Çfarë kanë të përbashkët Rita Ora, Dua Lipa, Bebe Rexha, Era Istrefi? Janë të gjitha të reja të talentuara, me origjinë shqiptare, hitet e tyre muzikore po korrin sukses ndërkombëtar. Asgjë rastësore. E gjitha strategji kryekëput, që u ka nxjerrë në pah talentin e lindur. A mund të jetë ky një leksion, që sipërmarrjet shqiptare të mësojnë për ekspansionin dhe shfrytëzimin e globalizimit (?)
Industria botërore e muzikës po përjeton kohë të arta. Askund nuk duket kriza. Në katër vitet e ardhshme, të ardhurat do të njohin rritje me 3%, për të arritur shifrën e rreth 47.7 miliardë dollarëve.
Artistët janë të varur gjithnjë e më shumë nga fitimet që marrin nga performancat e drejtpërdrejta sesa nga shitjet e muzikës së regjistruar. Kjo sjellje ka ndryshuar konfigurimin e industrisë. Kompanitë e regjistrimeve po tentojnë të promovojnë performancat “live” dhe menaxhimin e artistëve përmes koncerteve. Në këtë industri, asgjë nuk i lihet rastësisë. Fushatat e marketimit dhe të promovimit janë të mirëmenduara dhe të testuara përpara sesa një imazh t’i serviret publikut. Një këngëtar ka pas tij një “ushtri” të tërë me profesionistë që llogarisin edhe detajet më të vogla.
I tillë është edhe rasti i Rita Ora, Dua Lipa, Bebe Rexha e së fundmi edhe Era Istrefit. Artistet me origjinë shqiptare, por të rritura e të edukuara në Perëndim, po marrin vëmendjen jo vetëm të industrisë ku bëjnë pjesë, por edhe të mediave e botës së modës. Janë talente që po menaxhohen me shumë sukses nga më të mirët. Pas tyre qëndrojnë ikonat e muzikës pop, apo rep si Jay Z e Eminem. Talenti i tyre është spikatur dhe tani ato janë kthyer në “marka” që shesin me gjithçka që bëjnë. Disa prej tyre, si Rita Ora apo Dua Lipa nuk janë mjaftuar vetëm me këngën, por po korrin sukses edhe në botën e modës e të kinematografisë. Janë modele nga të cilat mbi të gjitha duhet të mësojë sipërmarrja shqiptare se si mund të përshtat në një botë global, ku informacioni shkon në sekondë në çdo anë të globit dhe ku teknologjia mund të të mundësojë të bësh çudira.
Ato janë ambasadore (pa i emëruar kush të tilla) që bëjnë që të përmendet kudo emri i Kosovës apo Shqipërisë. Nuk e mohojnë origjinën e tyre, por e promovojnë sa herë që iu jepet mundësia.
Strategjitë e tyre të marketingut, nëse arrijnë të “përthithen”, mund të rezultojnë të suksesshme edhe për biznese të ndryshme shqiptare. Mënyra sesi ato përfitojnë nga interneti, sesi shfaqen dhe reklamohen kudo në rrjetet sociale është e mirëstudiuar. Çdo gjë e përllogaritur deri në perfeksion sepse mbi të gjitha: Duhet të shesësh!
Për Nikolin Jakën, kryetar i Dhomës së Tregtisë dhe Industrisë Tiranë, njëkohësisht edhe sipërmarrës, gjithçka fillon me strukturimin e një kompanie. “Është domosdoshmëri sot, që një kompani të jetë e strukturuar si duhet në mënyrën e organizmit, të ketë kapitalin njerëzor që është i trajnuar dhe specializuar në mënyrën e duhur, si dhe të ketë një vizion të qartë për objektivat që do të realizojë, qoftë në partneritet apo në përfshirjen në tregjet më të mëdha”, thotë z. Jaka.
