Një ambasador legjendar italian më tha dikur se në marrëdhëniet ndërkombëtare shpesh duhet të përdoret manipulimi. Kjo ndodhi edhe gjatë telefonatës së mbrëmshme mes Putin-it dhe Trump-it, në prag të samitit të sotëm me Zelensky. Për Trump-in, qëllimi ishte të ushtronte presion mbi Putin-in duke përdorur si levë takimin me Zelensky-n. Për Putin-in, ishte e rëndësishme të shmangte që nga biseda mes Trump-it dhe Zelensky-t të dilnin rezultate të rrezikshme për Moskën.
Në këtë kontekst, vendimi i Trump-it dhe Putin-it për t’u takuar në Budapest, i zgjedhur si një vend “evropian” i ekuilibrit mes Moskës dhe Uashingtonit, ndjek këtë logjikë. Për të kënaqur egon e Trump-it, Putin përdori gjithë repertorin e joshjeve: urime për paqen në Lindjen e Mesme, lavdërime për Melania Trump, oferta për bashkëpunim ekonomik.
Pas suksesit të “paqes” në Lindjen e Mesme, më shumë armëpushim sesa pajtim, Trump e zhvendos vëmendjen drejt Ukrainës. Është faza e re e strategjisë së tij: të mbyllë një konflikt kompleks me një akt politik që mund ta paraqesë si trofe personal. Nxitimi strategjik i tij buron nga nevoja për të treguar se vetëm ai mund të arrijë atë që askush tjetër nuk ka garantuar.
Në këtë kuadër zhvillohet vizita e Zelensky-t në Uashington. Lufta është në një ngërç dinamik: Moska avancon ngadalë dhe me kosto të lartë, ndërsa Kievi synon ta shndërrojë konfliktin në një luftë ku rëndësi kanë dëmet ekonomike ndaj armikut, përveç kilometrave të fituar. Për të dyja palët, kostoja politike e negociatave është më e lartë se ajo e luftës. Qëllimi është të rriten këto kosto derisa ulja në tryezën e bisedimeve të bëhet e pashmangshme.
Sulmet ukrainase ndaj rafinerive dhe infrastrukturës energjetike e kanë zhvendosur luftën në zemër të Rusisë, duke goditur pikën ku ekonomia dhe fuqia ushtarake përputhen. Prandaj tema qendrore e samitit me Trump-in është dhënia e raketave Tomahawk: jo vetëm një armë me rreze të gjatë, por edhe një levë politike. Trump i përdor për të ushtruar presion mbi Kremlinin, duke lënë të kuptohet se do t’i furnizojë me rregulla të qarta përdorimi. Është një mesazh i drejtpërdrejtë: ose hapet një rrugë diplomatike, ose kostot do të rriten.
Logjika është e qartë: lufta është tashmë një çështje kostosh margjinale. Moska vazhdon të luftojë, por ekonomia po militarizohet, konsumi po bie, dhe shpenzimet publike po përthithin gjithçka. Ajo që dikur dukej si model rezistence po tregon kufizimet e veta: një sistem i ngurtë që po konsumon vetveten në luftë.
Lëvizja amerikane mbështetet mbi këtë terren. Hipoteza e furnizimit të Ukrainës me Tomahawk formalizon një parandalim të kushtëzuar: diplomaci dhe rrezik për të shtyrë Putin-in drejt negociatave, përpara se kriza të përshkallëzohet. Trump nuk premton përshkallëzim, por një faturë më të shtrenjtë për ata që refuzojnë dialogun, duke bashkuar ofertën dhe kërcënimin në një lëvizje të vetme.
Nga ana e vet, Kremlini synon të mbajë të hapur kanalin me SHBA-të dhe njëkohësisht të akuzojë Evropën dhe Ukrainën për pengimin e paqes. Për Moskën, negociatat janë të mundshme vetëm me Uashingtonin. Është strategjia e zakonshme: të ndajë Perëndimin dhe t’i ofrojë Trump-it hapësira për marrëveshje bilaterale dhe lëshime të rreme për të rifilluar dialogun. Për Uashingtonin, Ukraina është vetëm një segment i një marrëdhënieje globale me Moskën, që lidhet me stabilitetin në Lindjen e Mesme, programin bërthamor iranian, konkurrencën në Arktik, sigurinë energjetike dhe mbi të gjitha marrëdhënien me Kinën. Për më tepër, në shkurt 2026 skadon traktati “New Start”, i fundit bilateral për armët bërthamore. Ndërkohë, doktrina ruse, e ngurtësuar gjatë luftës, e ka bërë më të paqartë pragun e përdorimit: edhe për këtë arsye Moska refuzon raketat e reja perëndimore me rreze të gjatë si Tomahawk, nga frika se mund të humbasë avantazhin e vetëm që ende e konsideron parandalues.
Çdo lëvizje në Ukrainë është pjesë e një loje sistemike. Fitorja nuk do të jetë kapitullim apo paradë, por momenti kur Rusia do të kuptojë se lufta kushton më shumë se paqja. Zgjidhja kalon përmes garancive të sigurisë për Kievin, të cilat mund ta bëjnë më të pranueshme ndonjë lëshim territorial. Por është iluzion të priten garanci të drejtpërdrejta nga Uashingtoni. Dhe me shumë gjasa nuk do të ketë as garanci të nivelit të dytë, pra një ombrellë amerikane mbi Evropën, e cila nga ana e saj do të garantonte sigurinë ukrainase.
Përpjekja e re për t’i dhënë fund luftës ndodh ndërsa Putin përpiqet të fitojë kohë para pezullimit të operacioneve ushtarake për sezonin dimëror dhe Kievi përpiqet të lidhë sigurinë e vet me amerikanët. Amerikanët synojnë të mbyllin luftën për t’iu përkushtuar sfidës sistemike (gjeopolitike, ekonomike, ushtarake dhe teknologjike) me Kinën në Indo-Paqësor. Evropa po kupton se siguria e saj dhe ajo e SHBA-ve po ndahen gjithnjë e më shumë. Fundi i këtij konflikti do të vijë me një ekuacion: kur do të jetë më e leverdishme të ndalesh sesa të vazhdosh luftën.
Shkrim nga Ettore Sequi për La Stampa
