Presidenti Bujar Nishani ka treguar arsyet se pse vendosi t’i bashkohej protestës që po zhvillohet tek parku i liqenit artificial. Në një intervistë për “Opinion”, kreu i shtetit tha se arsyeja kryesore ishte terri informativ që kanë qytetarët e Tiranës për këtë çështje.
Ai i bëri thirrje Prokurorisë që të nis hetimet duke thënë se këtë gjë e ka detyrim.
Zoti Nishani ka pasur një reagim të fortë dje, një reagim tuajin ndaj deklaratave të Kryetarit të Bashkisë. Ka pasur një shkëmbim deklaratash, por fjalori i përdorur nga ju ka qenë krejtësisht i ndryshëm nga ai që ju keni përdorur herë të tjera. Çfarë ka ndodhur realisht që e ka bërë Presidentin e Republikës të ndryshojë mënyrën e komunikimit me publikun?
Jo, mënyra e komunikimit me publikun nuk ka ndryshuar, ka qenë absolutisht e njëjta, të cilën e kam ofruar gjatë gjithë kohës, karrierës sime publike dhe politike. Që nga ditët e para që kam hyrë në karrierën politike ka qenë e njëjta gjuhë, dhe nuk ka ndryshuar.
Fjalori ka ndryshuar, le të themi…?
As fjalori nuk ka ndryshuar. Ka qenë një angazhim i Presidentit të Republikës para dy ditësh për të pritur me kërkesën e tyre në zyrën e Institucionit të Presidentit të Republikës një grup qytetarësh djem dhe vajzash të reja, të cilët protestojnë dhe kërkojnë të mbrojnë pikëpamjen e tyre ndaj një akti që po ushtrohet në Parkun natyror të Tiranës. Besoj se çdo qytetar normal i këtij vendi nuk mund të imagjinoj që Presidenti të refuzojë kërkesën e një grupi djemsh dhe vajzash për t’i pritur në Zyrën e tij, për të dëgjuar çështjet dhe shqetësimet e tyre dhe nëse do të ndodhte në një vend normal, Presidenti do të konsiderohej anormal. Prandaj, unë me shumë kënaqësi i kam pritur dhe dëgjuar dhe kam bërë prezent për opinionin publik qëndrimet e mia brenda një konteksti etik, institucional dhe ligjor. Me kërkesën e tyre gjithashtu m’u kërkua që të shkoja pranë tyre për shkak të situatën shumë të vështirë dhe të paimagjinueshme që ky grup qytetarësh, tërësisht me mendësi civile dhe emancipuese qëndron prej kohësh të gjata pranë vendit ku po dëmtohet në mënyrë të paimagjinueshme Parku natyror, i vetmi park natyror që ka Tirana, në fakt që është i populluar nga qytetarët dhe që shfrytëzohet nga qytetarët, të cilët janë ndeshur me injorimin total të institucionet e shtetit shqiptar, janë ndeshur me dhunën verbale dhe fizike të individëve të ndryshëm që funksionojnë dhe veprojnë brenda uniformës së shtetit, apo shfrytëzojnë uniformën dhe pozicionet e shtetit. Natyrisht që në këtë kontekst besoj që Presidenti i Republikës jo vetëm që është sjellë në mënyrë njerëzore, institucionale, qytetare, por edhe të përgjegjshme për të qenë pranë një grupi qytetarësh, që pavarësisht këndvështrimit të këndeve të ndryshme të shoqërisë që mund të kenë për misionin e tyre, por ama, mbi të gjitha ata shfaqin një qëndrim dinjitoz, njerëzor, paqësor, civil për të bërë prezent një shqetësim, i cili lidhet me një dimension shumë të madh. Unë besoj që këtu duhet të nisë analiza e të gjithë aktorëve të shoqërisë, tek çështja dhe thelbi i kauzës që këta qytetarë kërkojnë të mbrojnë dhe mënyra sesi po sillen aktorët e tjerë duke filluar nga institucionet e shtetit shqiptar.
