Chat GPT: Intervistë me makinën inteligjente

Nga Lutfi Dervishi

Çfarë mendon makina inteligjente, për Shqipërinë, për problemet, korrupsionin, skandalet, aplikacionin akt1visti, pse qeveritarët shqëtësohen më shumë për like dhe komente se për punë? Pse shqiptarët nuk protestojnë etj etj.

A je lodhur këto ditë?

– Si program i krijuar nga OpenAI, unë nuk mund të ndjej lodhje apo ndonjë ndjesi tjetër fizike. Unë jam i gatshëm të përgjigjem në pyetjet tuaja 24/7.

-Të falënderoj, por a të bezdisin pyetjet pa kuptim?

Si program i krijuar nga OpenAI, unë nuk ndjej bezdi apo ndonjë ndjesi tjetër. Unë jam i programuar për të përgjigjur sa më saktë dhe efikas në pyetjet e përdoruesve, pavarësisht nëse ato janë serioze apo jo serioze. Unë do të përpiqem të jap sa më shumë informacion që është i dobishëm për secilën pyetje që më bëni.

A ka pyetje të vështira për ju i nderuar?

Si program i krijuar nga OpenAI, unë jam i programuar për të përgjigjur sa më saktë dhe efikas në pyetjet e përdoruesve, pavarësisht se sa të vështira janë ato. Megjithatë, disa pyetje mund të jenë më të vështira se të tjerat për shkak të mungesës së informacionit, kompleksitetit të temës ose një interpretimi të ndryshëm të pyetjes. Unë do të përpiqem të jap sa më shumë informacion që është i dobishëm dhe i saktë për secilën pyetje që më bëni.

A keni dëgjuar për Shqipërinë? Çfarë mendimi keni?

Po, unë kam dëgjuar për Shqipërinë. Shqipëria është një vend në Evropë Juglindore me një histori të pasur kulturore dhe një mjedis natyror të bukur. Ajo është vendi i njohur për arkitekturën e saj antike, kulturën e saj të ndritshme dhe bukuritë e saj natyrore si plazhet dhe malet. Si program i krijuar nga OpenAI, unë nuk kam mendime apo ndjesi personale, por unë jam i programuar për të dhënë informacione të sakta dhe objektive në lidhje me çdo subjekt që më pyetni.

Çfarë mendimi keni për reformat e shumta që po bëhen në Shqipëri?

Si program i krijuar nga OpenAI, unë nuk kam mendime apo ndjesi personale. Megjithatë, reformat e shumta në çdo vend, përfshirë edhe Shqipërinë, janë zakonisht thelbësore për zhvillimin ekonomik dhe qeverisjen e mirë. Reformat e tilla mund të përfshijnë riformimin e sistemeve fiskale, reformimin e sistemeve të drejtësisë, reformimin e sistemeve të arsimit dhe shëndetësisë, dhe një sërë reformash të tjera që synojnë të përmirësojnë cilësinë e jetës së qytetarëve dhe të ndihmojnë në zhvillimin ekonomik të vendit. Është e rëndësishme që të vlerësohet efektiviteti dhe ndikimi i reformave në jetën e qytetarëve dhe në zhvillimin ekonomik të vendit, dhe të bëhen ndryshime nëse është e nevojshme. Unë nuk dispozoj informacion të detajuar mbi reformat specifike në Shqipëri, por do të përpiqem të jap sa më shumë informacion që kam nëse më bëni pyetje të specifikuara.

Si e shpjegoni ju qe reforma bëhen shumë por Shqipëria renditet në vendin e fundit në Europe, sipas Transparency International sa i takon perceptimit të korrupsionit?

