• Kontakt
  • Kreu
  • Rreth Nesh
Tuesday, December 30, 2025
  • Login
Javanews
  • Politikë
  • Kronikë
  • Ekonomi
  • Bota
  • Sport
  • Kulturë
  • Opinion
  • Tendencë
  • Të tjera
    • Media në Tranzicion
    • Kosova
    • Editorial
    • Kuriozitete
    • Teknologji
    • Sociale
    • Horoskopi
    • Dossier
    • Shëndetesi
No Result
View All Result
Javanews
Home Dossier

Naftë, grusht shteti dhe hakmarrje! Si nisi armiqësia SHBA-Iran?

by A R
18/06/2025 10:44
Protesta në Teheran, gusht 1953

Protesta në Teheran, gusht 1953

Shperndaj ne FacebookShperndaj ne Twitter

Që prej nisjes së tensioneve në Lindjen e Mesme, thirrjet që Irani të ndryshojë regjim janë shtuar ndjeshëm, me Presidentin amerikan Donald Trump dhe kryeministrin izraelit Benjamin Netanyahu që nuk përjashtojnë mundësinë e ekzekutimit të liderit suprem të Iranit, Ajatollah Ali Khamenei.

Iranianët e kanë përjetuar edhe më parë ndërhyrjen e SHBA-ve, në vendin e tyre.

Fushat naftëmbajtëse

Në vitin 1953, SHBA ndihmoi në organizimin e një grushti shteti për të rrëzuar kryeministrin e zgjedhur në mënyrë demokratike të Iranit, Mohammad Mossadegh.

Ai kishte premtuar se do të shtetëzonte fushat naftëmbajtëse të vendit, një veprim që SHBA-të dhe Britania e Madhe e panë si një kërcënim serioz, duke qenë se vareshin nga nafta e Lindjes së Mesme.

Në kulmin e Luftës së Ftohtë, lëvizja për shtetëzimin e naftës u pa si popullore brenda Iranit dhe si një fitore për Bashkimin Sovjetik të asaj kohe.

Fuqizimi i Shahut

Qëllimi i grushtit të shtetit ishte mbështetja e monarkut iranian, Mohammad Reza Pahlavi, që të sundonte si Shah i Iranit dhe emërimi i një kryeministri të ri, Gjeneral Fazlollah Zahedi.

Grushti i shtetit

Para ngjarjes, CIA dhe Shërbimi Sekret Britanik (SIS) ndihmuan në nxitjen e pakënaqësisë ndaj Mossadeghut përmes propagandës. Në vitin 1953, CIA dhe SIS bashkuan forcat dhe organizuan protesta të mëdha kundër Mossadeghut, të cilave më vonë iu bashkua edhe ushtria.

Paratë amerikane

Për të siguruar stabilitet për Zahedin, kryeministrin e ri, CIA i vuri në dispozicion fshehurazi 5 milionë dollarë brenda dy ditëve nga marrja e pushtetit, shkruan CNN.

Ish-Presidenti Barack Obama pranoi ndërhyrjen në grushtin e shtetit edhe në vitin 2009.

Shah Mohammad Reza Pahlavi

Pasi Mossadeghu u hoq nga pushteti, SHBA forcoi mbështetjen për Shahun Pahlavi. Ndërhyrja e huaj shkaktoi zemërim të madh te populli iranian, duke ushqyer ndjenja anti-amerikane për dekada.

Revolucioni Islamik

Shahu u bë një aleat i ngushtë i SHBA-së. Por në fund të vitit 1970, miliona iranianë dolën në rrugë kundër regjimit të tij, të cilin e shihnin si të korruptuar. Protestuesit laikë e kundërshtonin për autoritarizmin e tij, ndërsa islamistët për shkak të agjendës së tij modernizuese.

Shahu u rrëzua në Revolucionin Islamik të vitit 1979, i cili i dha fund monarkisë së mbështetur nga Perëndimi dhe solli në pushtet Republikën Islamike dhe sundimin klerikal.