E keni fjalën këtu edhe për Prokurorinë e Përgjithshme, pasi ju keni pasur një takim pikërisht për këtë çështje? Keni marrë ndonjë të dhënë më shumë nga Prokuroria, e cila ka deklaruar që ka nisur dhe hetimet?
Do të vij edhe tek Prokuroria e Përgjithshme. Pra, thelbi i të gjithë kauzës është pikërisht: Përse ekziston ky shqetësim? Sa real është ky shqetësim? Si po sillet shteti në trajtimin e këtij shqetësimi që ngrihet nga qytetarët e vet? Vetëm për këtë akt dhe këtë sjellje institucionale, njerëzore, qytetare të Presidentit të Republikës, Presidenti fyet, ofendohet nga një zyrtar lokal në mënyrë publike. Shpifet për Presidentin e Republikës në mënyrë të paimagjinueshme për një mendje të shëndoshë, mendje normale qytetare, për një sens të një shoqërie, e cila kërkon të civilizohet dhe të prosperojë. Në kontekstin e takimit me këta qytetarë, ku në fakt për herë të parë u bëra dëshmitar vërtetë i një situate vandale në Parkun natyror të qytetit të Tiranës, mijëra metra katrorë sipërfaqe të gërmuara, qindra metra kub beton të hedhura, qindra metër kub hekur të instaluar. Pra, është një situatë, e cila realisht ka një shqetësim. Për fatin e keq, dimensioni tjetër që më bëri të jem pranë tyre dhe për të sensibilizuar shoqërinë ka të bëjë me një, pothuajse terr informativ të qytetarëve se ç’po ndodh në Parkun e qytetarëve të Tiranës. Ai është një Park publik, është pronë publike, është e vetmja zonë kreative që kemi dhe është e lidhur jo thjesht me estetikën, por është e lidhur në radhë të parë me shëndetin, me cilësinë e jetës. Me sa duket ana tjetër e medaljes është dimensioni korruptiv i administratës për shkak të pamundësisë, dhe për të mos lejuar përhapjen e informacionit se çfarë po ndodh pikërisht me këtë pasuri të qytetarëve të Tiranës .
Për sa u takon institucioneve të shtetit që ju përmendët dhe pa dyshim është e papranueshme dhe duke u nisur në radhë të parë nga Prokuroria. Institucioni i Prokurorisë ka detyrë kushtetuese të veprojë dhe reagojë dhe të japë qëndrimin e vet institucional ashtu siç ata e gjykojnë në bazë të referencave ligjore dhe të hapësirës dhe detyrës që Prokuroria ka. Unë kam pasur një takim me Prokurorin e Përgjithshëm por natyrisht nuk ka qenë kjo çështje, ka qenë një çështje e cila ka të bëjë me organizimin e Prokurorisë së Përgjithshme, çështjet e funksionimit dhe resurseve njerëzore të Prokurorisë. Natyrisht unë pres që Prokuroria, Qeveria shqiptare, Avokati i Popullit dhe shumë institucione të tjera të cilat janë të detyruar dhe të ngarkuara nga ligji për të mbrojtur interesin publik, për të mbrojtur dinjitetin dhe integritetin e qytetarëve shqiptarë, të veprojnë dhe të thonë fjalën e tyre. Mungesa e gjithë këtyre aktorëve bëri që Presidenti i Republikës të ofrojë gatishmërinë, Institucionin dhe angazhimin e tij për t’u ndodhur pranë qytetarëve të Tiranës dhe ne duhet të krijojmë një model, në gjykimin tij, mund të jetë i gabuar por ky është gjykimi dhe çka unë besoj dhe atë që unë besoj e prezantoj dhe e shpreh.