Ndërsa një nga sipërmarrëset e hershme shqiptare, Donika Mici, e njeh mirë këtë terren sepse e ka shkelur vetë. SHBA-ja është një nga tregjet ku ajo shet këpucët “made in Albania”. Filozofia e të bërit biznes për të tashmë ka ndryshuar, i duhet të mendojë me logjikën e një tregu që flet me miliona konsumatorë.
Por, për akademikët, ata që flasin me gjuhën e asaj sesi duhet të jetë komunikimi dhe qasja e një biznesi që do të hapet në tregje më të mëdha, çdo hap duhet të bazohet në një ekspertizë të detajuar. “Shpesh pretendimet për të mbërritur në tregje ndërkombëtare nisen nga premisa bazike të gabuara, duke mos bërë madje as studime tregu dhe planifikim të qartë në terma biznesi për të përcaktuar fillimisht pozicionimin e kërkuar të markës apo të produkteve.
Lipsen burime njerëzore të kualifikuara në drejtimet për të cilat flitet, përvojë dhe kreacion njëherësh, pasi asgjë nuk vjen rastësisht kur flasim për suksese ndërkombëtare”, thotë Belina Budini, përgjegjëse e Departamentit të Komunikimit dhe Marrëdhënieve Publike, UET.
Ndërsa pedagogia e Departamentit të Komunikimit pranë Universitetit “Hëna e Plotë” Bedër, Edlira Mali, thotë se “thelbi qëndron në njohjen e tregjeve, hapësirave të tyre, preferencat dhe kërkesat e tregut dhe konsumatorit dhe përpjekjeve për t’ju përgjigjur këtyre kërkesave në kohën, vendin, cilësinë dhe mënyrën e duhur, duke kërkuar gjithmonë mënyra kreative dhe inovative për krijimin e avantazheve konkurruese”.
————–
Gjithçka fillon me strukturimin
Flet Nikolin Jaka, kryetar i Dhomës së Tregtisë dhe Industrisë
Është me rëndësi të theksohet se çfarë kërkon një kompani globale te partneritetet kur synon nisma të këtyre përmasave.
Gjithçka fillon me strukturimin e një kompanie. Është domosdoshmëri sot, që një kompani të jetë e strukturuar si duhet në mënyrën e organizmit, të ketë kapitalin njerëzor që është i trajnuar dhe i specializuar, si dhe të ketë vizion të qartë për objektivat që do të realizojë, qoftë në partneritet apo në përfshirjen në tregjet më të mëdha.
Shqipëria ka një numër të konsoliduar biznesesh të strukturuara dhe të maturuara siç duhet. Por, sa e mundur është që këto sipërmarrje të penetrojnë në tregun global, kjo është gjithmonë ajo çfarë sistemi dhe politika bëjnë për krenarinë e sipërmarrjes së tyre.
Është i padiskutueshëm fakti se shtetet e zhvilluara mbështesin sipërmarrjet e tyre, pa harruar edhe iniciativat që përballohen nga vetë biznesi kur lakmojnë tregun global apo partneritet e këtij niveli.
Ne nuk jemi në kushtet që të kemi ekspansion të ndërmarrjeve shqiptare, sepse nuk janë të strukturuara në nivelin e duhur.
Çështja e buxheteve për marketing, imazh apo promovimin nuk qëndron si problem. Padyshim që marketingu është një aspekt i rëndësishëm në strukturim, por nuk është i vetmi që mundëson futjen e një kompanie lokale apo rajonale në një treg global.
Nga ana tjetër, është normale që biznesi të shfrytëzojë mekanizmat dhe mjetet që vihen në dispozicion nga teknologjia dhe inovacioni, pasi falë këtyre shërbimeve, kompanitë mund të futen në rrjetin global pa pasur nevojë për buxhete të mëdha marketingu. Ato fare mirë mund ta bëjnë këtë edhe përmes rrjeteve sociale duke u shërbyer konsumatorëve të tregjeve më të mëdha.
