Seanca e radhës dëgjimore për diskutimin e projektligjit “Për disa shtesa dhe ndryshime në ligjin për Librin” , e mbajtur gjatë ditës së sotme, nuk i kaloi 40 minuta ‘online’ . Ndonëse i planifikuar për t’u diskutuar me palët e interesit në Komisionin për Edukimin dhe Mjetet e Informimit Publik, ligji nr.9616 edhe kësaj here u përqendrua tek prezantimi nga hartuesit (Ministria e Kulturës dhe Qendra Kombëtare e Librit dhe Leximit).
Kjo edhe për faktin se munguan dy faktorë kyç, Krerët e Shoqatës së Botuesve dhe të Përkthyesve Shqiptarë, Petrit Ymeri dhe Rexhep Hida, të cilët kishin kërkuar më shumë kohë për të shqyrtuar ndryshimet. Shkak ky, që u konsiderua si i pakuptimtë nga ana e të pranishmëve, përfshi deputeten Evis Kushi, pasi sipas tyre, projektligji është konsultuar dhe ka qenë ‘online’, pra duhet të ishin njohur më të. E pavarësisht kësaj, kërkesa për një seancë të radhës me praninë e tyre (të hënën) u pranua.
Në një moment konfuzioni për shkak të zhvillimit të seancës online drejtuesja e komisionit që është njëherazi një nga relatorët e projektligjit (bashkë me Lindita Buxhelin), kujtoi përse janë të detyruartë vihen një situatë e tillë (për shkak të qëndrimit të disa prej deputetëve të Rithemelimit, që kanë krijuar kaos pa lejuar zhvillimin normal të tyre).
“Kështu është kur futemi në kafaz. E kuptoni që po futemi në kafaz të detyruar. E kuptoni kur futemi në kafaz nga pseudoterroristët me kollare dhe me imunitet shqiptar”, u shpreh Açka.
Ligji synon ndër të tjera buxhet të patjetërsueshëm nga bashkitë për bibliotekat e qyteteve, lehtësira për personat me aftësi ndryshe, shtrirje të promovimit edhe jashtë territorit të Shqipërisë, reduktim nga 5 në 3 kopjeve të botimeve që duhet të mbajë Biblioteka Kombëtare. Si pasojë e ndryshimeve në disa nene zbehen kompetencat e Ministrisë së Turizmit dhe forcohet ndikimi i Qendrës Kombëtare të Librit dhe Leximit.
Disa nga ndryshimet në Ligj janë si mëposhtë:
Promovimi i librit edhe jashtë territorit të Shqipërisë
Ligji i ndryshuar i librit zgjeron kufijtë e promovimit të librit dhe produkteve të përafërta me të, jo vetëm brenda territorit të Republikës së Shqipërisë por edhe jashtë saj.
Forcohet ndikimi i Qendrës së Librit në Këshilli Kombëtar i Librit dhe i Nxitjes së Leximit
Në përbërje të Këshillit Kombëtar të Librit dhe i Nxitjes së Leximit që kryesohet nga Ministri i Turizmit, Kulturës, Rinisë dhe Sporteve (me 10 anëtarë) zëvendësohet Kryetari i Konferencës së Rektorëve të Universiteteve të Shqipërisë me Drejtorin e Qendrës Kombëtare të Librit dhe Leximit. Ndërsa përpos dy anëtarëve, personalitete të njohura të fushës, që caktohen nga ministri përgjegjës për librin për një periudhë 4-vjeçare shtohen dhe dy përfaqësues nga grupet e interesit. Njëkohësisht, Qendra Kombëtare e Librit dhe Leximit mbështet nga ana administrative mbledhjet e KKLNL-së.
Bibliotekat e qyteteve, fondi që miratohet në buxhet i patjetërsueshëm
Njësitë e vetëqeverisjes vendore planifikojnë dhe përcaktojnë në buxhetet vjetore përkatëse një zë të veçantë për blerjen e librave për bibliotekat publike të njësive të vetëqeverisjes vendore. Ndërsa Fondi për librin, i miratuar në buxhetin e organit qendror apo vendor me ndryshimet në Ligj bëhet i patjetërsueshëm.
Regjistri i Botuesve nga Ministria e Turizmit te Qendra e Librit
Regjistri i botuesve,ku regjistrohen të gjithë botuesit e licencuar për ushtrimin e veprimtarisë botuese, nuk do të jetë më pranë Ministrisë së Turizmit, Kulturës, Rinisë dhe Sporteve por në Qendrën Kombëtare të Librit
Nga 5 kopje të botimeve, Biblioteka Kombëtare mban 3
Biblioteka Kombëtare mban detyrimisht 3 (tri) kopje nga 5 (pesë) botimet e dorëzuara dhe shpërndan kopjet e tjera në institucionet publike, në bazë marrëveshjes së nënshkruar mes palëve dhe miratuar nga ministri përgjegjës për librin. Kur nga dorëzimi i kopjeve të detyruara pranë Bibliotekës Kombëtare kanë kaluar 10 (dhjetë) vite, përcaktimi i kushteve, kritereve dhe procedurave për shpërndarjen e kopjeve mbi numrin e detyruar të kopjeve të BKSH-së bëhet me vendim të Këshillit të Ministrave. Ndërkaq, për librin në formë elektronike, botuesi dorëzon kopje në formën përkatëse pranë Bibliotekës Kombëtare.
Më shumë lehtësira për personat me aftësi ndryshe
Ligji parashikon mekanizma të qarta për aksesin e personave me aftësi ndryshe, duke parashikuar se në fondin kombëtar për librin, krahas nxitjes së botimit të veprave me rëndësi kombëtare, historike, kulturore e shkencore, i cili krijohet si zë më vete në buxhetin e ministrisë së Kulturës, është parashikuar një zë edhe për veprat të aksesueshme nga personat me aftësi të kufizuar./m.j
