Nga liqenet e mëdha të SHBA-së deri te pyjet e Bangladeshit, gjithçka është në rrezik ndërsa bota nxehet.
– Një mega thatësirë e nxitur nga klima ka ndihmuar në shtyrjen e Liqenit të Kripur të Madh në nivele kaq të ulëta rekord sa mund të zhduket në pesë vitet e ardhshme.
– Alpet mund të humbasin deri në 70% të mbulesës së dëborës deri në fund të shekullit nëse temperaturat vazhdojnë të rriten.
– Rritja e nivelit të deti dhe moti ekstrem duket se do të zhdukin një nga bastionet e fundit të mbetura për tigrat e Bengalit.
– Vendet më të ftohta po nxehen shpejt dhe kafshët humbasin habitatin jetësor, nivelet e deteve rriten dhe toka dhe oqeanet thithin më shumë nxehtësi, duke i rritur edhe më shumë temperaturat globale..
– Nga lumi i Kolorados deri te malet e Kinës, ndryshimet klimatike nxitën motin ekstrem, duke përfshirë valët e nxehtit, thatësirat dhe stuhitë, kërcënon speciet që mbështeten në këto ekosisteme unike.
– Të oqeanet janë pothuajse një mbrojtës jetik kundër ndryshimeve klimatike, duke thithur pothuajse gjithë nxehtësinë e tepërt të botës. Por ngrohja e tyre dhe rritja e nivelit të detit po shkatërrojnë jetën detare dhe sjellin stuhi të dëmshme.
Disa nga më të rrezikuarit: Ishujt e Paqësoit, tigri i Bengalit, bëbora apline, Lumi Kolorado, Liqeni i Madh i Kripur, fluturat monark, akullnaja Thwaites, fokat, pemët baobao, panda gjigande, breshkat, akulli i Arktikut, lafja arabika.
Askund nuk është i sigurt nga kriza klimatike pasi ajo rrit temperaturat dhe nxit motin ekstrem që shkatërron komunitetet dhe rrezikon speciet bimore dhe shtazore.
Tetë vitet e fundit ishin më të nxehtat e regjistruara. Përqendrimi në rritje i ndotjes nga ngrohja e planetit po e dërgon botën tonë drejt pikave të pakthyeshme të klimës, përtej të cilave disa nga speciet dhe ekosistemet më ikonike mund të mos shpëtohen nga zhdukja.
Ndryshimet klimatike nuk janë aspak kërcënimi i vetëm me të cilin përballen shumë prej tyre – shumica janë në rrezik nga një mori problemesh të tjera, shpesh të shkaktuara nga njeriu – por ndikimi i tij i përhapur po rritet dhe po shton presionin që ata nuk mund të përballojnë.
Çdo pjesë e një shkalle me të cilën bota mund të reduktojë ngrohjen globale do të na japë më shumë një shans për të shpëtuar ekosistemet e pasura, të larmishme dhe vitale të planetit.
Sa shumë mund të kursejmë varet nga sa shpejt vepron bota.
Për Ditën e Tokës 2023, si të ndihmoni në mbrojtjen e planetit
Dita e parë e Tokës u festua më 22 Prill 1970. Dekada pas asaj ngjarjeje të parë optimiste, Administrata Kombëtare e Oqeanit dhe Atmosferës na kujton se “ndryshimi global i klimës ka pasur një efekt alarmues mbi Tokën dhe banorët e saj”.
Turistët që përshkojnë globin kanë ndihmuar të kontribuojnë në “streset mjedisore”. Por nuk është e nevojshme të ndaloni plotësisht udhëtimin ose të qëndroni shumë afër shtëpisë për të qenë një qytetar i mirë planetar.
Ju ende mund të bëni një turne nëpër botë dhe ende të minimizoni ndikimin në shëndetin e planetit tonë të vetëm (dhe të pambrojtur).
Disa nga mënyrat më të mira janë përdorimi i anijeve me energjinë e erës, ose anije pa karbon apo lëndë djegëse fosile.
Ecja për të vizituar vende të ndryshme është një opsion i mirë për të mos djegur lëndë fosile, duke ndotur mjedisin.
Nëse doni të bëni ski, mund të shijoni edhe ngjitjen e malit pa patur nevojën e teleferikëve.
Përdorimi i biçikletave gjithashtu është një mënyrë e mirë për t’u lidhur nga njëri qytet në tjetrin, kryesisht në vende që është pothuajse e pamundur nga automjetet. Por jo vetëm kaq, ju mund të shijoni edhe bukurinë e natyrës.
Ndonjëherë, bukuria e jashtëzakonshme e pabesueshme e Tokës dhe peizazhet e larmishme të egër mund të na shtyjnë të mendojmë për mbrojtjen më të mirë të planetit./m.j