————–
Produkt, çmim dhe cilësi, kështu mund t’ia dilet mbanë
Flet Donika Mici, administratore “Donniana”
“Donniana” është një nga të paktat kompani shqiptare, që me këpucët “made in Albania” ka arritur të depërtojë deri në tregjet e largëta, përfshi edhe ato të SHBA-së. Këpucët e tregtuara nën markën “Mici’s shoes” po tërheqin gjithnjë e më shumë tregje.
Por, si ka arritur ajo të depërtojë në tregjet e mëdha dhe si i ka bërë ballë konkurrencës së fortë?
Donika Mici, administratorja e kësaj kompanie, thotë se janë ndjekur pothuajse ato mundësi që shfrytëzohen edhe nga kompanitë e tjera botërore: “Ne kemi marrë pjesë në panaire të ndryshme ndërkombëtare dhe kemi ekspozuar produktet tona. Kemi krijuar një rrjet ndërkombëtar shitjesh, që nënkupton se ne kemi përfaqësuesin tonë në të gjitha këto pika. Ne u ofrojmë klientëve tanë produktet tona përpara panairit të veshjeve të këpucëve që organizohet një herë në vit. Klientëve potencialë u ofrojmë produktin, çmimin dhe cilësinë.
Kompania i është përshtatur tërësisht mënyrës së funksionimit të tregut ndërkombëtar, duke qenë se dhe kapacitetet që realizon i dedikohen atij, pasi tregu vendas është shumë i vogël. “Ne, pothuajse 60% të kohës merremi me organizimin e brendshëm dhe realizimin e një shërbimi cilësor për klientët. Ne nuk bëjmë marketing bazuar te fjala, por te produkti. Klienti njihet me produktin tonë dhe ai është imazhi që ne përcjellim. Për ne është shumë e rëndësishme që të ofrojmë një produkt cilësor, me çmimin e duhur, si dhe të jemi sa më korrekt në dorëzimin e porosisë”.
Këshilla për një biznes që do të dojë të futet në një treg më të madh? Padyshim duhet të ketë kurajën dhe forcën që të hyjë në këto tregje, megjithatë Shqipëria sot është një treg që lakmohet për produktet që realizon. “Natyrisht kjo kërkon kohë dhe punë, pasi ne na u deshën disa vite për t’u konfirmuar dhe për të forcuar pozitat në tregun ndërkombëtar, por asgjë nuk është e paarritshme”, thotë ajo.
————–
“Ambalazhimi” i figurave dhe markave për audiencat ndërkombëtare kërkon ekspertizë
Flet Prof. Asoc. Dr. Belina Budini, përgjegjëse e Departamentit të Komunikimit dhe Marrëdhënieve Publike, UET
Bizneset shqiptare, ashtu sikurse figurat publike dhe menaxhuesit e markave tregtare në përgjithësi e kuptojnë rëndësinë e imazhit, edhe pse ai mund të mos shihet ende si parësor në industritë përkatëse. Suksesi i emrave si Rita Ora, Dua Lipa apo Era Istrefi, edhe në arenën ndërkombëtare, lidhet me format e reja të menaxhimit të figurave dhe talenteve në industrinë muzikore, por ato nuk ndjekin të njëjtat dinamika dhe praktika sikurse industritë e tjera, të cilat mund ta kenë më të vështirë të rikonceptohen në terma imazhi tërheqës dhe modern njëherësh.
Mundësitë që ofron interneti për sa i përket konkurrueshmërisë dhe daljes në tregje të reja janë pa dyshim të shtuara edhe për markat e bizneset shqiptare, ashtu sikurse për figurat publike, këngëtarët, aktorët, shkrimtarët e madje edhe politikanët. Ndër markat shqiptare më të hershme në drejtim të marketingut të lidhur me imazhin kanë qenë pikërisht emrat e disa prej politikanëve shqiptarë të tillë si Ahmet Zogu, por edhe shkrimtarë si Ismail Kadare e së fundmi edhe këngëtaret shqiptare nga Kosova Rita Ora apo Era Istrefi, të cilat janë në trend të momentit.