Presidenti i Republikës pa dyshim në aspektin protokollar është qytetari i parë i këtij vendi, është Kreu i Shtetit shqiptar, por duhet të jetë pranë çdo individi qoftë dhe ky i vetëm në një moment i cili këtë individ e detyron që në përballje me realitetin ndihet i pambrojtur nga shteti, e parespektuar e drejta e tij, të dhunuar të gjitha të drejtat dhe liritë e tij dhe Presidenti i Republikës duhet të jetë i pari i cili duhet të gjendet pranë tij për të inkurajuar ekzekutimin dhe realizimin e të drejtës së këtij qytetari dhe jo më të një grupi qytetarësh. Për më tepër, në gjykimin tim dhe njerëzor, personal dhe individual që ajo çka po ndodh tek Parku natyror tek Liqeni i Tiranës është tërësisht në dëm afatgjatë të jetës së qytetit të Tiranës, të kostos urbane, dhe të së drejtës në fund të fundit. Qytetarët delegojnë pa dyshim pushtetin e tyre tek të zgjedhurit lokalë për të administruar dhe menaxhuar punët e përditshme në qytetin e tyre dhe për të ofruar shërbimin, nuk delegojnë pronësinë e qytetit, nuk delegojnë të drejtat e tyre.
A keni tentuar ju, ose a ka tentuar Kryetari i Bashkisë që të takohet me ju për të folur pikërisht për këtë çështje duke qenë një çështje e nxehtë e kohëve të fundit?
Unë nuk e konsideroj këtë çështje aspak politike, të nxehtë apo çështje, e cila shkon dhe duhet të shkojë drejt debatit. Kjo është një çështje tërësisht qytetare dhe qytetarët që kam takuar dje janë tërësisht të zhveshur nga çdo emocion politik dhe partizan, ajo është një lëvizje qytetare.
Është një lëvizje që dy javë më parë u mbështet edhe nga Partia Demokratike dhe deputetë të saj u përplasën fizikisht edhe me forcat e rendit?
Mbështetja që mund t’u vijë nga aktorë të ndryshëm nuk besoj se i merr apo ia deformon kauzën. Kauza është aty dhe është e drejtë qytetare. Edhe forcat politike kanë të drejtën e tyre dhe të mbështesin kauza qytetare. Dhe individë brenda apo jashtë politikës kanë tërësisht të drejtë.
Është e rastësishme që ju mbështesni një kauzë, e cila pak më parë është mbështetur edhe nga Partia Demokratike?
Nuk ka qenë e vetmja kauzë që është mbështetur nga Presidenti i Republikës. Unë kam mbështetur gjatë kohës që kam qenë në zyrën time dhe shumë kauza të tjera. Besoj që nëse i referohemi arkivës së aktiviteteve të mia do të shikoni që kanë qenë dhe grupime shoqërore që kanë protestuar kundër ish-qeverisë dhe ata kanë gjetur strehë, bashkëbisedim, komunikim, përkrahje tek Presidenti i Republikës. Ju them edhe një herë: kjo është një kauzë e cila shkon përtej faktit që po bëhet një ndërtim dhe një dhunim i territorit në Parkun e vetëm të qytetit. Kam dëgjuar me keqardhje tendencën për të spekuluar me terminologjinë që ‘do të ndërtojmë Park Lojërash dhe do të prishim Parkun e Lojërave’. Ata që flasin për ndërtim ‘Parku Lojërash’ për fëmijët apo prishje të ‘Parkut të Lojërave’ janë pjesë e spekulimit. Unë nuk do t’i hyj pjesës teknike, sepse nuk më takon dhe nuk dua të marr kohë nga debati i pjesë teknike. Për këtë mund të them që në Tiranë kemi disa modele edhe në vitet e shkuara, por është investuar për të ndërtuar parqe për fëmijët, por nuk kemi pasur një ndërtim të tillë dhe përdorim të betonit dhe skemave të tilla ndërtuese, jo më për të pranuar një koncept të tillë në Parkun natyror të Liqenit dhe fëmijët dhe gjithë qytetarët e Tiranës në radhë të parë dhe mbi gjithçka kanë nevojë për një park natyror, jo një park me beton, jo të rrethuar nga hekurat. Ai është një park, i cili e ka pasur tërë historinë, ndikimin dhe shërbimin e tij nga komunitetit dhe ndaj qytetarëve të Tiranës pikërisht me atraksionin dhe burimin natyror që ai ofron.