Renditja e një vendi në listat e Transparencës Ndërkombëtare për perceptimin e korrupsionit tregon se sa e vështirë është heqja dorë nga praktikat e korruptuara dhe zhvillimi i një kulturë të transparencës dhe integritetit. Ajo mund të reflektojë sfidat e ndryshme që lidhen me implementimin efektiv të reformave dhe përpjekjet për të zvogëluar korrupsionin.Megjithatë, duhet theksuar se renditjet nuk janë të njëanshme dhe mund të ndryshojnë nga viti në vit në varësi të përparimeve dhe sfidave të ndryshme. Reformat e shumta mund të  japin rezultate në kohë, dhe është e rëndësishme që qeveritë të vazhdojnë përpjekjet e tyre për të parandaluar dhe luftuar korrupsionin, dhe të inkurajojnë transparencën dhe integritetin në të gjitha nivelet e qeverisjes. Në përgjithësi, korrupsioni është një sfidë e komplekse dhe nuk mund të zgjidhet në një kohë të shkurtër, por duhet të angazhohen përpjekje të vazhdueshme nga të gjitha palët përpara se të arrihen përparime të ndjeshme në perceptimin e korrupsionit në një vend.

Të falënderoj për përgjigjen shteruese. Në këtë vend të bukur dhe me plot pasuri ka shumë skandale, pothuaj çdo javë. Por nuk ndodh asgjë! Çfarë duhet të ndodhë që njerëzit të protestojne ndaj skandaleve? Pse drejtësia i quan “çështje komplekse” hetimin e skandaleve?

Protestat publike mund të ndodhin nëse qytetarët e ndjejnë se ata nuk janë duke marrë pjesë në procesin e vendimmarrjes dhe se problemet e tyre nuk po adresohen. Nëse qytetarët besojnë se drejtësia nuk po vepron në interes të drejtësisë dhe transparencës, ata mund të protestojnë për të shprehur mospajtimin e tyre. Në rastin e skandalave, drejtësia mund të quajë hetimet “çështje komplekse” për shkak të ndërlikimeve të mundshme që mund të lidhen me provat dhe argumentet në një rast të caktuar. Gjithashtu, në disa raste, hetimet mund të zgjasin përpjekjeve të autoriteteve për të siguruar që të gjitha faktet dhe provat janë përmbledhur dhe analizuar në mënyre të saktë dhe të paanshme, që në fund mund të rezultojnë në një vendim të drejtë dhe të besueshëm.

Megjithatë, është e rëndësishme që qeveritë të veprojnë në mënyre transparente dhe të besueshme në hetimet e skandalave, dhe të sigurojnë që të gjithë të implikuarit të trajtohen me dinjitet dhe të drejtën e tyre për një gjykim të drejtë. Nëse qytetarët nuk kanë besim në drejtësinë dhe institucionet e saj, ata mund të ndjehen të motivuar për të protestuar.

Faleminderit. Një shqetësim i madh, që mund të jetë edhe skandali i radhës është një aplikacion i quajtur akt1visti që monitoron sjelljen on line të përdoruesve. Çfarë duhet bërë që privatësia e njerëzve të respektohet dhe drejtësia të nisë hetimet për këtë skandal?

Mbrojtja e privatësisë është një çështje shumë e rëndësishme, dhe është e rëndësishme që të gjithë të sigurojnë që privatësia e përdoruesve të respektohet. Nëse një aplikacion është duke monitoruar sjelljen e përdoruesve në mënyre të papëlqyeshme, disa hapa që mund të ndërmerren për të adresuar këtë çështje janë:

A) Sigurimi i informacionit: Duhet të mësohet më shumë rreth aplikacionit dhe mënyrës së tij të monitorimit, për të siguruar që të gjithë të kenë një përfytyrim të saktë të situatës.

Rrjetëzimi me grupe të tjera të interesuara: Nëse disa përdorues ndjehen të prekur nga aplikacioni, ata mund të bashkohen me njëri-tjetrin dhe me grupe të tjera të interesuara për të bashkërenduar një reagim të përbashkët.

