Nga Philip Wegmann – RealClearPolitics, 26 nëntor 2025
Teksa një delegacion amerikan po negocion për t’i dhënë fund luftës në Ukrainë, debati mbi detajet e marrëveshjes së propozuar po rihap plagë të vjetra brenda vendit, duke përballur edhe një herë mbështetësit e politikës së jashtme të epokës Bush me qasjen “America First” të Trump-it.
Të dyja palët bien dakord për një gjë: një marrëveshje paqeje nuk do të përcaktojë vetëm fatin e atij vendi, por në masë të madhe edhe të ardhmen e Partisë Republikane.
“Reagani do të rrotullohej në varr,” i tha deputeti Don Bacon RealClearPolitics për planin, përpara se të drejtonte kritikat e tij ndaj ZV.presidentit, tashmë bartës i flamurit të realpolitikës “America First”. Republikani nga Nebraska e quajti “shqetësuese” pyetjen e JD Vance-it: “Pse do t’u interesonte republikanëve Ukraina?”
“Sepse na intereson siguria kombëtare,” u përgjigj Bacon, duke iu përgjigjur vetë pyetjes së tij. “Mësuam në vitet 1930 se izolacionizmi nuk funksionon.”
Bacon është shfaqur si një nga ligjvënësit më të zëshëm pro Ukrainës. Një gjeneral i dalë në pension i Forcave Ajrore, ai madje kishte konsideruar të jepte dorëheqje nga Dhoma e Përfaqësuesve në shenjë proteste, një veprim që do ta dobësonte edhe më shumë shumicën e ngushtë të Kryetarit Mike Johnson. Ai nuk planifikon të kandidojë për rizgjedhje në vitin 2026 dhe, ndërkohë, ka ashpërsuar fjalët ndaj administratës Trump, duke i akuzuar se “tingëllojnë si Neville Chamberlain në vitin 1938” dhe se po luajnë “damë” kur kërkohet shah gjeopolitik. Ai thotë se Vance ka “një argument të dobët” mbi çështjen e Ukrainës dhe ankohet se skeptikët ndaj NATO-s në administratë “sillen sikur dinë më shumë se Eisenhower”.
Këto fjalë janë po aq të forta sa edhe të rralla këto ditë. Republikanët zakonisht nuk i dalin kundër Trump-it ose Vance-it, nxënësit dhe pasardhësit të tij të supozuar. Një zëdhënës i Vance-it refuzoi të komentojë kur u pyet për kritikat e Bacon-it.
Megjithatë, nënpresidenti reagoi në mënyrë të përgjithshme ndaj mosmarrëveshjeve në radhët e partisë, duke akuzuar “GOP-in e Uashingtonit” se po i jep përparësi çështjeve ukrainase mbi problemet e brendshme si krimi dhe strehimi i përballueshëm. “Klasa politike është vërtet e zemëruar që administrata Trump mund ta përfundojë më në fund një konflikt katërvjeçar në Evropën Lindore,” shkroi Vance në një postim në rrjetet sociale të martën.
“Putini e ka kaluar gjithë vitin duke u përpjekur ta luajë Presidentin Trump si budalla. Nëse zyrtarët e administratës janë më të shqetësuar për të qetësuar Putinin sesa për të siguruar një paqe të vërtetë, atëherë Presidenti duhet të gjejë këshilltarë të rinj,” tha senatori i Kentakit, Mitch McConnell, në një deklaratë të premten.
“Të shpërblesh mizoritë ruse do të ishte katastrofike për interesat e Amerikës,” shtoi ish-udhëheqësi i shumicës në Senat.
“Skifterët” e vjetër po zhvillojnë një betejë humbëse në shumë drejtime; argumentet e tyre nuk janë asgjë më shumë se një veprim mbrojtës i vonshëm. Presidenti Trump erdhi në pushtet me premtimin për ta mbyllur luftën në Ukrainë, dhe të gjithë bashkëpunëtorët e tij, nga Vance te Sekretari i Shtetit Marco Rubio dhe i dërguari i posaçëm i Shtëpisë së Bardhë Steve Witkoff, janë të bashkuar në këtë mision.
“Si senator i Amerikës, unë besoj se interesat tona thelbësore kombëtare përfshijnë mbrojtjen e atdheut dhe hemisferës sonë, ndërsa fokusohemi në mënyrë shumë më domethënëse te Kina,” tha senatori i Missouri-t Eric Schmitt. Një lloj i ri republikan, Schmitt ka marrë rolin që më parë e kishin Vance dhe Rubio në Senat, përpara se të kalonin në administratë. Ngritja e tyre pas zgjedhjeve të fundit presidenciale, i tha ai RCP-së, është dëshmi e mëtejshme se “perspektiva realiste është pikëpamja në rritje e politikës së jashtme të Partisë Republikane. Ajo përfaqëson atë që mendojnë njerëzit e vërtetë.”