Megjithatë zoti President kjo është një çështje e diskutueshme, pasi ka dhe nga ata që mendojnë se duhet një park, një vend ku të luajnë fëmijët le të themi mbi moshën 5 vjeç. Ju e cilësuat veten si qytetar i parë i Shqipërisë ndërkohë që edhe Erjon Veliaj mund ta cilësojë veten si qytetar i parë i Tiranës, pasi ai është votuar për këtë. Ndërkohë numri i atyre që protestojnë është le ta konsiderojmë shumë të vogël me numrin e atyre që e kanë votuar atë si Kryetar Bashkie. A mendoni se duke pasur votat si Kryetar Bashkie, Erjon Veliaj ka të drejtën e tij të vendosë dhe më pas të gjykohet po me anë të votës për një vendim që ai mendon se është i drejtë, sikundër ai paraardhësit e tij kanë vendosur për të bërë një shesh siç ishte Sheshi Skënderbej, siç e bëri ish-kryetari apo veprimet e tjera që kanë bërë ish-kryetarët e Bashkisë? Pra, a duhet lejuar një Kryetar Bashkie dhe duke mos u paragjykuar nga ana e Presidentit për të marrë një vendim që është në fakt kompetencë e tij?
Unë e thashë dhe pak më parë se zyrtarët votohen dhe u delegohet pushteti i qytetarëve përmes votës për të menaxhuar punët dhe për të ofruar shërbimet. Por, ka akt rregullator për mënyrën se si veprojnë të zgjedhurit, kushdo qofshin ata: që nga Presidenti i Republikës dhe deri tek Kryetari i Bashkisë. Është Kushtetuta, janë ligjet, të cilat jemi të detyruar t’i respektojmë dhe përmes zbatimit të tyre të ofrojmë këto shërbime dhe kontributet tona. Qytetarët nuk delegojnë lirinë e tyre, nuk delegojnë të drejtën e tyre as tek Presidenti, as tek Kryeministri, as tek Kryetari i Bashkisë. Qytetarët kanë të drejtë që në momentin që shohin që keqpërdoret pushteti, dhunohet e drejta e tyre, privohet liria e tyre, cenohet ambienti jo vetëm ambienti në kuptimin fizik të fjalës, por dhe modeli që kemi ndërtuar dhe modeli të cilin ne kemi deleguar këto pushtete tek njerëz të caktuar në momente të caktuara për mandate të caktuara. Atëherë është e drejta më elementare e qytetarëve të cilët ta kundërshtojnë në mënyrë paqësore, civile dhe ligjore. Këta djem dhe vajza që dikush i shikon dhe thotë që janë pak, unë besoj që ndoshta në numër është më i vogël nga votat që ka marrë një Kryetar Bashkie apo një Kryeministër, por asesi nuk mund të krahasohet ndoshta me ndjeshmërinë dhe perceptimin që mund të kenë mijëra dhe qindra mijëra të tjerë të cilët edhe për fakte dhe rrethana të tjera nuk ofrohen. Shikoni ju se çfarë kundërvënie i bëhet zërit të tyre, se çfarë sulmi i bëhet zërit dhe qëndrimit të tyre. Cilët janë sot kundërshtarët e atyre djemve dhe vajzave? Kundërshtarët më të egër dhe më të ashpër të atyre djemve dhe vajzave janë rrogëtarët e mafies së betonit në Tiranë. A mundem unë që si President i Republikës të trembem, kompleksohem apo të tërhiqem nga këto relacione, angazhime? Kurrsesi, përndryshe nuk do ta meritoj asnjë ditë qëndrimin tim në zyrën e Presidentit të Republikës.
Por a e tejkaloni ju kompetencën tuaj duke folur për këtë mafie betoni ndërkohë që kjo është detyrë e Prokurorisë për të hetuar dhe marrë vendime?
Patjetër! Prokuroria duhet ta hetojë, unë e denoncoj dhe ju siguroj do të vazhdojë ta denoncoj, pavarësisht në se jam President apo qytetar i thjeshtë.
Pavarësisht vendimit të Prokurorisë nëse Prokuroria do të vendosë në krahun që ju nuk e mbështesni, do të thotë që Presidenti dhe Prokuroria kanë qëndrime të kundërta për një çështje. Pra, ju e mbivendosni qëndrimin tuaj mbi atë të Prokurorisë që është institucioni që jep verdiktin për një ngjarje?