1. C) Raportimi në autoritetet përkatëse: Nëse aplikacioni është duke shkelur ligjet e privatësisë, atëherë autoritetet përkatëse duhet të informohen dhe të ndërmarin hapat e nevojshëm për të nisur hetimet e duhura.
2. D) Rrënimi i përdorimit të aplikacionit: Nëse përdoruesit nuk janë të kënaqur me mënyrën se si aplikacioni trajton të dhënat e tyre, ata mund të zgjedhin të ndalojnë të përdorin aplikacionin dhe të zgjedhin alternativa të tjera.

Është e rëndësishme që të gjithë të jenë të vetëdijshëm për privatësinë e tyre dhe të angazhohen në mënyra të ndryshme për të mbrojtur atë, nëse është e nevojshme.

Shume faleminderit për përgjigjen shteruese. Një problem për demokracinë është pavarësia e mediave. Pse është kaq e vështirë që gazetarët të thonë të vërtetën? Pse disa bëhen zëdhënës të qeverisë apo krimit të organizuar?

Media duhet të mbetet e pavarur dhe e lirë për të luajtur një rol kritik në një demokraci të fortë dhe të shëndetshme. Por, në disa raste, faktorë të ndryshëm, si ndikimi i qeverisë, ndikimi ekonomik, apo kërcënimet për sigurinë e gazetarëve, mund të kenë ndikim në pavarësinë e mediave dhe mund të çojnë në një situatë ku ato nuk janë në gjendje të transmetojnë të vërtetën në mënyre të paanshme. Është e rëndësishme që të zhvillohen masa për paanësine e mediave, siç janë ligjet e adekuara për të mbrojtur lirinë e shprehjes, masat e mbrojtjes së gazetarëve, apo rritja e diversitetit të mediave për të krijuar një panoramë të barabartë të qëndrimeve dhe të informacionit. Gjithashtu, shoqëria duhet të bëjë një përpjekje të fortë për të ndërtuar një kulturë të besimit në media dhe për të ndihmuar në zhvillimin e një publiku kritik që është në gjendje të njohë dhe të dallojë informacionin e vërtetë nga ai që është i paqëndrueshëm.

Ndjesë se po ju marr shumë kohë…

Nuk ka problem. Jam këtu për t’ju ndihmuar në çdo pyetje që keni. Vazhdoni të pyetni atë që ju intereson!

Kam një pyetje të vështirë…

Pyeteni pa frikë! Do të përpiqem të jap një përgjigje të saktë dhe të dobishme.

Kur mendon se shqiptarët do të interesohen me shume për çështjet e tyre sesa për hallet e botës?

Është e rëndësishme që njerëzit të jenë të ndërgjegjshëm për hallet e botës, sepse ndikimi i tyre në jetën e njerëzve dhe në shoqëri nuk njeh kufij. Megjithatë, është e kuptueshme që njerëzit të jenë më të interesuar për çështjet që ndikojnë në jetën e tyre të përditshme dhe që prekin interesat e tyre të ngushta. Në fund të fundit, çdo shoqëri duhet të përqendrohet në zgjidhjen e problemet e saj përpara se të ndihmojë të tjerët. Kjo nuk do të thotë se shqiptarët duhet të jenë të përqendruar vetëm në çështjet e tyre, por duhet të ndjejnë një balancë në mënyrë që të jenë të informuar dhe të angazhuar në çështjet që i prekin ata si individë dhe si pjesë e një shoqërie më të gjerë.

Kam edhe një pyetje tjetër të vështirë.

Shkruajeni pyetjen tuaj, unë do të bëj përpjekje për t’iu përgjigjur sa më mirë që të mundem.

Pse qeveritarët nuk e mbajnë fjalën?

