Stine Klapper, drejtuesja e re e Zyrës në Tiranë të fondacionit gjerman Friedrich Ebert Stiftung, ( FES) është e kënaqur që gjen rininë në qendër të aktivitetit të FES në Shqipëri.
Nga Ani Ruci, DW
‟ FES është shumë i lumtur të mbështesë aktivizmin e rinisë shqiptare dhe sidomos angazhimin e saj në vendim-marrjen politike. Ndryshimi thelbësor, në një vend si Shqipëria me përvojë të pakët demokratike, mund të ndodhë vetëm me angazhimin politik të brezit të ri dhe ngulitjen tek ai të vlerave demokratike europiane. Përderisa shumica e popullsisë në Shqipëri është nën moshën 30 vjeҫ, për FES ka shumë vlerë, që të aftësojë / inkurajojë rininë të jetë pjesë e proceseve politike, që zëri i saj të dëgjohet në diskursin politik dhe vendim-marrjen politike. Kjo është vendimtare për të ardhmen e Shqipërisë, rinia është faktor i fuqishëm për ndryshim dhe përshpejtim të proceseve politike demokratike” thotë Stine Klapper për DW.
A ka interes rinia e sotme për t’u angazhuar politikisht?
Në studimin ” Rinia Shqiptare 2018/2019‟, të publikuar kohët e fundit, pjesë e botimeve të FES, ‟ Studime për rininë në Europën Jug-Lindore 2018/ 2019″ , ( të kryera njëherazi në Shqipëri, Bosnjë-Herzegovinë, Bullgari, Kroaci, Kosovë, Maqedoni, Mali Zi, Rumani, Serbi dhe Slloveni) konstatohet se 86 % të rinjve dhe të rejave shqiptare të intervistuara nuk kanë nënshkruar kurrë një peticion me kërkesa politike, 83 % e tyre nuk kanë marrë pjesë në asnjë protestë, edhe pse pranojnë që protestat janë një formë e reagimit qytetar në një shoqëri demokratike, 87 % nuk kanë punuar për ndonjë parti politike apo grup politik dhe 90 % nuk kanë marrë pjesë në aktivitete politike on-line përmes rrjeteve sociale. Por ata marrin pjesë aktive në zgjedhjet e reja elektorale dhe kanë zgjedhur procesin e votimit, si shprehje e interesit të tyre për politikën.
‟ Rinisë duhet t‘i krijohen hapësirat e duhura për të qenë e angazhuar, aktive në proceset politike. Kur kjo nuk ndodh, kur rinia sheh që zëri i saj nuk dëgjohet ajo shtyhet të largohet nga Shqipëria,” thotë për DW Stine Klapper.
Arsim i lartë në kontradiktë me tregun e punës
Hapësira e mangët për t’u angazhuar në proceset politike e kombinuar me vështirësitë për t’u punësuar pas mbarimit të studimeve të larta, po vazhdon të ushqejë emigrimin e rinisë dhe largimin e trurit nga Shqipëria. Në studimin e sipër përmendur të FES, 54 % e të rinjve dhe të rejave të intervistuara pohojnë që e kanë të vështirë të gjejnë punë pas përfundimit të universitetit; 63 përqind mendojnë që sistemi i kualifikimit pas universitar është në kontradiktë me nevojat dhe ofertat e tregut aktual të punës. Sipas studimit, punësimi dhe mirëqënia ekonomike janë për rininë shqiptare elementët thelbësorë të zhvillimit dhe perspektivës së jetës në Shqipëri.
Kongresi Kombëtar Rinor 2019 – rivitalizim i potencialit rinor
Por në peisazhin e apatisë politike dhe dëshirës për t’u larguar nga Shqipëria ka nisur të shfaqet edhe një opsion tjetër: përpjekja e rinisë për të vënë energjinë dhe potencialin e saj në shërbim të vehtes dhe vendit pa iu drejtuar emigrimit.
Kongresi Rinor Kombëtar, (KRK) një organizatë rinore ombrellë e shoqërisë civile, ku bëjnë pjesë rreth 120 shoqata, grupe jo formale, qëndra, forume rinore nga gjithë Shqipëria, në edicionin e tij të 6-të të takimit të Asamblesë së Përgjithshmë, të zhvilluar me mbështetjen e FES,muajin që sapo kaloi, tregoi se gjërat janë gati të ndryshojnë.
Dafina Peci, Drejtore Ekzekutive e KRK dhe një nga të rejat e mirënjohura në Shqipëri dhe rajon për aktivizmin e saj, thotë për DW: ” Mbi 120 organizata rinore morën pjesë sivjet në KRK,diskutuan dhe ideuan platforma të përbashkëta angazhimi. Pjesëmarrja e mbi 600 të rinjve dhe të rejave është tregues domethënës i rritjes së vetëdijes së rinisë për potencialin e saj për t’u angazhuar, marrë përgjegjësi dhe sjellë ndryshim” thotë për DW, Dafina Peci.
Kjo vetëdije ka sjellë kohët e fundit edhe angazhime për një legjislacion që mbron interesat e rinisë. Në një letër të hapur, drejtuar kryemnistrit Rama, KRK, kërkon që të hiqet nga projektligji për rininë një nen që parashikon krijimin e një strukture kombëtare për rininë nën vartësinë e qeverisë. ” Ky nen shkel parimin demokratik të organizimit të lirë dhe e vendos rininë nën zotërimin e qeverisë”, kundështon KRK.
Interesi për angazhim u shfaq edhe në rekomandimet e KRK për rivitalizimin e potencialit rinor brenda Shqipërisë dhe frenimin e emigracionit. “Rekomanduam skemat e punësimit dhe emigracionin qarkullues, që nxit mobilitetin e rinisë dhe ngritjen e kapaciteteve jashtë vendit, por duke e rikthyer potencialin sërish në Shqipëri. Fuqizimi ekonomik i rinisë, garantimi nga shtetit i sigurisë sociale janë parakushte që potenciali rinor të rivitalizohet dhe të bëhet kapital për një shtet më të forte dhe shoqëri me dinjitoze, më europiane” thekson Dafina Peci.
Bashkëpunim mes KRK dhe Deutsche Bundesjungendring
Që 120 organizata rinore të kërkojnë njëzëri që të hiqet nga projektligji për rininë neni që i vë ato nën zotërimin e shtetit, është dashur një rrugëtim i gjatë aftësimi dhe ngritje kapaciteteshe, ku FES ka pjesën e luanit.
Koordinatorja e projekteve për rininë në FES, Rezarta Ajazaj, thotë për DW se tanimë „frenat e KRK i kanë marrë në dorë organizatat rinore, anëtare të KRK”.
“KRK është bërë një partner i besueshëm dhe i qëndrueshëm për institucionet lokale në projekte të përbashketa me bashkitë, ambasadat e BE, projekte rajonale dhe ndërkombëtare. KRK bashkëpunon me organizatat simotra në Ballknain Perëndimor si edhe me Fondacionet gjermane „ Konrad Adenauer” dhe „Hans Seidel „ të pranishme në Shqipëri. Në rritjen e kapaciteteve të tij ka kontribuar sidomos bashkëpunimi me Deutsche Bundesjugendring, ( Shoqata Federale e Rinisë Gjermane) me qendër në Berlin” thotë për DW, Rezarta Ajazaj.
