Nga Roland Qafoku
Kur takon Pirro Milkanin, është vërtetë ngjarje.
Ne të brezit tim që jemi rritur me filmat e tij nuk dimë nga t’ia nisim. Me më të fundit “Trishtimi i zonjës Shnajder” në të cilin yjet Nik Xhelili dhe Arta Dobroshi sollën portrete të jashtëzakonshme të rinjsh shqiptarë që studionin në Çekosllovakinë e vitit 1961.
Me “Ngjyrat e moshës” kur Ariana Qatipi, Rajmonda Bulku, Anisa Markarian sollën luftën mes dy brezave në fund të rrëzimit të regjimit komunist. Apo kryevepra e tij “Zonja nga qyteti” në të cilin Violeta Manushi çimentoi kryerolin e saj duke i marrë emrin e dytë “Teto Ollga” dhe Rajmonda Bulku po me kryerolin e saj, Melin. E të shumë e shumë filmave të tjerë si “Në prag të jetës”, “Besa e Kuqe”, “Ballë për ballë”, “Shtigje Lufte”, “Kur zbardhi një ditë”, “Shëmbja e idhujve”, “Një shoqe nga fshati”, “Çifti i lumtur”.
U takuam në një aktivitet për Çekinë dhe për marrëdhëniet me Shqipërinë për të cilën janë botuar dy libra. Ata që e njohin mjeshtrin Milkani, ia dinë mirë afeksionin për këtë vend ku ai studioi, por edhe mësoi se si duhet të jetohej jeta në ato vite kur shqiptarët po mbylleshin gjithnjë e më shumë.
Në bisedë, Pirro Milkani më tregoi se miqësia mes dy shteteve dhe popujve ishte e tillë që shqiptarët i kushtuan një këngë të posaçme “Skodës”, markës së njohur të makinave. Ai mbante mend vargjet dhe nisi të këndonte këngën e “Skodës”.
Ndërsa unë ia theksova se me atë që më tregonin prindërit dhe për aq sa mbaja vetë mend, aq e familjare ishte bërë kjo markë saqë fjala kamion ishte zëvendësuar me fjalën “Skoda”. Shqiptarët ato kohë nuk thoshin “po vjen kamioni”, por “po vjen Skoda”.
Dhe të mendosh që askush nuk kishte të drejtë të kishte një “Skodë” private. A e dinin çekët këtë? Ato kohë jo, por tani po. Ishte koha e miqësisë së Lindjes komuniste.
Vërtetë kalova disa çaste fantastike me një njeri që i ka dhënë aq shumë artit dhe kulturës shqiptare. U gëzova shumë që të takova dhe të uroj shëndet mjeshtër!
