Sondazhi: Mbështetja e amerikanëve për Izraelin bie në mënyrë dramatike

Mbështetja amerikane për Izraelin ka pësuar një kthesë të thellë, pothuajse dy vite pas fillimit të luftës në Gaza, me një pjesë të madhe të votuesve që shprehin mendime shumë negative për menaxhimin e konfliktit nga qeveria izraelite, sipas një sondazhi të ri të New York Times dhe Universitetit të Sienës.

Pas sulmeve të udhëhequra nga Hamasi ndaj Izraelit më 7 tetor 2023, votuesit amerikanë në përgjithësi simpatizonin më shumë me izraelitët sesa me palestinezët, me 47% që qëndronin pranë Izraelit dhe 20% pranë palestinezëve. Në sondazhin e ri, 34% thanë se mbështesin Izraelin, ndërsa 35% palestinezët. Një pjesë e ngjashme tha se ishin të pasigurt ose mbështesnin të dy palët njësoj.

Mbi gjysma e votuesve amerikanë tani janë kundër dërgimit të ndihmave të mëtejshme ekonomike dhe ushtarake për Izraelin, një kthesë befasuese në opinionin publik që nga sulmet e 7 tetorit. Rreth 6 nga 10 votues thanë se Izraeli duhet të ndalojë fushatën ushtarake, edhe nëse pengjet izraelite nuk lirohen apo Hamas nuk eliminohet. Ndërkaq, 40% e votuesve besojnë se Izraeli qëllimisht po vret civilë në Gaza, pothuajse dyfish më shumë sesa në sondazhin e vitit 2023.

Rezultatet e sondazhit tregojnë një përkeqësim të madh në mbështetjen për një aleat të ngushtë amerikan që ka pasur mbështetje bipartizane për dekada. Ky ndryshim është jashtëzakonisht i madh për një periudhë të gjatë, në një kohë kur opinioni publik zakonisht ndryshon gradualisht, përveç nëse ndodhin ngjarje dramatike si lufta.

Austin Mugleston, një demokrat nga Idaho, tha se pikëpamjet e tij për mbështetjen amerikane ndaj Izraelit janë dobësuar ndërsa konflikti ka zgjatur. “Unë isha shumë pro-Izraelit viteve të fundit, sidomos pas natës terroriste të 7 tetorit,” tha ai. “Por për sa kohë po zgjat dhe për aq keq sa po trajtohen palestinezët, nuk ndihet më si një lojë e drejtë.”

Sondazhi tregon edhe sfida për aleancën SHBA-Izrael në të ardhmen. Izraeli ka qenë marrësi më i madh i ndihmave të huaja amerikane që nga themelimi i tij në vitin 1948, duke marrë qindra miliarda dollarë.

Votuesit e rinj, pavarësisht nga partia, janë më pak të gatshëm për të mbështetur vazhdimin e kësaj ndihme. Afërsisht 7 në 10 votues nën 30 vjeç janë kundër ndihmave të mëtejshme ekonomike ose ushtarake.

Një pjesë e madhe e ndryshimit në qëndrimet ndaj Izraelit ka ardhur nga ulja e mbështetjes nga votuesit demokratë. Republikanët vazhdojnë kryesisht të mbështesin Izraelin, megjithëse ka pasur një rënie të lehtë.

Gati dy vite më parë, demokratët ishin të ndarë në mënyrë të barabartë, me 34% që simpatizonin Izraelin dhe 31% palestinezët. Tani, shumica dërrmuese e demokratëve mbështesin palestinezët, ndërkohë që 54% simpatizojnë më shumë me palestinezët, ndërsa vetëm 13% ndjejnë më shumë empati për Izraelin.

Më shumë se 8 në 10 demokratë thanë se Izraeli duhet të ndalojë luftën, edhe nëse nuk arrin qëllimet e tij. Një rritje e dukshme krahasuar me rreth 60% dy vjet më parë.

Afërsisht 6 në 10 demokratë besojnë se Izraeli qëllimisht po vret civilë, dyfish më shumë sesa në 2023.

Shannon Carey, 39 vjeçe, demokrate nga Connecticut, tha se reagimi i qeverisë izraelite ndaj sulmeve fillestare të 7 tetorit ishte bërë “i paarsyeshëm”. Ajo dëshiron që SHBA-të të ndalojnë ndihmën ushtarake dhe financiare për Izraelin sepse, sipas saj, po financohet një “krizë humanitare”.

“Si nënë, të shohësh ato fëmijë është tmerruese,” tha ajo. “Kjo nuk është luftë. Është gjenocid.”

Lëvizja më e madhe brenda Partisë Demokratike ka ardhur nga një grup i papritur: demokratët e bardhë, me arsim të lartë dhe më të moshuar, që janë shtylla kryesore e partisë në zgjedhjet e fundit. Demokratët e rinj dhe ata pa arsim universitar ishin më shumë në anën e palestinezëve që nga fillimi i konfliktit.

Në vitin 2023, demokratët mbi 45 vjeç simpatizonin Izraelin dy herë më shumë sesa palestinezët. Tani është e kundërta, me 42% që thonë se simpatizojnë më shumë me palestinezët dhe vetëm 17% me Izraelin.

Nga ana tjetër, votuesit republikanë mbështesin kryesisht presidentin Trump. Ndërsa shumë vende perëndimore kanë lëvizur për të njohur një shtet palestinez, Trump ka mbajtur një qëndrim të ngushtë me kryeministrin Benjamin Netanyahu. Shtatë nga 10 republikanë thanë se mbështesin ndihma shtesë për Izraelin. Shumica mendojnë se Izraeli duhet të vazhdojë fushatën ushtarake derisa të lirohen të gjitha pengjet, edhe nëse do të ketë viktima civile. Ndërsa 47% thonë se ushtria izraelite po merr masa të mjaftueshme për të shmangur vdekjet e civilëve.

“Izraelitët mund ta mbrojnë veten, por ne duhet të sigurohemi që askush të mos i sulmojë,” tha Edward Johnson, 51 vjeç, konservator nga Minneapolis, që votoi për Trump. Megjithatë, mbështetja republikane gjithashtu ka rënë, por në masë më të vogël.

Republikanët ende simpatizojnë më shumë me Izraelin sesa palestinezët, 64% ndaj 9%. Por kjo është një rënie prej 12 pikë përqindjeje që nga viti 2023, kur 76% mbështesnin Izraelin.

Rreth një e treta e republikanëve mendon se ushtria izraelite nuk po bën mjaft për të parandaluar vdekjet civile.