Ka dy gjëra të ndryshme mbi këtë. Së pari, Presidenti nuk mbivendoset tek Prokuroria, sepse Prokuroria nuk varet nga Presidenti i Republikës, është Parlamenti, i cili e monitoron dhe gjykon veprimtarinë e Prokurorisë. Pa dyshim që mospërputhja e mendimeve dhe gjykimeve midis Presidentit dhe Prokurorisë është normale nuk ka asgjë anormale në këtë rast. Në rastin konkret unë e quaj krejt të paarsyeshme mosveprimin dhe përgjumjen e Institucionit të Prokurorisë në raport me veprimtarinë që….
Por, ju ndërkohë keni paragjykuar vendimin, sepse ju keni mbështetur ndërkohë një nga palët pa dhënë Prokuroria ende vendimin e saj?
Unë nuk kam mbështetur dhe nuk kam folur për akuzën penale dhe ligjore që kanë bërë qytetarët në Prokurori. Unë kam mbështetur kauzën e tyre. Kauza e tyre shkon përtej aktit vandal që po ndodh tek Parku natyror i Liqenit. Me çfarë kam parë dhe reaguar unë, dhe ndihem mirë, në një situatë kur duket se shpresa ka humbur në Shqipëri, në një situatë kur duket se komuniteti dhe shoqëria është bërë inekzistente në Shqipëri, duket sikur fatalizmi po invadon çdo qelizë të mendjes dhe gjithë shpirtit shoqëror, tregoi që nuk është kështu, por ka vend për një lloj optimizmi, sepse pikërisht një grup djemsh dhe vajzash të reja absolutisht me vizion qytetar denoncuan një model, i cili është jo vetëm i vjetruar, por dhe një model banal, një model i cili mendon që do të imponohet përmes forcës së pushtetit, dhunës, instrumenteve, spekulimit, territ, asaj që ne kemi nevojë, emancipimit të shoqërisë. Ne kemi humbur shumë kohë në të shkuarën duke qenë një vend i izoluar dhe ndoshta do të na duhet shumë e shumë kohë për të krijuar impaktin e një shoqërie, e cila e prezanton problemin dhe shqetësimin e saj në mënyrë të civilizuar dhe ne kemi shumë nevojë të emancipojmë shoqërinë dhe të krijojmë një model të ri. Unë absolutisht nuk e shoh atë si një lëvizje të motivuar politikisht, por një lëvizje qytetare jo vetëm se vjen nga njerëz të painkuadruar në parti politike, por vjen nga njerëz të cilët janë pedagogë në universitete, juristë, veprimtarë të shoqërisë civile, arkitektë të organizuar dhe të lidhur me njëri-tjetrin vetëm për shkak të kauzën që atë po mbrojnë dhe ka nisur një lëvizje, e cila po krijon një model të ri, të reagimit qytetar ndaj padrejtësive dhe për t’i thënë që në qytet, në Shqipëri, në komunitetin tonë, në këtë vendin tonë ata që zotërojnë pushtet nuk mund të jenë kurrë më të fuqishëm dhe të dhunshëm ndaj shoqërisë në tërësi. Qytetarët janë shumë e shumë më tepër se pushtetarët. Ata që duan emancipimin dhe zhvillimin e vendit janë shumë e shumë më tepër se sa një grup i vogël njerëzish që përfiton nga betoni. Pra, në këtë kontekst, unë mendoj që ajo lëvizje në një afat të mesëm në këtë vend do ta orientojë shoqërinë dhe shoqëria ka nevojë për mendimin intelektual, për mendje të tilla, për njerëz me kurajë, me guxim, që mund të duken pak në numër në një moment të caktuar, por jam i bindur që në një moment tjetër i bashkëngjiten ata që janë me mendjen dhe zemër sot atje dhe fizikisht dhe e udhëheqin shoqërinë në një model të ri. Ne kemi nevojë për një model të ri, për një model të qytetarisë edhe tek mënyra e komunikimit.