Suksesi u dedikohet thelbit të tyre po aq sa edhe targetimit të audiencës së duhur me logjikën e duhur. Unë kam studiuar në mënyrë të posaçme targetimin e publikut të huaj përmes mediave, për sa i përket subjektit të Shqipërisë, e përmes tij, edhe figurave dhe emrave shqiptarë qofshin këta të biznesit, të politikës apo të kulturës. Më të suksesshmit në drejtim të mediave të huaja rezultojnë të jenë ato figura dhe marka që i përshtasin praktikat e tyre të marrëdhënieve publike dhe të menaxhimit të imazhit me logjikën dhe mënyrën e të interpretuarit të audiencave të huaja, duke nënkuptuar në radhë të parë këtu logjikën e mediave të huaja dhe grupeve të caktuara influente të publikut të huaj.
Kjo do të thotë që suksesi i brendshëm nuk mund të jetë garanci për sukses ndërkombëtar dhe kjo provohet në shumicën e rasteve nga pjesëmarrjet e këngëtareve shqiptarë në Eurovision, ku nuk kanë shkëlqyer ata që ne së brendshmi i mbajmë ndër më të mirët. Paketimi dhe ambalazhimi i figurave dhe markave për audiencat ndërkombëtare kërkon ekspertizë që nuk mund të burojë nga mendësi të izoluara, vendase. Shpesh pretendimet për të mbërritur në tregje ndërkombëtare nisen nga premisa bazike të gabuara, duke mos bërë madje as studime tregu dhe planifikim të qartë në terma biznesi për të përcaktuar fillimisht pozicionimin e kërkuar të markës apo të produkteve.
Lipsen burime njerëzore të kualifikuara në drejtimet për të cilat flitet, përvojë dhe kreacion njëherësh, pasi asgjë nuk vjen rastësisht kur flasim për suksese ndërkombëtare. Përvojat e këngëtareve që ju keni përdorur si ilustrim në “Monitor” flasin pikërisht për orkestrimin e kujdesshëm të çdo hapi të hedhur, sidomos në nisje të karrierës ndërkombëtare të personazheve në fjalë.
Produktet shqiptare kanë nisur të shfaqen në tregjet ndërkombëtare, por ende është herët për të folur për pozicionim të qartë dhe të konsoliduar të tyre në këto tregje. Prodhimet e bëra në Shqipëri, por të markave ndërkombëtare, janë një lloj pasaporte, por mund të mos shndërrohen kurrë në mundësi reale për produkte të mirëfillta shqiptare, të menaxhuara nga kompani shqiptare në terma biznesi. Duhet kuptuar se as rasti i Rita Orës apo Dua Lipës nuk flasin për aftësi menaxheriale të vendit tonë, pasi suksesi i tyre është ndërtuar krejtësisht në Angli ashtu sikurse formimi i tyre muzikor. Rasti i Era Istrefit është një përjashtim i bukur, suksesin ndërkombëtar të së cilës pritet ende ta shohim të shpërfaqur plotësisht.
————–
Të krijohen vazhdimisht avantazhe konkurruese që të bëhet dallimi në tregun global
Flet Edlira Mali, konsulente menaxhimi dhe marketingu
A e vlerësojnë bizneset shqiptare çështjen e imazhit si të rëndësishëm për promovimin në tregje që shkojnë përtej atij vendas?
