Nga Thisanka Siripala
Të mërkurën, kryeministri i Japonisë Shinzo Abe u kthye në shtëpi nga një vizitë zyrtare në Rumani, duke përfunduar një turne pesë-ditor në tre vende Baltike dhe tre vende të Evropës Lindore. Abe vizitoi gjashtë vende për pesë ditë – Estoni, Letoni, Lituani, Bullgari, Serbi dhe Rumani – duke kërkuar të forcojë diplomacinë politike dhe lidhjet e biznesit dypalëshe në rajon, si dhe trajtimin e çështjeve rajonale të sigurisë.
Abe ftoi një delegacion prej 30 përfaqësuesish nga bizneset e mëdha japoneze, si gjigandi global i tregtisë e-commerce Rakuten dhe firmat e sigurisë kibernetike, për ta shoqëruar atë në turneun zyrtar. Duke vepruar kështu, kryeministri dërgoi një sinjal të fortë se Japonia është e hapur për biznes dhe për blerje për të zgjeruar mundësitë e saj të biznesit.
Gjatë takimit përfundimtar të bisedimeve në Rumani, Abe ra dakord me presidentin e vendit Klaus Iohannis për të zbatuar iniciativa për të inkurajuar bizneset japoneze për të shfrytëzuar potencialin e investimeve të vendit evropian. Ndërsa kompanitë japoneze po shikojnë për prodhime të reja dhe shpërndarës automjetesh, Abe tërhoqi vëmendjen tek fuqia punëtore e lirë e Rumanisë dhe reputacionin e saj për ruajtjen e rritjes së qëndrueshme ekonomike në krahasim me vendet e tjera anëtare të BE-së.
Abe vlerësoi firmat japoneze që kanë hyrë në Rumani, duke vënë në dukje krijimin e 40,000 vendeve të punës. Ai vlerësoi gjithashtu potencialin zhvillimor të ekonomisë rumune si “shtyllë kryesore për të forcuar lidhjet e ndërsjella”. Si qershie mbi tortë, për të lehtësuar udhëtimet dhe shkëmbimet ndërshtetërore, të dy udhëheqësit përshëndetën një marrëveshje për heqjen e vizave për turistët rumunë që vizitonin Japoninë.
Japonia është investitori më i madh aziatik në Rumani dhe Abe është kreu i parë i qeverisë japoneze që bënë një vizitë zyrtare në vend. Por asnjë negociatë për biznes nuk është e plotë pa pak dramë politike. Në një kthesë të zymtë të ngjarjeve, një takim i planifikuar me kryeministrin rumun Mihai Tudose u anulua papritmas. Abe mbërriti në Bukuresht për të zbuluar se homologu i tij rumun kishte dhënë dorëheqjen natën më parë për shkak të rritjes së presionit të brendshëm të partisë. Pa një kohë të mjaftueshëm që një pasardhës ta zëvendësonte shpejt, presidenti rumun Klaus dha një ditë më herët se do të takohej ai me Abe dhe zëvendëskryeministri Paul Stanescu zuri vendin e Tudose në takimin me delegacionin japonez të biznesit.
Nuk është befasi që një pjesë thelbësore e turneut evropian të Abe-së ishte nxitja e zbatimit të shpejtë të partneritetit ekonomik BE-Japoni (EPA), i cili u arrit në dhjetor të vitit të kaluar. Bullgaria mban presidencën e radhës të Bashkimit Evropian dhe pritet të planifikojë axhendën e saj për 2018 në muajt e ardhshëm. Takimi i Abe me kryeministrin bullgar u përqendrua rreth ndikimit në agjendën e planifikimit të BE-së për të siguruar që EPA të hyjë në fuqi deri në vitin 2019.
EPA BE-Japoni do të mbulojë 30 për qind të PBB-së në botë dhe pritet të sjellë një rritje prej një për qind në GDP-në e Japonisë. Marrëveshja e parashikuar do të hapë kanale për eksportet bujqësore evropiane të mishit, verës, çokollatës dhe djathit duke ulur tarifat dhe duke hequr pengesat administrative nga eksportet evropiane të frutave në Japoni. Duke folur direkt pas arritjes së marrëveshjes, Abe vuri në dukje se ndërsa proteksionizmi ishte i pakontrolluar në marrëdhëniet tregtare ndërkombëtare, EPA “demonstron vullnetin e fuqishëm politik të Japonisë dhe BE-së për të vazhduar për të mbajtur flamurin e tregtisë së lirë që valëvitet lart”.
Gjithashtu në frontin ekonomik, gjysma e parë e turneut të Abeit përfshinte marrëveshje biznesi me përfitim reciprok me Serbinë për të ndihmuar kompanitë japoneze për hapjen e biznesit si dhe një pakt me katër pjesë me Estoninë, Letoninë dhe Lituaninë. Marrëveshjet dypalëshe midis Japonisë dhe vendeve individuale pritet të prodhojnë rezultate pasi të hyjë në fuqi EPA-ja e BE- Japoni.
Përveç axhendës së tij të biznesit, Abe ishte në një mision për të maksimizuar presionin ndaj vendeve të Evropës Lindore kundër provokimeve bërthamore të Koresë së Veriut. Duke përdorur urgjencën e një kërcënimi të menjëhershëm global, Abe dhe homologët e tij evropianë, u deklaruan të gjithë duke denoncuar agresionin ushtarak të Koresë së Veriut dhe premtuan të rritin presionin për të luftuar zhvillimin e mëtejshëm të raketave bërthamore të Koresë së Veriut.
Ndërsa Kina fillon të ushtrojë ndikim në Evropën Lindore, diplomacia e nivelit të lartë të Japonisë synon gjithashtu zgjerimin e lidhjeve politike dhe ndikimit në vendet e vogla dhe të mesme në Evropë. Në një njoftim të përbashkët për shtyp në Rumani, Abe theksoi se “ndërsa bashkësia ndërkombëtare është bërë e paqëndrueshme, Japonia dhe Evropa ndajnë vlera themelore dhe kanë nevojë të bashkëpunojnë tani më shumë se kurrë”.
Gjatë turneut të tij, Abe joshi politikisht kombet e Baltikut dhe të Evropës Lindore me tundimin e mundësive japoneze të biznesit, si një karotë që varet në një shkop. Interesimi i ripërtërirë i Japonisë do të ketë një ndikim pasqyrues në peizazhin e biznesit të rajonit./The Diplomat – Lexo.al/
