Zyrtarët e Bashkimit Evropian e kanë kaluar javën e kaluar duke finalizuar një plan për t’u kundërpërgjigjur Shteteve të Bashkuara në përgjigje të tarifave të Presidentit Trump, duke hedhur themelet për të goditur importet amerikane me vlerë mbi 100 miliardë dollarë me taksa nëse negociatat për një marrëveshje të re tregtare dështojnë.
Por një pyetje lind mbi këtë përpjekje.
“Nëse do të vijë në këtë pikë, a do të ndodhë?”, pyeti Frances Burwell, një bashkëpunëtore në Qendrën Evropiane të Këshillit Atlantik, një organizatë kërkimore.
Zyrtarët nga blloku 27-vendesh kanë kaluar muaj duke u përgatitur për t’u hakmarrë, vetëm për t’u tërhequr në favor të më shumë bisedimeve.
Në prill, politikëbërësit e BE-së miratuan një plan për të vendosur tarifa mbi 21 miliardë euro mallra amerikane.
Por ata i pezulluan papritur ato në një shfaqje vullneti të mirë kur Trump ndryshoi qëndrim në minutën e fundit dhe ndaloi disa tarifa të rënda të aplikuara në mënyrë të përgjithshme.
Qëllimi ishte të negociohej.
Nuk pati asnjë marrëveshje.
Në vend të kësaj, Trump tha në mediat sociale javën e kaluar se planifikonte të vendoste tarifa prej 30 për qind në bllok duke filluar nga 1 gushti.
Pas këtij njoftimi, zyrtarët e BE-së zgjodhën të vononin përsëri atë grup të parë të tarifave hakmarrëse – të cilat ishin pezulluar vetëm deri më 14 korrik – për të lënë hapësirë për më shumë bisedime.
Por ata gjithashtu kanë dyfishuar premtimin e tyre për t’u përgjigjur me forcë nëse është e nevojshme.
Zyrtarët e tregtisë së BE-së tani po përfundojnë një listë të dytë tarifash që do të synonin një listë edhe më të gjatë të mallrave amerikane, një që arrin në 72 miliardë euro mallra që përfshin aeroplanë Boeing dhe burbon Kentucky.
Versioni përfundimtar iu dërgua shteteve anëtare të hënën, raporton New York Times duke cituar diplomatët që folën me kusht anonimiteti për të diskutuar një proces të brendshëm. Përfaqësuesit kombëtarë ende nuk kanë votuar për listën.
Kjo shtytje për t’u përgatitur për hakmarrje është e rrënjosur në një realitet të pakëndshëm.
Bashkimi Evropian do të preferonte të gjente një zgjidhje të negociuar dhe të shmangte një luftë tregtare të dhimbshme dhe të zgjatur, por bisedimet mund të dështojnë ende.
Forca, theksuan shumë politikanë dhe ministra, duket se është e vetmja gjuhë negociuese që Trump e kupton.
Është e nevojshme të “tregojmë muskujt”, tha të hënën Lars Lokke Rasmussen, ministri i jashtëm danez. “Nëse doni paqe, duhet të përgatiteni për luftë, dhe mendoj se jemi në këtë pikë”.
Maros Sefcovic, komisioneri i tregtisë i BE-së, tha se ministrat evropianë ishin bërë më të vendosur për t’u kundërpërgjigjur nëse nuk mund të arrihej një zgjidhje e negociuar.
Sefcovic ka fluturuar në Washington në mënyrë të përsëritur dhe ka zhvilluar telefonata të rregullta me zyrtarë amerikanë, përfshirë Howard Lutnick, sekretarin e tregtisë, për të provuar të arrinin një marrëveshje.
Ai ka qenë i qartë se mendonte se ishte afër – vetëm për nxjerrë situatën nga kontrolli pasi Trump lëshoi kërcënimin e tij javën e kaluar për të vendosur tarifa prej 30 për qind.
“Ne duhet të mbrojmë vendet e punës, ju duhet të mbroni bizneset”, tha Sefcovic në një konferencë për shtyp në Bruksel të hënën.
Megjithatë, ndjekja e planit për t’u kundërpërgjigjur nuk do të ishte një zgjedhje e lehtë.