Promovimi i produkteve shqiptare si në tregun lokal/vendas, ashtu edhe në atë rajonal apo ndërkombëtar, normalisht duhet të bazohet mbi një faktor shumë të rëndësishëm që është njohja e konsumatorit dhe tregut ku pretendohet që të prezantohet produkti apo shërbimi dhe këto kërkesa të mishërohen te produktet dhe shërbimet që do të ofrohen. Por përpara se të arrijmë te preferencat konkrete të konsumatorit dhe te karakteristikat e produktit apo shërbimit konkret, konsumatori dhe tregu ballafaqohen me një imazh të krijuar duke synuar që të krijohet një markë e vlerësueshme, e cila do të jetë pasaporta fillestare e këtij produkti apo shërbimi për ta lejuar atë të hyjë në këtë treg. Një nga elementët shumë të rëndësishëm që shërben në krijimin e kësaj pasaporte apo marke, është imazhi i markës, i cili fillon me imazhin e vendit nga vjen ofruesi i mallit apo shërbimit. Një rol të rëndësishëm për krijimin e këtij imazhi e luajnë edhe të ashtuquajturit “ambasadorë” jodiplomatikë të vendit të shpërndarë nëpër botë. Ata janë personazhe të suksesshëm në fusha të ndryshme si arti, kultura, sporti, shkenca, etj., të cilët kanë prejardhjen ose origjinën e familjes së tyre nga vendi përkatës dhe ndërkohë jetojnë dhe performojnë suksesshëm nëpër botë, duke ndihmuar në mënyra të ndryshme për rritjen dhe përforcimin e imazhit të atij vendi në arenën ndërkombëtare.
Në këtë kuadër, Shqipëria ka një numër të madh ambasadorësh në botë, të cilët me suksesin e tyre kanë ndikuar në një mënyrë apo një tjetër që të rrisin imazhin e Shqipërisë, shqiptarëve dhe në disa raste edhe kompanive shqiptare në botë. Mjafton të përmendim këtu emra të tillë si Nënë Tereza, Skënderbeu, Ismail Kadare, Inva Mula, Ermonela Jaho, Jim Belushi, Rita Ora, Fadil Berisha, Dua Lipa, Elsa Lila, Erion Bogdani, Igli Tare, Kledi Kadiu, Elhadia Dani, Saimir Strati, Eliza Dushku, Anxhela Martini, Anna Oxa, Lorik Cana, Xherdan Shaqiri, Taulant Xhaka e shumë të tjerë.
Një mënyrë efektive që ndikon suksesshëm në promovimin e imazhit të bizneseve është angazhimi i këtyre personaliteteve edhe si ambasadorë.
Imazhi i tyre është përdorur për të influencuar si tregun lokal, ashtu edhe atë global. Raste të tilla përmendim: Birra Tirana me Afërdita Dreshaj dhe Anxhela Martini për markën e saj Kuqalashe; Ilir Shaqiri për markën Birra Tirana; Eagle Mobile me Jim Belushi; Societe Generale me Inva Mula; AMC me Kledi Kadiu; vaji Olim me Ambeta Toromani; disa kompani të tjera kanë përdorur imazhin e të gjithë kombëtares shqiptare, ose elementë të veçantë të saj.
Sa i aftë është biznesi shqiptar që të shfrytëzojë hapësirat që lejon sot interneti, qoftë për t’u rritur në cilësi, për t’u bërë më i konkurrueshëm, apo edhe për t’u rritur në tregje të reja?
Zgjerimi i mundësive për të kontaktuar klientin apo konsumatorin qoftë edhe virtualisht i bën bizneset të përmirësojnë mënyrën e tyre të dërgimit të mesazheve. Komunikimi me të gjitha format i informon ata, në lidhje me karakteristikat e produktit apo shërbimit të tyre,
preferencat, nevojat, kërkesat, ankesat, sugjerimet, etj. Kjo u jep mundësi që të përmirësojnë mënyrën se si të prezantohen te klientët, duke përfshirë, zgjerimin e hapësirave të shitblerjes, kohën e kontaktimit të konsumatorit, rritjen e bazës.
Ka një rritje të ndjeshme të bizneseve shqiptare që përdorin marketingun dixhital, për të krijuar mundësi promovimi, njohje hapësirash të reja tregjesh, për komunikim me klientë potencialë dhe rritje networku, për shitje elektronike.
E rëndësishme është mënyra efikase dhe eficente e përdorimit të këtyre metodave. Në pjesën më të madhe të rasteve, mundësitë e ofruara nga hapësira virtuale përdoren në mënyrë amatore nga punonjës të paspecializuar apo aftësuar në këtë drejtim. Mospërdorimi i konsulencës apo shërbimeve profesionale nuk i lejon bizneset shqiptare që të marrin më të mirën e mundshme që marketingu dixhital ka për të ofruar.
