• Kontakt
  • Kreu
  • Rreth Nesh
Monday, June 27, 2022
  • Login
Javanews
  • Politikë
  • Kronikë
  • Ekonomi
  • Bota
  • Sport
  • Kulturë
  • Opinion
  • Tendencë
  • Të tjera
    • Media në Tranzicion
    • Kosova
    • Editorial
    • Kuriozitete
    • Teknologji
    • Sociale
    • Horoskopi
    • Dossier
    • Shëndetesi
    • Exlibris
    • Intervistë
    • Kuzhinë
    • Në plan të parë
    • Rajon
No Result
View All Result
Javanews
Home Exlibris

Një libër i mirë i një kolane të zgjedhur

by
03/06/2015 20:05
Shperndaj ne FacebookShperndaj ne Twitter

Nga Ben Andoni/

IDK nuk duhet të ketë hezituar shumë për këtë libër, kurse drejtori i saj, z. Piro Misha duhet ta ketë pasur si detyrë për ta sjellë Giorgio Bassani-n në shqip. Megjithatë, “Kopshti i Finci-Kontinëve” ka ardhur shumë vonë. Përkthimi i është besuar Beti Njumës, që shton dhe një libër në koleksionin e saj të përkthimeve prej kësaj gjuhe.

Libri i kushtohet si tematikë jetës hebreje në Itali. Narracioni është linear dhe drejtohet në vetën e parë. Personazhi kryesor i takon brezit më të ri të shoqërisë së mesme italiane me origjinë hebreje, kurse e dashura e vet, në fakt ajo që ai e adhuron është pjesë e fisnikërisë hebreje. Do kalojë shumë kohë në libër me rrokullisje dhe përshkrime të gjata, që ai të kalojë atë murin e stërlartë, që në mënyrë simbolike tregon dhe diferencën e klasave. Djali, gjithsesi, asnjëherë nuk do ta gëzojë dashurinë.

Sfida e autorit, si shumëkujt në shekullin e XX ka qenë letërsia e kujtimit, që do të thotë përcjellja e ngjarjeve të së shkuarës, luftës, pogronit përmes artit. Të shumët kanë dështuar dhe Bassani në disa momente duket se është në këtë udhë, por shpejt e mban timonin e rrëfimit dhe e ruan cilësisht prozën e vet. Vendosja në rrafsh italian e bën subjektin që për fare pak të dështojë dhe të lodhë, pasi bëhet pangjirik, por duket se mu këtu autori, që njeh mirë letërsinë klasike, rrëshqet në tiparet më të mira të letërsisë së përbotshme. “Sfumon” rrëfimin dhe e mban pezull subjektin për ta ruajtur të bukur simbolikën e vet. Muret e pakalueshme dhe kopshti i Finci-Kontinëve është një Prag, ku nuk kalon askush dhe mu kjo ngjall revoltë në simbolikën e Bassani-t. Gjithsesi, e keqja e mbyt komunitetin hebre dhe të gjithë anëtarët e kësaj familje shuhen pa varr, përveç të paktëve që prehen kah asaj shëmtie, mbetur prej ndërtimit komisionuar prej stërgjyshit Finci, e që do t’i tregojë të gjithëve se kush ishin.

Dhe, ashtu si e përmendëm në këtë fikshën historik, botuar së pari më 1962, sfida ka qenë që të rrëfejë një pjesë tjetër të shoqërisë në të shkuarën, atë që vuajti si pakkush prej Luftës së Dytë Botërore. Nga ana tjetër, ti njeh një komunitet të përcaktuar hebrenjsh në Ferrara, pa shkuar në teprime falë shpjegimit disa herë të detajuar, por askurrë të stisur të Bassani-t. Një element shumë tregues për ata që duan të shkruajnë për të shkuarën shqiptare dhe vitet nën komunizëm. Linja më e freskët në libër dhe të themi thelbësore është dashuria e pamundur e dy të rinjve, një element që shkon dhe të bën një thirrje në kujtesë se njerëzimi është sëmurur me vetë veten e tij prej të keqes, që përsëritet shpesh në kohë të ndryshme. Kështu, ndodh me personazhet tona: Ky komunitet i vogël interesant luajnë tenis, mundohen të shikojnë jetën por jashtë është trazuar jeta dhe djali e shikon këtë pasi udhëton në Francë. Një gjë e re po lind, por që do të shkallmojë nga vendi jetën idilike të këtyre njerëzve.

Edhe pse, si e thamë më sipër, me këtë temë janë marrë shumë: Ka pak raste kur e shkuara të godet, anipse ky libër sërish edhe me malin e gjërave që janë bërë për holokaustin të sjell afër tragjizmit të tyre, sepse nuk flet fare direkt për të. Ata largohen si gjethet ashtu si edhe personazhi ynë, që i përsëritet shpesh në mëndje ai vend i mrekullueshëm dhe varri i veçuar i familjes Finci, që është i shëmtuar dy herë: se është i vetëm dhe se nuk mbajti ata që duhet brenda. Por vendi është edhe idilik se ndërsa organizatat e rinisë fashiste i heqin jashtë të rinjtë kopshti i mbledh në fushë e tenisit për të gëzuar jetën e tyre. Autori duke qenë vetë hebre nuk e ka pasur aq të vështirë frymën e përshkrimit, që duhet thënë se duket të jetë shumë i brendshëm.

