Nga Sophia Besch and Sarah Brockemeier, War on the Rocks
“Nëse bota ndryshon, politika gjithashtu duhet të ndryshojë”, tha Ministrja e Jashtme gjermane Annalena Baerbock tre ditë pasi Rusia nisi pushtimin eUkrainës. Dhe kështu Berlini ndryshoi politikën e vendit, duke njoftuar rritjen e buxhetit të mbrojtjes.
Megjithatë, që Berlini të bëhet më i aftë në politikën e jashtme, të sigurisë dhe të mbrojtjes, politikëbërësit dhe ekspertët gjermanë duhet të fokusohen urgjentisht në çështjet që i kanë lënë pas dore prej vitesh: hartimi i strategjisë; reformimi i burokracive qeveritare; ndryshimin e strukturave dhe proceseve të vendimmarrjes për politikën e jashtme, të sigurisë dhe të mbrojtjes.
Ndryshimi i shpejtësisë së politikëbërjes së Berlinit ishte marramendës. Pas tre ditësh kritikash intensive nga aleatët mbi vendosjen e sanksioneve qeveria nuk ndezi vetëm dritën jeshile për dërgimin e armëve në Ukrainë.
Në një adresë të paprecedentë në Bundestagun gjerman më 27 shkurt, kancelari Olaf Scholz njoftoi gjithashtu dislokime shtesë të trupave gjermane në krahun lindor të NATO-s, si dhe krijimin e një fondi special prej 100 miliardë euro për Bundeswehr-in dhe angazhimin për të shpenzuar më shumë se 2 për qind e PBB-së për mbrojtjen çdo vit, raporton abcnews.al
Meqenëse Gjermania ka ekonominë më të madhe në Europë, kjo rritje e shpenzimeve do të jetë e konsiderueshme në terma absolutë. Dy për qind e PBB-së së Gjermanisë është afërsisht 75 miliardë euro, rreth 25 miliardë euro më shumë sesa Berlini kishte planifikuar fillimisht të shpenzonte për mbrojtjen këtë vit.
Në varësi të debatit parlamentar, fondi i ri i posaçëm me siguri do të përdoret për të financuar pjesën më të madhe të kësaj rritjeje gjatë viteve të ardhshme. Pasi ka luftuar për vite me radhë për të përmbushur angazhimet e saj në NATO, Berlini tani është i përgatitur të investojë mjaftueshëm për t’u bërë vendi që shpezon më shumë në Europë dhe i treti në botë.
Gjermania pavarësisht klisheve të burokratëve nuk është hera e parë që bëjnë ndryshime të mëdha të politikave. Shpejtësia aktuale e vendimmarrjes mund t’i bëjë disa prej tyre të mendojnë për vendimin gjerman për t’u larguar nga energjia bërthamore pas Fukushimës, raporton abcnews.al
Dhe nxitja e solidaritetit për Ukrainën të kujton përgjigjen gjermane për të hapur kufijtë e saj ndaj fluksit të refugjatëve sirianë. Disa mund të kujtojnë me ndërhyrjen në Kosovë në vitin 1999 si një pikë kthese të madhe pikërisht kur të Gjelbërit hynë në qeveri për herë të parë.
Por nuk ka asnjë paralele historike me këtë lloj ndryshimi të politikës së mbrojtjes në Gjermaninë e pasluftës. Debati i fundit i madh gjerman mbi politikën e jashtme dhe të mbrojtjes u shkaktua në vitin 2014 me një fjalim të presidentit të atëhershëm Joachim Gauck që i bëri thirrje Gjermanisë të merrte më shumë përgjegjësi në botë.
Por debati në vitet që pasuan mbeti abstrakt. Kancelarja Angela Merkel qëndroi kryesisht jashtë debatit. Ky ndryshim i madh në mbrojtjen gjermane u vendos nga një qeveri e udhëhequr nga një kancelar nga Partia Socialdemokrate, e cila tradicionalisht ka mbështetur politikat miqësore ndaj Rusisë.
Shumë vëzhgues të jashtëm ishin shqetësuar se çfarë do të bëhej me politikën e mbrojtjes së Gjermanisë. Shkalla dhe brutaliteti i plotë i agresionit të Presidentit Vladimir Putin kundër Ukrainës shpërtheu “flluskën” e politikës së vjetër të Berlinit ndaj Rusisë.
Parimet e saj kryesore – ideja e Gjermanisë si ndërmjetëse midis Lindjes dhe Perëndimit, shpresa se ndërvarësia ekonomike do të parandalonte konfliktin dhe besimi se siguria europiane mund të arrihet vetëm me Rusinë, kurrë kundër saj nuk janë më efektive.
Kundër këtyre të papritura, koalicioni i ri qeverisës ia doli. Vetëm pak ditë pas fjalimit të Scholz-it, debati mes parlamentarëve tashmë ishte zhvendosur në pyetjen se si do të përdoret saktësisht fondi i posaçëm prej 100 miliardë eurosh.
Qeveria duhet të fokusohet në katër detyra urgjente.