Artiste si Era Istrefi, Dua Lipa, Rita Ora, Bebe Rexha etj., kanë arritur të korrin sukses në një treg ndërkombëtar, a lidhet kjo me menaxhimin që kanë ndjekur? A mund të “shfrytëzohet” ky model nga bizneset shqiptare për të funksionuar në epokën e globalizmit?
Epoka e globalizmit ka ardhur e shoqëruar me zgjidhje të reja dhe mundësi të shumta për t’u promovuar dhe për të arritur hapësira përtej tregut lokal apo dhe rajonal. Zgjidhjet teknologjike, marketingu dixhital nëpërmjet website-ve, mediave sociale, rrjeteve sociale (Facebook, YouTube, Google Play, Reddit Music, Spotify, iTunes Last.fm etj.) u japin mundësinë artistëve shqiptarë si dhe atyre botërorë që të arrijnë tek ajo audiencë që i pëlqen, edhe nëse ajo mund të ndodhet jashtë hapësirave ku këta artistë jetojnë aktualisht. Kjo u jep mundësinë që të sigurojnë fansa në të gjitha anët e globit, gjë e cila përkthehet në sukses global për aq kohë sa muzika dhe performanca e tyre kënaq shijet e kësaj audience.
Marketingu dixhital mund të përdoret suksesshëm edhe nga bizneset për promovimin e markës, produkteve dhe shërbimeve që ato ofrojnë, por edhe për eksplorimin e hapësirave të tregjeve të reja, studimit të tyre dhe për të konkurruar denjësisht në to. Rrjetet sociale si Facebook, Plus, Twitter, Instagram, YouTube, Pinterest, Foursquare, LinkedIn, Bloget, etj., janë disa forma që mund të përdoren për këtë qëllim. Megjithatë, kjo nuk mjafton. Promovimi i markës, produktit apo shërbimit nëpërmjet marketingut dixhital është vetëm një nga elementët e rëndësishëm të strategjive marketing të përdorura nga bizneset apo organizatat e ndryshme dhe nëse mbetet i vetëm, është i pamjaftueshëm. Për më tepër, përdorimi i imazhit për t’u promovuar në një treg të caktuar, nëse përdoret me korrektësi, është si puna e asaj pasaportës që mund të të krijojë mundësinë për të hyrë në një treg global për t’u bërë të njohur si për origjinën ashtu edhe për çfarë ti ofron. Megjithatë kjo nuk mjafton që të sigurohet suksesi për të qëndruar dhe për të performuar në treg. Suksesi varet nga sa produkti apo shërbimi që ofron biznesi u përgjigjet kërkesave dhe preferencave të konsumatorit në lidhje me cilësinë, respektimin e standardeve, kreativitetit, gjetjeve inovative, etj., duke krijuar vazhdimisht avantazhe konkurruese që të dallojnë kompaninë nga konkurrenca e tregut global.
A mendoni se biznesi mund të marrë në konsideratë këto modele menaxhimi më shumë se politikat që promovojnë qeveritë e që shpesh nuk janë efikase?
Qëllimi i politikave promovuese të qeverisë lidhet me objektin e punës së saj, ndaj këto politika janë gjithmonë në kuadër gjeneralist në promovimin e Shqipërisë, politikave të saj, hapësirave për investime të huaja, tërheqje vizitorësh të huaj si turistë apo edhe biznesmenë. Metodat e përmendura më lart përdoren me efektivitet edhe në strategjitë e qeverive për të realizuar objektivat e tyre. Megjithatë, këto duhet patjetër të pasohen dhe gërshetohen me një strategji konkrete profesionale të mirëstudiuar, të përgatitur, zbatuar dhe analizuar nga vetë bizneset, duke përfshirë praktikat më të mira gjithmonë në përputhje me tregjet përkatëse në të cilat synohet të operohet.
Cilat mund të jenë disa rrugë efikase për të rritur imazhin dhe marketimin e produkteve shqiptare?