Next Post
Policia ‘habitet’ kur thyen murin e një banese në Vlorë, gjen dy automatikë, 14 granata e 2200 fishekë

Policia 'habitet' kur thyen murin e një banese në Vlorë, gjen dy automatikë, 14 granata e 2200 fishekë

Leave a Reply Cancel reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

TË FUNDIT

Pezullimi i Ballukut, Rama: Një prokuror dhe një gjykatës u bënë bashkë në errësirë! Çfarë thonë “Venecia” e “Strasburgu”

“SPAK erdhi te dera e Qeverisë”, Rama për Ballukun: Në Parlament do mbajmë qëndrim! Në 16 mijë faqe kanë futur arkivin e Ministrisë

December 30, 2025
Pse korrupsioni, dhuna dhe padrejtësia nuk na tronditin më

Pse korrupsioni, dhuna dhe padrejtësia nuk na tronditin më

December 30, 2025
“Rriten me 135 euro pagat për mjekët” Rama: 15 milionë euro për trajtimin e pacientëve me sëmundje tumorale

“Rriten me 135 euro pagat për mjekët” Rama: 15 milionë euro për trajtimin e pacientëve me sëmundje tumorale

December 30, 2025
“Morëm sistem raketor Javelin”, Rama për Mbrojtjen: Sot ia kalojmë edhe Serbisë! Do prodhojmë dronë dhe…

“Morëm sistem raketor Javelin”, Rama për Mbrojtjen: Sot ia kalojmë edhe Serbisë! Do prodhojmë dronë dhe…

December 30, 2025
“Më shumë siguri në shkolla”, Rama për arsimin: Në vitin 2026 nis zbatimi i kurrikulave të reja

“Më shumë siguri në shkolla”, Rama për arsimin: Në vitin 2026 nis zbatimi i kurrikulave të reja

December 30, 2025
Rama: Çdo biznes do të ofrojë pagesa elektronike, investime të reja në arsim dhe infrastrukturë

Rama: Çdo biznes do të ofrojë pagesa elektronike, investime të reja në arsim dhe infrastrukturë

December 30, 2025
E rëndë në Shkodër, e moshuara i vë flakën vetes

Gjendet i vdekur një 65-vjeçar në Lezhë, Policia jep detajet e para

December 30, 2025
“Çorba mediatike e politike…”, Rama në konferencën e fundvitit: Shqipëria, vend lider në rajon për administratën

“Çorba mediatike e politike…”, Rama në konferencën e fundvitit: Shqipëria, vend lider në rajon për administratën

December 30, 2025
Arrestohet 44-vjeçari në Fier, plagosi me thikë rojën e spitalit

Arrestohet 44-vjeçari në Fier, plagosi me thikë rojën e spitalit

December 30, 2025
Gurë të çmuar dhe sende të vjedhura me vlerë 1 milion euro, 4 të arrestuar në Milano, mes tyre 2 shqiptarë

Gurë të çmuar dhe sende të vjedhura me vlerë 1 milion euro, 4 të arrestuar në Milano, mes tyre 2 shqiptarë

December 30, 2025
  • Adresa: Rruga “Mihal Popi”, Pallatet 1 Maji, Shkalla 26, Apartamenti 5, Tiranë
  • Email: javanews.al@gmail.com
  • Kontakt
  • Kreu
  • Rreth Nesh

© 2025 JAVA NEWS - Të drejtat mbi përmbajtjen mbrohen sipas etikës profesionale dhe ligjeve të Republikës së Shqipërisë.

No Result
View All Result
  • Politikë
  • Kronikë
  • Ekonomi
  • Bota
  • Sport
  • Kulturë
  • Opinion
  • Tendencë
  • Të tjera
    • Media në Tranzicion
    • Kosova
    • Editorial
    • Kuriozitete
    • Teknologji
    • Sociale
    • Horoskopi
    • Dossier
    • Shëndetesi

© 2025 JAVA NEWS - Të drejtat mbi përmbajtjen mbrohen sipas etikës profesionale dhe ligjeve të Republikës së Shqipërisë.

Welcome Back!

Login to your account below

Forgotten Password?

Retrieve your password

Please enter your username or email address to reset your password.

Log In
WP2Social Auto Publish Powered By : XYZScripts.com