirë”, e retorika politike kush je ti e kush jam unë, janë thjeshtë dëngla dhe kapardisje mbi lëngatën ekonomike të të tjerëve.
Prej muajsh kryeministri artikulon një tezë që në një vend normal natyrisht do të ishte mjaft komplimentuese atë të “Shqipërisë së gjeneratës tjetër”. Por në thelb kjo tezë, duke e krahasuar me problermatikën me të cilën përballet vendi, është më shumë një përpjekje e dëshpëruar për t’i ikur realitetit, për t’u bërë bisht përgjegjësive dhe premtimeve të bëra 3 vite më parë. Mbi bazën e logjikës së kryeministrit i bie që gjenerata aktuale duhet të përpëlitet në mizerjen ku është zhytur sepse kreu i qeverisë s’ja ka ngenë të merret me këtë gjeneratë sepse ai po punon për të ardhmen, “gjeneratën tjetër”. Në fakt kjo duket shumë cinike. Edhe gjenerata tjetër nuk lind nga hiçi, por mbi të tashmen. Nëse gjenerata e ardhshme rritet në pamundësinë e familjeve për t’i ushqyer si duhet, për t’i arsimuar si duhet, për t’i edukuar si duhet, për t’i rritur në një ambient sa më normal, është e pakutpueshme se për çfarë gjenerate e ka fjalën kreu i qeverisë. “Ç’të mbjellësh do korrësh”. Është pikërisht mungesa e shpresës, situata e vështirë ekonomike, apo edhe fakti se kryeministri po punon për “gjeneratën tjetër”, ajo që bën që gjithnjë e më shumë gjenerata aktuale t’ia mbath, tashmë jo në kërkim të ëndërrës për pasuri, por thjeshtë që të bëj një jete normale. Nuk është koha e “flive” në emër të së ardhmes. Prova më e mirë për këtë janë prindërit tanë, të cilët u sakrifikuan në emër të “gjeneratës tjetër”. Kaq na mjafton.