Nuk ka receta të gatshme për të arritur suksesin e biznesit, por strategjitë e nevojshme janë një kombinim i suksesshëm i metodologjive të ndryshme të marketingut dhe menaxhimit si metodat e reja të marketingut bashkëkohor, ashtu edhe atij tradicional të përshtatura rast pas rasti konkret.
Thelbi qëndron në njohjen e tregjeve, hapësirave të tyre, preferencat dhe kërkesat e tregut dhe konsumatorit, si dhe përpjekjeve për t’ju përgjigjur këtyre kërkesave në kohën, vendin, cilësinë dhe mënyrën e duhur, duke kërkuar gjithmonë mënyra kreative dhe inovative për krijimin e avantazheve konkurruese.
Për më tepër, promovimi nuk mjafton për të arritur suksesin e një biznesi. Rrugë të tjera strategjike të verifikuara si mjaft efikase përfshijnë:
- Krijimi i një networku sa më të gjerë, i cili mund të realizohet në mënyra të ndryshme, njëra prej të cilave është edhe marketingu dixhital, përdorimi i fuqisë së padiskutueshme të mediave dhe rrjeteve sociale.
- Pjesëmarrja e bizneseve shqiptare në organizata apo shoqata ndërkombëtare biznesi, që u përshtaten profilit të tyre të biznesit. Në këtë kuadër, pjesëmarrja dhe të qenët aktivë të këtyre bizneseve në aktivitete ndërkombëtare, rajonale që trajtojnë të rejat që u përkasin industrive të tyre përkatëse (konferenca, kongrese, seminare, panaire, forume, botime të ndryshme të fushës së interesit, promovimi i sukseseve të ndryshme etj.)
- Krijimi i partneriteteve me organizata/kompani të konsoliduara në tregun global ose në tregun lokal që përbën fushën përkatëse të interesit. Partneriteti me të parët e kategorisë i rrit shanset për t’u njohur më shpejt dhe për të hyrë edhe në hapësira që në kushte të tjera do të ishin më të vështira.
- Krijimi i marrëdhënieve sa më të afërta dhe korrekte me klientët/audiencën e synuar. Kjo do të ndihmojë bizneset për të qëndruar sa më pranë tyre dhe për të marrë në çdo moment feedback-un aq të nevojshëm për të përmirësuar cilësinë dhe shërbimin që do t’u përgjigjet më së miri kërkesave dhe preferencave të tyre.
- Të qenët të gatshëm për të operuar globalisht – duke zbatuar me rigorozitet kërkesat dhe standardet ndërkombëtare, për të konkurruar në hapësirë dhe dimensione të ndryshme nga ato lokale.
- Promovimi më i mirë realizohet nga konsumatorët apo klientët që kanë përdorur dhe testuar produktet dhe shërbimet e biznesit. Ndaj sigurimi i konsumatorëve dhe klientëve të kënaqur për një periudhë afatgjatë, lidhja transparente me ta, sidomos nëpërmjet hapësirave dixhitale, komunikimi i hapur dhe i vazhdueshëm, do të rrisë mundësinë që këta klientë të shërbejnë si ambasadorë të markës dhe imazhit te miqtë, të afërmit e tyre, si dhe audiencat e tjera të interesit.
- Përdorimi i shërbimeve dhe konsulencave profesionale nga ekspertë apo agjenci marketingu është një armë e fuqishme për përdorimin me efektivitet dhe eficiencë të strategjive të ndryshme për promovim, hyrje dhe performancë të suksesshme të bizneseve shqiptare në tregjet globale.
————–
Të minimizohen rreziqet e ekspansionit më shumë nga sa është e nevojshme, në territore të panjohura
Flet Kostantinos Panagiotopoulos, menaxher i përgjithshëm Le Spot Group
Në radhë të parë më duhet të them se shembujt që merren në analizë nga revista janë histori personale suksesi, me karakteristika individuale dhe talent, ndaj është e vështirë që të krahasohen me markat e biznesit, që janë krejt të ndryshme sa i përket termave të strukturës, aktivitetit dhe objektivave, që është me e rëndësishmja.
