Kryeministri Edi Rama, në episodin e radhës të podkastit “Flasim”, ku kishte të ftuar profesorin dhe drejtuesin e Universitetit Europian të Tiranës, Selami Xhepa, u shpreh se shtysë për këtë ftesë ishte një publikim me titullin “Zhvillimi afatgjatë”, që i bën një diagnozë të gjithë sistemit të institucioneve në Shqipëri.
Kreu i qeverisë theksoi se Shqipëria ka bërë kapërcim të jashtëzakonshëm gjatë këtyre viteve me pak mbështetje, në krahasim me vendet e tjera.
“Po t’i marrim shtetet dhe t’i rreshtojmë, ne kemi nisur me trashëgiminë më të varfër institucionale, shtetërore, po të marrësh kilometrat që të gjithë kanë bërë, Shqipëria është me plot të drejtë në pozicionin që është bërë një kapërcim i jashtëzakonshëm, e keqja harrohet e mira s’mbaron, kur shikon disa dokumentarë themi ne kemi jetu këtu. Gjëja që ne kemi fat është Bashkimi Evropian, na dha mundësinë që të përshpejtojmë ndryshimin kulturor, se bëj sa të duash ti ligje, sjellja e administratës, e shtetit formohet në kohë të gjatë, ne shohim vende të tjera, por Gjermania, Franca janë me administrata shumë shekullore dhe ndërkohë ja ku është Greqia më afër nesh.”– u shpreh Rama.
Ne kemi bërë në mënyrë të vazhdueshme përpjekje dhe rregullime të caktuara, u shpreh Rama, duke theksuar se, “gjatë rrugës e kam parë në më shumë se një rast që një gjë e konsideruar e çliruar është shfaqur përsëri e kapur në një tjetër anë dhe zinxhiri i burokracisë është shkurtuar nga një anë dhe është zgjatur nga ana tjetër”.
Mw tej ai e vuri theksin te pavarësia e institucioneve në vend si një tregues i disa faktorëve të ecurisë zhvillimore të shtetit dhe institucioneve.
“Institucionet e pavarura janë gjithmonë e më shumë problem. Sa më shumë i japim pavarësi institucioneve, aq më shumë bie në sy paaftësia institucionale për të kontrolluar, jo kontroll politik, por të performancës në sistemin shtetëror”.
Rasti klasik, pwrmend Rama, është se si gjykatësit i rritën rrogat vetes.
“Rasti më spektakolar i impotencës të gjithë pjesës tjetër për të thënë jo. Ata bënë një ankim në Gjykatën Kushtetuese, sepse sipas tyre llogaria e pagave dilte që duhej të rritej në një masë X dhe Gjykata Kushtetuese bëri një ekstra llogari dhe nxori që duhej të rritej edhe më shumë se sa ata kishin kërkuar dhe ishte pjesë e një debati mes nesh dhe tyre për një koniunkturë të caktuar. Pra, duhej bërë një rritje bazuar në ligj, por rritja që u morr me vonesë dhe interesa dhe çudira”, tha Rama.
Xhepa: Në vitin pikë që ka pasur 1986 ne prodhonim 2 mld mallra, sot kemi 23 mld mallra, është një indicator për ta patur, e nisëm me 360 dollarë për frymë, tani jemi mbi 10 dollarë, nëse do të masim për të shkuarën e kemi fituar betejën, çështja është ta fitojmë në të ardhmen, standardi ynë është BE dhe duhet ta masim distancën me ta.
Çfarë është kjo pavarësi institucionale?! Përjashto sistemin e drejtësisë që pa asnjë dyshim duhet të jetë i pavarur, në një vend si Shqipëria me më pak se 3 milion banorë nuk duhet të ketë pavarësi institucionale. Para 50-60 vjetësh edhe do kuptohej pavarësia institucionale vetëm për shkak të mungesës së komunikimit fizik dhe shkresor. Por sot që shkon max për 3-4 orë në fshatin më të largët, shto këtu dhe teknologjinë që bëhet çdo gjë në kohë reale (po të duash) Shqipëria nuk ka nevojë për pavarësi institucionale apo administrative për dy arsye. E para jemi popull që kemi treguar që korruptohemi dhe nepotizohemi lehtë, dhe e dyta nuk ka një shembull që një popullatë më e vogël se 3 milion banorë, të ketë pavarësi adminstrative dhe institucionale. Mos ka pavarësi administrative Roma, Milano apo Frankfurti etj..?!