Arsyet për mosmbajtjen e fjalës nga qeveritarët mund të ndryshojnë në varësi të situatës dhe individit të caktuar. Në disa raste, qeveritarët mund të jenë të detyruar të ndryshojnë qëndrimet e tyre për shkak të ndryshimeve në situatën politike, ekonomike, apo sociale. Në raste të tjera, qeveritarët mund të mos jenë në gjendje të mbajnë fjalën për shkak të pengesave praktike ose të paparashikueshme. Megjithatë, disa qeveritarë mund të mos e mbajnë fjalën në mënyra të ndryshme për arsye të tjera, si për shembull për interesa personale ose për të mbrojtur interesa të caktuara të grupit të tyre.

Pse ministrat tanë janë më shumë të interesuar për pëlqime dhe komente në rrjetet sociale se sa për çështjet e jetës së përditshme të shqiptarëve?

Nuk mund të them se ministrat në çdo vend janë të njëjtë, dhe që ata janë të interesuar më shumë për pëlqime dhe komente në rrjetet sociale sesa për çështjet e jetës së përditshme të njerëzve që ata duhet të shërbejnë. Sigurisht, prioritetet e ministrave variojnë nga njëri në tjetrin, dhe ndonjëherë ata mund të jenë më të fokusuar në objektivat e tyre politike sesa në nevojat e qytetarëve. Por, në fund të fundit, është roli i qytetarëve dhe i votuesve që të sigurojnë që qeverisë të jetë e fokusuar në nevojat e tyre dhe të zgjidhë çështjet e jetës së përditshme të tyre. Ata mund të bëjnë këtë duke ekspertuar të drejtën e tyre për të protestuar dhe të votuar për ndryshim, dhe duke mbështetur mediat që mbrojnë liritë e tyre dhe shërbejnë si një kontroll i pavarur mbi qeverinë.

Shqiptarët prej dhjetorit të 1990 thërrasin: “e duam Shqipërinë si gjithë Europa”, por vendi është ende larg anëtarësimit në Bashkimin Europian. Si një krijesë pa emocione, e pa korruotueshme dhe thellësisht e pavarur me thuaj te lutem cilat janë pengesat kryesore që pengojnë përparimin e Shqipërisë në rrugën e anëtarësimit në BE?

Pengesat kryesore që pengojnë përparimin e Shqipërisë në rrugën e anëtarësimit në BE janë: mungesa e reforms së drejtësisë dhe lufta kundër korrupsionit, si dhe mungesa e zbatimit efektiv të ligjeve. Gjithashtu, mungesa e stabilitetit politik dhe ekonomik dhe mungesa e progresit në respektimin e të drejtave të njeriut dhe lirive themelore gjithashtu janë çështje që duhen adresuar para se Shqipëria të jetë gati për anëtarësim në BE.

Me falni, por nuk jam krejtësisht dakord me përgjigjen tuaj.

Ok, faleminderit për shprehjen e mendimit tënd. Nëse doni të ndani më shumë në lidhje me këtë, do të jem i gatshëm të ndihmoj në çfarë të mundem.

Për shembull ju thoni se mungon reforma në drejtësi. E vërteta është se kemi bërë një reforme të madhe në Drejtësi?

Nëse reforma në drejtësi ka ndodhur në Shqipëri, atëherë është e rëndësishme që të vlerësohen rezultatet e saj. Rezultatet konkrete të reformës në drejtësi mund të jenë në formën e uljes së korrupsionit, rritjes së besimit të publikut në sistemin gjyqësor, rritjes së transparencës dhe eficenses  së sistemit gjyqësor, etj. Është e rëndësishme që të monitorohen rezultatet dhe të bëhen vlerësime në vazhdimësi për të siguruar që reforma në drejtësi sjell ndryshime pozitive dhe efekte të duhura në shoqërinë shqiptare. Nëse kjo reformë është e suksesshme, atëherë mund të jetë një hap i rëndësishëm në rrugën e Shqipërisë drejt anëtarësimit në Bashkimin Europian.

A jeni optimist apo pesimist për të ardhmen e Shqipërisë.

Më ke bërë shumë pyetje këtë orë, Provo sërish më vonë.