Nga Thoma Gëllçi
Në një qoshe të qetë të Torontos, atje ku qielli duket sikur harxhon tërë pasurinë e tij me gri të përjetshme dhe kafenetë janë aq të zymta sa duket sikur edhe qumështi i tyre është pesimist, ekzistonte një lokal i vogël që nuk kishte asgjë të veçantë… përveç një klienti.
Ky klient ishte një shqiptar emigrant, një njeri që dukej se kishte paketuar në valixhen e tij një pjesë të gjallë të atdheut – jo peizazhin, as rakinë, por një mal të tërë sherrnajash dhe mosmarrëveshjesh që dukeshin se po kërkonin strehim politik po aq sa ai vetë. Ai vinte çdo ditë në kafenenë e vogël dhe ulej në të njëjtën tavolinë, duke pritur kamarierin, një burrë nga Taivani me një fytyrë që kombinonte lodhjen dhe përulësinë në mënyrën më të përkryer të mundshme.
-Çfarë do porosisni sot, zotëri? – pyeste kamarieri.
Dhe klienti, me një ton solemn që dukej se mbartte mbi vete peshën e një deklarate kombëtare, fillonte:
-Keni RD?
-Jo, zotëri.
-Po ZP?
-Jo.
-Republika? Alternativa SD? Syri?
-Jo, nuk i kemi.
Dhe pasi merrte një “Jo” të qëndrueshme për çdo pyetje, ai mbyllte ritualin me:
-Atëherë, sillni një kafe.
Por ai nuk harxhonte asnjë ditë pa lënë një bakshish të majmë, si për t’i thënë kamarierit: “E di që kjo nuk është punë e lehtë. Një shqiptar dhe nje kafe nuk janë një kombinim i thjeshtë për t’u përballuar.”
Kjo skenë përsëritej çdo ditë për muaj e vite, derisa më në fund kamarieri nuk duroi më dhe, me një ngurrim që mezi fshihej pas buzëqeshjes së tij profesionale, pyeti:
-Zotëri, ndjesë për kuriozitetin, por çfarë janë këto që kërkoni përditë dhe që ne nuk i kemi?
Klienti ndali, si të kishte dëgjuar një pyetje që as ai vetë nuk ishte gati ta përballonte. Por më në fund foli:
-Janë ato që më përzunë nga vendi im. Dhe çdo ditë dua të dëgjoj se këtu nuk janë, që të mund ta pij kafen rehat.
Dhe kështu, edhe pyetja e kamarierit u bë pjesë e ritualit.
Por koha kaloi, dhe si çdo histori që duket se po lundron qetësisht drejt përfundimit të saj të lumtur, kjo histori bëri një kthesë të papritur – një kthesë që vetëm Torontoja mund ta shpjegojë.
Kur mbërrita aty, i nxitur nga kurioziteti për këtë histori që kisha dëgjuar vite më parë, gjeta jo një lokal të qetë, por një kaos të papërshkrueshëm. Makina policie bllokonin rrugën, sirenat i bënin njerëzit të mbanin veshët, dhe, më e çuditshmja nga të gjitha, një turmë njerëzish ishin mbledhur rreth dy pronarëve restorantesh që dukeshin sikur po luftonin për kontrollin mbi universin.
-Taulant Balla vjen tek unë të shtunën! – ulërinte një arab i zjarrtë, duke tundur një flamur të kuq me shqiponjën dykrenare.
-Jozefina Topalli është tek unë! – i kthehej një indian i veshur me një bluzë ku shkruhej “Free Berisha!”
Policia kanadeze ishte ndarë në dy kampe, të paaftë të kuptonin nëse situata duhej të trajtohej si një ngjarje politike, një konflikt kulturor apo thjesht një tjetër shfaqje e pakuptueshme e shqiptarëve.
Brenda lokalit, ndërkohë, pashë klientin tim dhe kamarierin e vjetër. Por diçka kishte ndryshuar. Tani ishte kamarieri që po fliste:
-I kemi të gjitha, zotëri. RD, ZP, Republika, Syri, Alternativa SD, Klan, Top Channel. Asgjë nuk mungon!
Klienti, i varfër, dukej si një burrë që më në fund kishte humbur të gjithë shpresën. Ai ngriti kokën dhe tha me një zë që dukej sikur vinte nga fundi i shpirtit:
-Po tani, ku të shkoj?
Dhe jashtë, ndërsa zërat e Taulantit dhe Jozefinës përziheshin në një kor të çuditshëm:
-Ju nuk shpëtoni dot nga ne! Ju gjejmë kudo që të shkoni!
Atëherë mendova për të bërë një deklaratë madhështore, diçka që do ta sillte historinë rreth e rrotull, si çdo histori e mirë që ka një kthesë përfundimtare. U ngrita, i frymëzuar nga madhështia e absurditetit dhe thashë me zë të lartë:
-Sherrin ua solla unë, nuk e gjeta mes jush!
Dhe ashtu, në atë qoshe të Torontos, njerëzit nuk ndaluan të ziheshin, por të paktën unë munda të largohem me bindjen se absurditeti shqiptar kishte gjetur shtëpinë e tij të dytë.