Por, duke iu rikthyer çështjes kryesore atë të eksploritmit të mundësive të ngjashmërive, nisur nga këto raste mund të themi se në fakt jemi duke folur për “marka”. Rita Ora, Dua Lipa, Bebe Rexha janë duke u bërë të tilla, ato po konfirmojnë suksesin në tregje si SHBA-ja apo Britania e Madhe.
Ato i drejtohen një tregu global, duke qenë se po shpërndajnë një ‘produkt’ të këtyre përmasave. Audienca/konsumatorët që ato i drejohen janë anglishtfolëse, me gjithë përmbajtjen që i mbështet ( pop /R n B/ normat ligjore etj). Në to nuk ka elementë të integruar të kulturës shqiptare, përjashtuar këtu aspektin e origjinës.
Megjithatë, duke folur për mundësitë që kompanitë shqiptare kanë për të arritur dhe penetruar në tregjet ndërkombëtare, mund të them se faktori më sfidues dhe më bazik është vetë oferta, produkti apo shërbimi, identiteti i saj unik, karakteristikat që do të duhet të formësohen më së miri në mënyrë që të shpërndahet dhe të komunikohet në mënyrë të suksesshme.
Padyshim mjetet e marketingut që sot janë në dispozicion, me kohën/konsumin në rritje në nivel botëror, bazuar te interneti po krijojnë mundësi pa fund për të arritur audiencën.
Nuk duhet të harrojmë edhe funksionet e tjera, si : operacionet, shpërndarjen/ shitjet që janë pjesë integrale e zhvillimit të biznesit. Të gjitha këto, bëhen akoma më sfiduese me konkurrencën e gjerë dhe të fortë.
Duke u nisur nga funksionet dhe elementët bazë të marketingut, qëllimi kryesor i të cilit është të kuptuarit e tregut nga ana e prespektivës së konsumatorit dhe qëllimet e kompanisë, për atë që do të vijë në të ardhmen.
Detyra e marketingut është që të drejtojë sipërmarrjen drejt segmentit, drejt grupit të konsuamtorëve dhe kanaleve të duhura, nga ku mund të konkurrohet dhe të sigurohen fitime.
Duhet të ndihmojë organizatën që të kuptojë nevojat dhe të modifikojë në bazë të tyre produktet, çmimin dhe strategjinë e komunikimit. Në këtë mënyrë përshtaten nevojat dhe shkohet te konsumatori përmes kanaleve të duhura. (Kjo është mënyra sesi funksionion një strategji e mirëmenduar e pozicionimit në treg.
Marketingu duhet të konvertojë të kuptuarit e tregut në mjete dhe taktika për të tërhequr konsumatorin, për të ndërtuar marrëdhëniet dhe për të zhvilluar drejtimin.
E gjithë kjo marrëdhënie mund të ‘ushqehet’ dhe konturuar në botën dixhitale, atë të ueb-it, pasi të gjitha janë pjesë e një ‘historie’ të cilën marketingu duhet ta mbulojë.
Nuk mund të them se në këtë pikë, kompanitë shqiptare janë të afta që të përdorin të gjitha këto të dhëna për të ‘kuptuar’ në një panoramë më makro nevojat dhe dëshirat e audiencës, për të krijuar produkte dhe shërbime të diferencuara dhe mbi të gjitha përtë dizenjuar strategji me të cilat mund të penetrojnë në tregje globale dhe ndërkombëtare.
Në këtë pikë, objektivat kryesore të markave shqiptare duhet të jenë minizimi i rreziqeve të ekspansionit më shumë nga sa është e nevojshme, në territore të panjohura. Ata duhet të synojnë të ndërtojnë struktura të qendrueshme, me funksione të brendshme të përshtatura me kohën dhe me mjete marketingut që garantojnë epërsi.
Më interesant është një eksplorim i mundësive drejt tregjeve ‘domethënëse; duke u nisur nga ai i brendshëm drejt atyre fqinje. / monitor
