Natën e 20 marsit 2024, një shofer kamioni që po flinte në kabinën e tij u zgjua prej flakëve që përhapeshin në një magazinë në Leyton, në lindje të Londrës, ku ishin ruajtur pajisje satelitore të destinuara për Ukrainën. Ai mori një bombol të vogël për fikjen e zjarrit nga kabina dhe vrapoi drejt tij, por e kuptoi menjëherë që ishte shumë i madh për t’u ndalur, ndaj thirri zjarrfikësit.
Tridhjetë minuta pas shpërthimit të zjarrit, një i ri britanik, Dylan Earl, mori një mesazh: “E shkëlqyer,” në rusisht. Të martën e kaluar, një gjykatë në Londër e dënoi atë, së bashku me dy bashkëpunëtorë, për zjarrvënien që, sipas prokurorëve, ishte orkestruar nga shërbimet sekrete ruse dhe e zbatuar nga anëtarë të Wagnerit, si pjesë e një fushate sabotimesh në të gjithë Evropën.
Një stacion treni në Poloni në flakë, një magazinë britanike e shkatërruar, një ushtar gjerman i helmuar nga një dorë e panjohur. Dhe më pas ndërprerje të papritura të energjisë, email-e institucionale të hakuara, video mashtruese të krijuara me inteligjencë artificiale, fushata dizinformimi gjatë zgjedhjeve në Rumani dhe Moldavi. Këto janë armët e luftës hibride ruse në Evropë: e heshtur, sistematike, dhe gjithnjë e më e përhapur.
Janë të paktën 70 “incidentet” që qeveritë evropiane, prokurorët, shërbimet sekrete apo zyrtarë të tjerë perëndimorë i kanë atribuuar Rusisë, grupeve të lidhura me Rusinë ose me aleatin e saj Bjellorusinë që nga 24 shkurti 2022: përfshijnë sulme kibernetike, propagandë, planifikim vrasjesh, akte vandalizmi, zjarrvënie, sabotime apo spiunazh. Vendet pro-Ukrainë janë objektivi kryesor i Moskës.
Sipas institutit amerikan CSIS, numri total i sulmeve ruse në Evropë “pothuajse është trefishuar mes vitit 2023 dhe 2024”, nga 18 në 70 (pas një katërfishimi mes 2022 dhe 2023). Këto veprime synojnë të dobësojnë kohezionin perëndimor, të nxisin pasigurinë dhe të ulin mbështetjen për Ukrainën.
Vetëm në vitin 2024 janë dokumentuar të paktën 12 raste sabotimi të lidhura me Moskën, gjashtë herë më shumë se në vitin 2022. Më 17 prill, një zjarr i qëllimshëm shkatërroi një magazinë hekurudhore në Varshavë që, sipas autoriteteve polake, ishte një nyje logjistike për dërgesa armësh drejt Ukrainës. Një muaj më parë, një rus u arrestua në Këln për tentativën e djegies së një magazine të Bundeswehr-it.
Pastaj është magazina në periferi të Londrës dhe një sulm ndaj një impianti elektrik afër Vilniusit në Lituani. Analistët thonë se Moska shpesh ua delegon këto sabotime ndërmjetësve të rekrutuar përmes Telegram-it, duke u ofruar para kriminelëve të vegjël, emigrantëve apo simpatizantëve të pavetëdijshëm. Kjo pas vitit 2018, kur qindra agjentë rusë u dëbuan nga vendet perëndimore pas helmimit të ish-oficerit rus Sergey Skripal në Mbretërinë e Bashkuar.
Sipas një raporti të NATO-BE, në muajt e parë të vitit 2025 sulmet hibride ruse kanë shënuar një përshkallëzim të mëtejshëm. Vendi më i goditur është Polonia, e ndjekur nga shtetet baltike, Gjermania, Lituania, Mbretëria e Bashkuar dhe edhe Franca, e cila po kthehet në një objektiv të operacioneve të sofistikuara, sidomos në fushën kibernetike dhe dizinformimin.
Republika Çeke ka zbuluar një rrjet spiunazhi në Pragë, të lidhur me grupin paramilitar Wagner. Objektivi ishte grumbullimi i të dhënave për trafikun e armëve dhe ushtarët ukrainas të kthyer në civilë. Një shtetas serb u arrestua në Varshavë për përpjekjen për të filmuar rrugët e trupave të NATO-s. Sipas shërbimit të kundërzbulimit BIS të Çekisë, shërbimet ruse rekrutojnë gjithnjë e më shumë shtetas të vendeve të treta, madje edhe kërkues azili, për të shmangur mbikëqyrjen dhe për të krijuar rrjete “një-përdorimëshe”.
Incidente të tjera të lidhura me Rusinë, me potencial për të shkaktuar plagosje të rënda ose vdekje, përfshijnë një komplot për të vendosur eksploziv në avionë ngarkese (pakot u dogjën në tokë) dhe një tjetër për të djegur qendra tregtare në Poloni, Letoni dhe Lituani.
Por nuk ndalet këtu: viti 2025 ka nisur me vrull dhe objektiva të rinj, duke përfshirë zjarre në infrastrukturë në Poloni, djegie në Lituani, dyshime për sulme në Heathrow. Spiunazhi “i vjetër” është rikthyer me operacione të GRU-së në Republikën Çeke, infiltrime të zbuluara në Poloni dhe Norvegji. Polonia sot është vendi më i goditur: një nyje ushtarake, kufi logjistik dhe objektiv simbolik. Por askush në Evropë nuk është i sigurt.
