Pranvera ka hyrë në Evropë dhe është koha për lulëzimin vjetor të spektaklit dhe tingullit të njohur Eurovision Song Contest.
Eventi zhvillohet në maj në Malmö, Suedi dhe është konkursi i 68-të vjetor, ku do të shfaqen këngë nga 37 vende që konkurrojnë për kurorën e muzikës pop në continent, nëpërmjet një paraqitje të këndshme që përpiqet – jo gjithmonë me sukses – të largojë grindjet dhe ndarjet ndërkombëtare. Nuk është e nevojshme që detyrimisht duhet të jesh në Evropë për ta parë eventin, ose për të ndihmuar në zgjedhjen e fituesit.
Më poshtë është edhe një udhëzues për të gjitha gjërat që ndodhin në Eurovizion.
Çfarë është eurovizioni?
Eurovision është një konkurs ndërkombëtar i muzikës pop, në të cilin këngë nga vende anembanë Evropës, dhe disa përtej saj, konkurrojnë në një konkurs të drejtpërdrejtë televiziv për t’u kurorëzuar kampion i Eurovizionit.
Por kjo ngjarje është gjithashtu shumë më tepër se kaq. Është një festë e diversitetit, krenarisë kombëtare dhe fuqisë së gëzueshme të pop-it, plot shkëlqim. Madje me shumë shkëlqim.
I lançuar në vitin 1956 për të nxitur unitetin pas Luftës së Dytë Botërore, Eurovision është bërë një festë e bukur dhe e këndshme e muzikës pop me një audiencë prej qindra milionësh në mbarë botën. Ai është rritur vit pas viti ku nga shtatë vende që e nisën, tani ka shkuar pothuajse në 40, duke përfshirë edhe kombe jo-evropiane si Izraeli dhe Australia.
Eurovizioni është i njohur për këngët që variojnë nga himnizuese, deri te ato jashtëzakonisht që lenë për të dëshëruar, shpesh me kostume të përpunuara dhe skena spektakolare.
Paul Jordan, një ekspert i konkursit i cili njihet si “Dr. Eurovizioni”, tha se konkursi “është pothuajse i papërshkrueshëm për sa i përket shkallës së tij të performancës, për sa i përket çmendurisë së tij, por unë do ta krahasoja atë ndoshta me versionin muzikor të Lojërave Olimpike”.
Kur dhe ku po ndodh Eurovizioni?
Konkursi i këtij viti do të mbahet në Malmö në Suedinë jugore, me dy gjysmëfinale më 7 dhe 9 maj të ndjekur nga një finale e madhe më 11 maj.
Tradicionalisht, gara organizohet nga fituesi i vitit të kaluar dhe Suedia triumfoi në 2023 me “Tattoo”, një baladë e fuqishme nga diva e popit Loreen.
Kombi nordik është një fuqi e Eurovizionit që e ka fituar konkursin shtatë herë, një numër i barabartë me vetëm Irlandën.
Ky vit shënon 50 vjetorin e momentit më ikonik të Eurovizionit, fitores së ABBA në konkursin e vitit 1974 me “Waterloo”. Fitorja e shtyu grupin drejt super-yllit dhe ndihmoi në fillimin e industrisë muzikore të Suedisë.
Fansat shpresojnë për një paraqitje të super-grupit suedez në Malmö, megjithëse anëtarët e grupit i kanë hedhur poshtë këto sugjerime.
A bëhet politikë me muzikën pop?
Motoja e Eurovizionit është “bashkuar nga muzika” dhe organizatori Unioni Evropian i Transmetuesve përpiqet të mbajë larg dhe jashtë konkurrencës aspektet politike, megjithëse jo gjithmonë ia del mbanë.
Rusia është e ndaluar të marrë pjesë pas pushtimit nga ana e saj të Ukrainës në vitin 2022. Konkursi i vitit të kaluar u mbajt në qytetin anglez Liverpool sepse fituesi i vitit 2022, Ukraina, ishte në luftë.
Këtë vit, aktivistë pro-palestinezë dhe disa muzikantë u kanë kërkuar organizatorëve që ta heqin Izraelin nga ngjarja muzikore për shkak të sjelljes së tij në luftën e tij kundër Hamasit, luftë që ka vrarë më shumë se 33,000 njerëz në Gaza, sipas Ministrisë së Shëndetësisë.
Izraeli nuk është pezulluar, por u urdhërua të ndryshonte tekstin e këngës së tij konkurruese, të titulluar fillimisht “Shi i Tetorit”, një referencë e dukshme ndaj sulmit ndërkufitar të Hamasit më 7 tetor që vrau rreth 1200 izraelitë. E quajtur “Uragane”, balada e fuqisë do të interpretohet nga këngëtari 20-vjeçar Eden Golan.
Me shumë emocion, organizatorët lëshuan një deklaratë duke thënë se ata “kundërshtojnë me vendosmëri çdo formë të abuzimit në internet, gjuhës së urrejtjes ose ngacmimit të drejtuar ndaj artistëve tanë ose çdo individi të lidhur me konkursin”.
Jordan tha se organizatorët e Eurovizionit janë akuzuar ndonjëherë për mospërputhje në përcaktimin e kufijve të konkursit.