“Jemi, jemi-thirri- në kuptimin që edhe mua, ashtu si asaj, më mungonte ajo shija instiktive  gjërave që karakterizon njerëzit normalë. E kuptonte fare mirë: për mua, sikundër edhe për të, më shumë sesa zotërimi i gjërave kishte rëndësi kujtesa e tyre, kujtesa përpara të cilës çdo zotërim në vetvete, mund të duket veçse zhgënjyes, i rëndomtë, i pamjaftueshëm…Sa mirë më kuptonte! Padurimin tim që e tashmja të shndërrohej sakaq në të shkuar, që të kisha mundësi ta doja dhe kundroja lirshëm, e kishte dhe ajo, pikë për pikë. Ky është vesi ynë : të ecnim përpara gjithmonë me kokën të kthyer pas. A nuk ishe kështu”…Koka gjithnjë të mbetet pas.

Libër i mrekullueshëm, që duhet vlerësuar IDK-ja, por i shtypur asfare mirë. Përkthimi ka ndjekur autorin edhe pse libri duhet të ketë italishte shumë të kultivuar…

Titulli: Kopshti i Finci-Kontinëve

Autor: Giorgio Bassani

Gjinia: Roman

Botues: IDK

Përktheu: Beti Njuma

Faqe: 303

Çmimi:900Lek

Next Post

Historia që shtrembëron Kremlini

Leave a Reply Cancel reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

e-albania e-albania e-albania

LAJMET E FUNDIT

“E djathta ka tkurrje të tmerrshme”/ Ish zëdhënësja e Berishës: Ja çfarë më tremb te opozita!

As mjekët nuk i dhanë shpresë, ish-zëdhënësja e Berishës tregon momentin më të vështirë të jetës së saj

June 26, 2022
“Sulm terrorist islamik”/ 2 të vdekur dhe 21 të plagosur pas të shtënave me armë në Oslo

“Sulm terrorist islamik”/ 2 të vdekur dhe 21 të plagosur pas të shtënave me armë në Oslo

June 26, 2022
E goditën me doreza hekuri/ Si u vra 42-vjeçari në Greqi nga 5 shqiptarë që i ngacmuan edhe të dashurën

E goditën me doreza hekuri/ Si u vra 42-vjeçari në Greqi nga 5 shqiptarë që i ngacmuan edhe të dashurën

June 26, 2022
“Ta vrasim”/ Nxënësit në ‘Tiktok’ nuk përmbahen ndaj mësueses që hartoi provimin e Biologjisë

“Ta vrasim”/ Nxënësit në ‘Tiktok’ nuk përmbahen ndaj mësueses që hartoi provimin e Biologjisë

June 26, 2022
“Ka kërcënuar edhe qeverinë”/ Rama në Kongresin Zgjedhor të Federatës Botërore: Në ka ardhur në majë të hundës kjo…

“Ka kërcënuar edhe qeverinë”/ Rama në Kongresin Zgjedhor të Federatës Botërore: Në ka ardhur në majë të hundës kjo…

June 26, 2022
FOTO: I riu nga Durrësi bën tatuazh profilin e kryeministrit Rama në kurriz

FOTO: I riu nga Durrësi bën tatuazh profilin e kryeministrit Rama në kurriz

June 26, 2022
‘Rithemelimi’ kundër marrëveshjes Balla-Alibeaj: Kjo është tallje, ironia qëndron se mazhoranca…

“Alarmi që po vjen nga…”/ Boçi: Përfundimisht kësaj qeverie i ka ardhur ‘ngordhja’

June 26, 2022
Gjendet një grua e pajetë në Tiranë, policia jep detajet e para

Helmimi masiv në Kukës, çfarë rezultoi pas mostrave të para, ndërpritet furnizimi me ujë deri në…

June 26, 2022
Ukraina publikon shifrat e frikshme: Ja sa rusë janë vrarë që nga fillimi i luftës

Ukraina publikon shifrat e frikshme: Ja sa rusë janë vrarë që nga fillimi i luftës

June 26, 2022
Transportohen me helikopter alpinistët e bllokuar në Valbonë, njëri prej tyre dërgohet në spital

Transportohen me helikopter alpinistët e bllokuar në Valbonë, njëri prej tyre dërgohet në spital

June 26, 2022
JavaNews.al

  • Adresa: Rruga “Gjik Kuqali”, Pallati 2, Shkalla 2, Apartamenti 4, Tiranë
  • Email: javanews.al@gmail.com
  • Kontakt
  • Kreu
  • Rreth Nesh

© 2015 JAVA NEWS - Të drejtat mbi përmbajtjen mbrohen sipas etikës profesionale dhe ligjeve të Republikës së Shqipërisë.

No Result
View All Result
  • Politikë
  • Kronikë
  • Ekonomi
  • Bota
  • Sport
  • Kulturë
  • Opinion
  • Tendencë
  • Të tjera
    • Media në Tranzicion
    • Kosova
    • Editorial
    • Kuriozitete
    • Teknologji
    • Sociale
    • Horoskopi
    • Dossier
    • Shëndetesi
    • Exlibris
    • Intervistë
    • Kuzhinë
    • Në plan të parë
    • Rajon

© 2015 JAVA NEWS - Të drejtat mbi përmbajtjen mbrohen sipas etikës profesionale dhe ligjeve të Republikës së Shqipërisë.

Welcome Back!

Login to your account below

Forgotten Password?

Retrieve your password

Please enter your username or email address to reset your password.

Log In