Vendosja e tarifave për sojën, çantat, makineritë dhe mallrat e tjera amerikane do t’i bënte këto produkte më të shtrenjta për konsumatorët dhe bizneset në Francë, Gjermani, Itali dhe shtete të tjera anëtare të BE-së.
Duke pasur parasysh këtë, diskutimet mbi produktet që Brukseli duhet të synojë kanë qenë intensive.
Tarifat që u përgatitën dhe pothuajse hynë në fuqi në prill mund të zbatoheshin shumë shpejt, sepse ato u finalizuan dhe nuk janë më në diskutim.
Por ato gjithmonë janë parashikuar vetëm si një hap i parë: mallra me vlerë 21 miliardë euro nuk janë shumë në kontekstin e një marrëdhënieje tregtare transatlantike prej 1.6 trilion eurosh.
“Ne do të vazhdojmë të përgatisim kundërmasa të mëtejshme në mënyrë që të jemi plotësisht të përgatitur”, tha të dielën Ursula von der Leyen, presidentja e Komisionit Evropian.
Shtetet anëtare të BE-së do të duhet të votojnë ende për të miratuar grupin e dytë të tarifave të propozuara që do të zbatoheshin për mallra me vlerë 72 miliardë euro.
Lista fillimisht përfshinte produkte me vlerë 95 miliardë euro, por u shkurtua pas reagimeve dhe lobimit.
Pas kësaj, zyrtarët mund të merrnin në konsideratë përdorimin e një mjeti të ri, të ashtuquajturin instrument anti-shtrëngim, për të synuar firmat e mëdha të teknologjisë ose kompanitë e tjera amerikane të shërbimeve duke u imponuar atyre kufizime tregtare ose investimesh.
Një veprim i tillë mund të godiste xhepin e bizneseve amerikane, por për shkak se do të ishte shumë i dhimbshëm dhe do të rrezikonte përshkallëzimin e luftës tregtare, ndonjëherë quhet “opsioni bërthamor” në Bruksel.
“Nuk jemi ende atje”, tha von der Leyen të dielën, kur u pyet për përdorimin e mjetit. “Kjo është shumë e rëndësishme. Tani është koha për negociata”.
Evropa ende po përpiqet të flasë butësisht duke i kujtuar botës se mban disa shkopinj të mëdhenj.
Do të preferonte të mos i përdorte ato.
Zyrtarët shpresojnë që një marrëveshje e negociuar të mund të arrihet në javët e ardhshme dhe që tarifat e kërcënuara prej 30 për qind të mos hyjnë kurrë në fuqi.
Tarifat dëmtojnë konsumatorët në të dy anët e Atlantikut, argumentojnë ata. Sipas kësaj logjike, thonë ata, vonimi i hakmarrjes është një shenjë racionaliteti, jo droje.
“Nuk mendoj se kjo është dobësi”, tha Lokke Rasmussen, ministri i jashtëm danez. “Është një sinjal i qartë se nuk duam t’i përshkallëzojmë gjërat”.
Përpjekja për të mbështetur vullnetin e mirë dhe për të shpresuar për më të mirën nuk ka qenë një strategji fituese deri më sot.
Por “pragu i dhimbjes është mjaft i lartë” që Evropa të vendosë të hakmerret, tha Mujtaba Rahman, drejtor menaxhues për Evropën në Eurasia Group, një konsulencë për rrezikun politik.
Rahman shtoi se gjërat do të duhet të shkojnë shumë keq – një normë tarifore gjithëpërfshirëse prej ndoshta 15 për qind, së bashku me tarifa mbi sektorët – që Evropa të kundërpërgjigjet.
Zyrtarët do të duan të shmangin zemërimin e administratës Trump, veçanërisht në një kohë kur blloku varet shumë nga Shtetet e Bashkuara për të ndihmuar me luftën në Ukrainë.
“Amerikanët do të duhet të çmenden vërtet nëse evropianët do të hakmerren”, tha ai.
Por nëse Trump vazhdon me kërcënimin e tij të fundit, kjo do ta shtynte bllokun drejt skajit, parashikoi Ignacio García Bercero, një ish-zyrtar i BE-së.
“Një tarifë prej 30 për qind nuk do të ishte zgjidhje tjetër veçse hakmarrja”, tha ai./ New York Times