“Nuk ju lejohen hyrjet politike …dhe megjithatë Finlanda 2013 ka një këngë për martesën e barabartë,” tha ai, shkruan AP.
“Ke pasur këngë të tjera për paqen botërore — teknikisht ato janë gjithashtu politike. Pra, ajo që është ndarja midis politikës dhe jopolitikës është një vijë mjaft e paqartë.”
Grupet pro-palestineze planifikojnë demonstrata në qendër të Malmos gjatë javës së Eurovizionit që ata shpresojnë se do të tërheqin mijëra protestues nga Suedia dhe vendet fqinje.
Shefi i policisë së qarkut Malmö Petra Stenkula tha se siguria do të ishte “rigoroze”, me policinë suedeze do të jetë e përforcuar nga oficerë policie nga Danimarka dhe Norvegjia.
Si ta shikoni Eurovizionin?
Sistemi kompleks i votimit të Eurovizionit, i cili jep pikë nga juritë e profesionistëve të industrisë së muzikës, si dhe shikuesit në të gjithë Evropën, e bën shumë të vështirë parashikimin e fituesve.
Jordan tha se dikur kishte një tingull “tipik” të Eurovizionit — një këngë pop tre minutëshe në anglisht me një ndryshim kyç – por konkursi tani është shumë më i larmishëm.
Shumë këngëtarë performojnë në gjuhët e tyre kombëtare dhe madje bazohen në traditat dhe instrumentet popullore, ndonëse prodhimi i shkëlqyeshëm dhe elektro-beatet ende mbizotërojnë.
Fituesit variojnë nga këngëtarja kanadeze Celine Dion, e cila konkurroi për Zvicrën në 1988, tek të frikshmit e metalit finlandez Lordi në 2006, artistja austriake me mjekër Conchita Wurst në 2014, grupi italian i rockut Måneskin në 2021 dhe grupi ukrainas Kalushtrap në vitin 2022.
Të preferuarat e basteshkruesve këtë vit përfshijnë këngën e fuqishme të këngëtarit zviceran Nemo “The Code” dhe këngëtarin kroat, Baby Lasagna me numrin elektro “Rim Tim Tagi Dim”.
Pjesë të tjera për t’u parë përfshijnë Joost Klein të Holandës me këngën pop-rap “Europapa”, “La Noia” nga ylli italian i TikTok, Angelina Mango dhe “Teresa & Maria” nga dyshja ukrainase e reperes alyona alyona dhe vloggerit, Jerry Heil.
Hyrja e Spanjës, ” Zorra” nga dyshja Nebulossa, ka shkaktuar polemika sepse titulli i saj mund të përkthehet si një fyerje kundër femrave.
Mbretëria e Bashkuar, e cila nuk ka fituar që nga viti 1997, po i mbështet shpresat e saj te kënga e mprehtë pop e Olly Alexander “Dizzy”. Vendi pritës, Suedia përfaqësohet nga binjakët identikë Marcus & Martinus – të cilët, në mënyrë konfuze, vijnë nga Norvegjia – me titullin “Të paharrueshëm”. Votuesit e Eurovizionit do të jenë gjyqtarë për këtë.
Konkursi do të transmetohet nga transmetuesit kombëtarë në vendet pjesëmarrëse, në shërbimin e transmetimit Peacock në Shtetet e Bashkuara dhe në kanalin YouTube të Eurovizionit.
Shikuesit në SHBA dhe vende të tjera jo-pjesëmarrëse mund të votojnë online ose duke përdorur aplikacionin Eurovision. Shikuesit në vendet pjesëmarrëse mund të votojnë edhe me telefon ose mesazh me tekst.
Besa Kokëdhima do të performojë më 9 maj në gjysmë-finalen e dytë
Pas renditjes nga ana e organizatorëve të edicionit të 68-të të Eurovision 2024 Malmo, të gjithë shqiptarët, të cilët prej dekadash ndjekin këtë ngjarje të madhe të muzikës evropiane dhe botërore, do të kenë mundësinë të dëgjojnë përfaqësuesen e Shqipërisë në këtë edicion, Besa Kokëdhima më 9 maj, në gjysmë-finalen e dytë. Kënga e saj “TITAN” do të jetë e dyta që do të këndohet në mbrëmjen e dytë të gjysmë-finales.
Versioni i ri në anglisht i këngës vjen si në bashkëpunim me producentë të njohur botërorë si Gia Koka, Serban Casan dhe Alias LJ dhe producentin e njohur shqiptar Kledi Bahiti.
Video-klipi është realizuar në Stamboll dhe vjen si një trinom që kombinon tekstin, mesazhin dhe muzikën.
Me këngën “Zemër n’dorë” (TITAN), Besa Kokëdhima fitoi besimin e publikut për të përfaqësuar Shqipërinë në edicionin e 68-të të Eurovizion, që do të mbahet në Malmo të Suedisë. Teksa u ngjit në skenë për të marrë çmimin, e emocionuar Besa Kokëdhima falënderoi ekipin realizues të këngës, po ashtu edhe stafin realizues të Festivalit të 62-të Këngës në RTSH.
/a.r