Dogmat e vjetra që përcaktuan Luftën e Ftohtë nuk janë më të vlefshme, argumenton Schmitt. Armiqtë dhe bota ku ata jetojnë janë ndryshe. Ajo që nevojitet tani, dhe ajo ku është fokusuar delegacioni amerikan, janë “realitetet në terren”. Republikani nga Missouri tha se, megjithëse Ukraina ka luftuar “me guxim”, ajo demokraci e re mbetet “më e dobët numerikisht” se Rusia. Prandaj, nevoja për kompromis, paqe dhe fundin e “mulli-t të mishit” të një lufte që ka marrë jetën e qindra mijëra njerëzve.
“Populli amerikan është lodhur nga luftërat pa fund, çekët bosh dhe ky aventurizëm wilsonian që beson se Amerika mund të jetë kudo, gjatë gjithë kohës,” tha Schmitt. “Shekulli XXI do të përcaktohet nga kush e fiton këtë garë të madhe fuqish – Shtetet e Bashkuara të Amerikës apo Kina komuniste.”
Shtëpia e Bardhë ishte lodhur prej kohësh nga lufta tokësore në Evropë, me zhgënjimin që lëkundej mes presidentit ukrainas Volodymyr Zelensky dhe udhëheqësit rus Vladimir Putin. Fjalët e Schmitt për mbrojtjen e atdheut dhe të hemisferës perëndimore pasqyrojnë prioritetet e reja, më të afërta me vendin, të kësaj administrate. Megjithatë, ekziston ndjesia se bisedimet e fundjavës në Gjenevë mund të japin më në fund fryt dhe t’i japin fund konfliktit.
Plani i propozuar kërkon, ndër të tjera, që Ukraina të kufizojë madhësinë e ushtrisë së saj në 600,000 trupa dhe të pranojë të mos anëtarësohet kurrë në NATO. Nga ana tjetër, Rusia duhet të pranojë të mos pushtojë vendet fqinje, në këmbim të rikthimit të saj në ekonominë botërore. Kritikët thonë se këto detaje, të cilat ende nuk janë përfundimtare, anojnë fort në favor të Rusisë.
Zelensky e ka pranuar këtë kuadër, megjithëse ka sqaruar se “ka ende shumë punë përpara”. Ai ka ofruar të fluturojë në Mar-a-Lago për t’u takuar me Trump gjatë festës së Falënderimeve. Më parë, administrata kishte kërcënuar se do të ndërpriste ndihmën nëse Ukraina nuk pranonte të ulej në tryezën e bisedimeve.
“Natyra e çdo kompromisi është që jo të gjithë do të marrin atë që duan,” tha Schmitt. “Por qëllimi këtu është të ndalet lufta dhe të sillet paqja.” Kritikët do të shprehin mendimin e tyre, por, që nga fillimi i administratës Biden e deri tani, argumentoi ai, “e vetmja gjë që ata kanë thënë është se, disi, kjo luftë duhet të vazhdojë pafundësisht.”
“Kur ke të bësh me çështje lufte dhe paqeje, duhet të jesh i ndershëm për situatën në terren,” tha senatori, “dhe unë mendoj se tani është momenti optimal që palët të arrijnë një marrëveshje dhe t’i japin fund kësaj lufte.”
Bacon kishte një këndvështrim më pesimist. Ai ka qenë në kontakt me ambasadorë të huaj që nga publikimi i detajeve të planit. Vlerësimi i tij i parë: “Aleatët tanë po pyesin: a mund t’i besojnë Amerikës? Dhe tani për tani, besimi i tyre është tronditur.”
Duke u kthyer sërish te nënpresidenti, Bacon tha: “Për dikë si Vance, nëse mendon të jetë një kandidat serioz në vitin 2028 dhe thotë vërtet: ‘Pse do t’u interesonte republikanëve Ukraina?’, atëherë shumë republikanë të stilit Reagan nuk do të votojnë për një djalë të tillë.”
“Kjo do të thotë se republikanët do të jenë një parti humbëse për një kohë, derisa të rifitojmë një identitet të ri,” përfundoi ai. “Por ka njerëz si unë, dhe ne nuk do të zhdukemi.”
