Paketa e ndryshimeve kushtetuese, e hartuar në funksion të ligjit të dekriminalizimit, parashikon kategoritë e zyrtarëve që nuk mund të zgjidhen në poste të larta ose që duhet të lënë mandatet në rast se kanë kryer shkelje në të kaluarën.
Katër amendamentet e miratuara me konsensus të hënën nga komisioni i posaçëm parlamentar pritet të votohen në seancën e ditës së enjte (17 dhjetor), në mënyrë që t’i hapet rruga zbatimit të ligjit nga fillimi i vitit të ardhshëm.
Një nga nenet e paketës ligjore që përfshin ndryshimin e nenit 179 të Kushtetutës përcakton se deri në 3 muaj nga hyrja në fuqi e ligjit, titullarit të institucionit publik dhe vetë personave që preken nga ligji, u lihet kohë që të verifikojnë pastërtinë e tyre.
“Funksionarët e organeve të parashikuara në Kushtetutë dhe subjektet e ligjit të posaçëm që rregullon garantimin e integritetit të personave, që janë në detyrë në momentin e hyrjes në fuqi të këtij ligji, janë të detyruar të përmbushin detyrimet e përcaktuara në atë ligj, brenda 3 muajve nga hyja në fuqi e tij”, thuhet në nenin 4 të pr/ligjit.
Amendamentet detyrojnë gjithashtu titullarët e institucioneve ku konstatohet se ndodhen individë me të kaluar kriminale, që brenda 5 ditëve të shpallin të pavlefshëm mandatin ose të nxjerrin aktin e shkarkimit të tyre.
“Funksionarët publikë që janë emëruar në detyrë përpara hyrjes në fuqi të këtij ligji dhe që ushtrojnë funksionin e tyre me ose pa mandat, shkarkohen menjëherë nga detyra nëse konstatohet se përfshihen në rrethin e subjekteve që janë të përjashtuara sipas ligjit të posaçëm nga e drejta për t’u zgjedhur, emëruar apo për të mbajtur një funksion publik. Organi përgjegjës është i detyruar të nxjerrë aktin e shkarkimit nga detyra brenda 5 ditëve nga përfundimi i rezultateve të verifikimit”, thuhet në amendamentet e ndryshuara.
Në rastet kur organet e ngarkuara nga Kushtetuta apo ligji për konstatimin e mbarimit apo pavlefshmërisë së mandatit, ose shkarkimin nga detyra të funksionarit publik, nuk veprojnë brenda 10 ditëve nga përfundimi i rezultateve të verifikimit, me kërkesë të 1/5 së deputetëve të Kuvendit të Shqipërisë, çështja i përcillet për shqyrtim Gjykatës Kushtetuese.
Përjashtimi i shtetasve nga e drejta për të zgjedhur apo për t’u zgjedhur do të rregullohet me ligj të posaçëm, të miratuar në përputhje me procedurën e parashikuar në Kushtetutë.
“… Pavarësisht përcaktimeve të bëra në dispozitat e tjera të kësaj Kushtetute, është e ndaluar zgjedhja, emërimi apo ushtrimi i një funksioni publik në këto organe, nëse verifikohen rrethanat që cënojnë integritetin e personit, sipas kushteve të përcaktuara nga ligji”, thuhet në nenin 1 të projektligjit.
Pas nenit 179 te Kushtetutes, shtohet neni 179/1, me përmbajtje si më poshtë vijon:
- Funksionarët e organeve të parashikuara në Kushtetutë dhe subjektet e ligjit të posaçëm që rregullon garantimin e integritetit të personave, që janë në detyrë në momentin e hyrjes në fuqi të këtij ligji, janë të detyruar të përmbushin detyrimet e përcaktuara në atë ligj, brenda 3 muajve nga hyja në fuqi e tij.
- Mandati i organeve kushtetuese që është fituar përpara hyrjes në fuqi të këtij ligji, mbaron ose është i pavlefshëm menjëherë nëse konstatohet se funksionari publik përfshihet në rrethin e subjekteve që janë të përjashtuara sipas ligjit të posaçëm nga e drejta për t’u zgjedhur, emëruar apo për të mbajtur një funksion publik.
- Organi përgjegjës është i detyruar të konstatojë mbarimin ose pavlefshmërinë e mandatit brenda pesë ditëve nga përfundimi i rezultateve të verifikimit.
- Funksionarët publik që janë emëruar në detyrë përpara hyrjes në fuqi të këtij ligji dhe që ushtrojnë funksionin e tyre me ose pa mandat, shkarkohen menjëherë nga detyra nëse konstatohet se përfshihen në rrethin e subjekteve që janë të përjashtuara sipas ligjit të posaçëm nga e drejta për t’u zgjedhur, emëruar apo për të mbajtur një funksion publik. Organi përgjegjës është i detyruar të nxjerrë aktin e shkarkimit nga detyra brenda 5 ditëve nga përfundimi i rezultateve të verifikimit. Për realizimin e procedurave të verifikimit, afatet kohore të tij dhe veprimet e organeve shtetërore të përfshira në proces, ndiqen rregullat e ligjit të posaçëm për garantimin e integritetit të personave që zgjidhen, emërohen ose ushtrojnë funksione publike.
- Në rastet kur organet e ngarkuara nga Kushtetuta apo ligji për konstatimin e mbarimit apo pavlefshmërisë së mandatit, ose shkarkimin nga detyra të funksionarit publik, nuk veprojnë brenda 10 ditëve nga përfundimi i rezultateve të verifikimit, me kërkesë të 1/5 së deputetëve të Kuvendit të Shqipërisë, çështja i përcillet për shqyrtim Gjykatës Kushtetuese, e cila vendos konstatimin e mbarimit apo pavlefshmërisë së mandatit, ose shkarkimin nga detyra të funksionarit publik, kur plotësohen kushtet dhe rrethanat sipas ligjit të posaçëm”.
ATSH