Së pari, çfarëdo shpenzimi dhe reformash që do të vijnë më pas, ato do të duhet të shoqërohen me përpjekje për të shpjeguar politikën e jashtme dhe të sigurisë për publikun e gjerë gjerman. Debatet gjermane të mbrojtjes kanë qenë shpesh mjaft abstrakte, janë zhvilluar në një komunitet të veçantë dhe janë dominuar nga pyetja nëse duhen shpenzuar apo jo më shumë para.
Tronditja e plotë që agresioni i Putinit u ka shkaktuar shumë gjermanëve do të ndihmojë shumë në sigurimin e mbështetjes publike për politikën e re të Berlinit. Në ditët pas fjalimit të Scholz, sondazhet kombëtare ishin në favor të eksporteve të armëve në Ukrainë dhe financimit të ri të mbrojtjes – një ndryshim i plotë nga javët e mëparshme.
Votuesit së shpejti mund të ndjejnë efektet e sanksioneve ndaj Rusisë në buxhetin e tyre. Dhe, edhe nëse mbështetja ekziston, pushtimi rus ka qenë qartësisht i paprovokuar, Putini është padyshim agresori dhe në dukje përbuzës ndaj planeve diplomatike – konfliktet e ardhshme mund të mos jenë aq të qarta.
Ata do të kërkojnë lidership politik.
Koalicioni qeverisës i Gjermanisë duhet të theksojë se forcat e armatosura funksionale dhe të pajisura mirë janë një kusht i domosdoshëm për një politikë të jashtme dhe të sigurisë gjermane largpamëse, aktive.
Strategjia e re e sigurisë kombëtare e Gjermanisë mund të nxisë diskutime të tilla. Njëkohësisht, politikëbërësit gjermanë do të kontribuojnë në hartimin e strategjisë në Bashkimin Europian.
Për më tepër, para pushtimit rus Gjermania dhe Bashkimi Europian po përballeshin me pasiguri mbi menaxhimin e krizës pas përfundimit katastrofik të misionit në Afganistan dhe dyshimet për angazhimin e bllokut në Mali.
Këto debate nuk do të zhduken dhe as ato konflikte në jug të Europës.
Lufta po ringjall tashmë diskutimet mbi arkitekturën e mbrojtjes së Europës.
Ajo po demonstron, edhe një herë, të metat e varësisë pothuajse totale të Europës nga parandalimi, aftësitë dhe inteligjenca e SHBA-së – një varësi që bëhet më e rrezikshme ndërsa zgjedhjet në SHBA po afrohen.
Vetë Bashkimi Europian dhe shumë nga shtetet e tij anëtare po dërgojnë sisteme armësh në Ukrainë, por NATO ka marrë qartësisht drejtimin në përgjigjen ushtarake të Europës ndaj Rusisë.
Por edhe pse qeveria aktuale gjermane është e përkushtuar ndaj Bashkimit Europian si një kornizë qendrore për politikat e saj teknologjike, ekonomike dhe energjetike, ajo deri më tani ka hezituar të përqafojë nocionin e autonomisë strategjike të BE-së në aspektin ushtarak.
Ndërsa hartojnë një strategji afatgjatë, politikëbërësit gjermanë duhet të përqendrojnë përpjekjet e tyre që paratë të shpenzohen në mënyrë efektive. Forcat e armatosura gjermane kanë absolutisht nevojë për burime – për t’u modernizuar, për të mbushur boshllëqet e mëdha në pajisje dhe për të qenë në gjendje të ofrojnë njëfarë sigurie planifikimi për projektet e kapaciteteve të mëdha, të cilat vonohen dhe kështu bien ndesh me horizontet e zakonshme buxhetore vjetore, raporton abcnews.al
Por problemi nuk ishin kurrë vetëm paratë.
Ministria e Jashtme gjermane shpenzon miliarda euro në vit për parandalimin dhe stabilizimin e konflikteve, më shumë se çdo vend tjetër në botë.
Reformat në të gjithë burokracitë përkatëse do të jenë kyçe për përmirësimin e mënyrës se si paratë përkthehen në politika më të mira. Në ditët e para pas 24 shkurtit, për shembull, ministri i jashtëm, ministri i financave dhe kancelarja dhanë të paktën tre argumente të ndryshme, pjesërisht kontradiktore në lidhje me SWIFT.
Është ende e vështirë të kuptosh përmasat e ndryshimeve në politikën e jashtme dhe të sigurisë gjermane që ndodhën brenda pak ditësh, dhe do të mbetet për t’u parë nëse parlamentarët dhe koalicioni qeverisës mund t’i përkthejnë njoftimet fillestare në një përpjekje të qëndrueshme dhe një të re.
Strategjia e krijimit; reformimi i sistemeve të prokurimit, burokracisë qeveritare dhe proceseve kyçe të vendimmarrjes; dhe t’ia shpjegosh të gjitha një publiku në ankth – këto detyra do të kërkojnë përpjekje të mëdha nga politikëbërësit që po merren njëkohësisht me krizën më të madhe të sigurisë në Europë që nga fundi i Luftës së Ftohtë./m.j