A mundet që një i zgjedhur lokal t’i flasë Presidentit me një gjuhë të tillë të papranueshme? Nuk ka ndodhur kurrë më parë në Shqipëri, nuk ka ndodhur. Natyrisht ajo është një çështje që reflekton formimin, kulturën, edukatën individuale, por reflekton nga ana tjetër edhe ambientin, i cili kultivon këtë mënyrë të sjelli dhe kontrasti i madh është me këtë pjesë tjetër të qytetarëve të Shqipërisë të cilët qëndrojnë atje pavarësisht dhunës verbale, padrejtësisë së madhe sociale dhe shoqërore që u bëhet, qëndrojnë atje me dinjitet dhe kërkojnë të diskutohet, kërkojnë të qëndrohet dhe sillet në mënyrë të civilizuar për mënyrën që shqetësojnë sot qytetin e Tiranës apo gjithë qytetet e tjera në vend.
Megjithatë këta janë një grup i vetëquajtur dhe cilësuar si ambientalist, po dje në shtyp ka pasur le të themi akuza ndaj jush le të themi jeni në mbështetje të një grupi ambientalistësh ndërkohë që jetoni në një pjesë, banesë që ndodhte në Parkun për të cilin po bëhet edhe debati dhe eskorta juaja kalon pikërisht përditë brenda ambienteve të këtij Parku?
Ky është standardi ku ka degraduar mënyra e komunikimit, për fat të keq, dhe natyrisht mua më vjen shumë zor që të shpjegoj dhe të japë shpjegime dhe të përgënjeshtroj spekulime të këtij niveli krejtësisht vulgar.
Së pari, të gjithë Presidentët e Republikës, unë dhe ata që kanë qenë para meje, për shkak të natyrës dhe Protokollit të Shtetit jetojnë dhe funksionojnë, pra jo vetën jetojnë, por Presidenti edhe funksionon si Institucion në rezidencën presidenciale, e cila përfaqëson dinjitetin e shtetit, por edhe aktivitetin e shtetit, sepse Presidenti është 24 orë në aktivitet si Kreu i Shtetit shqiptar. Është një rezidencë, e cila është ndërtuar, në mos gaboj, rreth viteve ’60-të. Pas viteve ’90-të ka funksionuar si rezidenca presidenciale. Nuk ndodhet brenda Parkut të Tiranës. Ndodhet jashtë Parkut të Tiranës, por nuk ka rëndësi kjo. Akuza që bëhet është se ajo është vilë personale e Bujar Nishanit. Pra, që në këtë moment kuptohet vulgariteti i standardit me të cilin tentohet të spekulohet opinioni publik.
Së dyti, absolutisht në asnjë rast eskorta ime nuk ka kaluar dhe nuk kalon përmes Parkut, përkundrazi. Atëherë, unë thashë që më vjen shumë zor që merrem me detaje të tilla, por na detyrojnë standardet për të cilat tentohet të spekulohet me opinionin publik dhe në respekt të opinionit publik na duhet të japim edhe ne këto detaje. Udhëtimi im është në krahun e Saukut, përmes rrugës që shkon për tek Kopshti ‘Sos’, dal në kryqëzimin e Saukut, dhe vij në zyrë dhe ky është rrugë kalimi im. Natyrisht kur ka pasur aktivitete zyrtare, siç ishte rasti i nderimit të ushtarëve britanikë, vendprehjet e të cilëve ndodhen në kodrat e Liqenit, në raste të tilla Presidenti duhet të shkojë i eskortuar deri atje, sepse këto janë edhe rregullat e shtetit, por, spekulime të tilla, të këtij niveli në fakt, mua më bëjnë të ndihem keq. Për faktin që përdoret hapësira mediatike dhe komunikimit publik, që një individ e përfiton për shkak të pozicionit që ka për të deformuar perceptimin e qytetarëve shqiptarë dhe ne jemi të detyruar për të japim sqarime, në fakt për të mos i lënë vend pikërisht deformimit, deformimit të perceptimit tek qytetarët shqiptarë, dhe kjo reflekton kulturën dhe ne këtë kulturë duhet të ndryshojmë dhe këtë kulturë duhet ta izolojmë, kulturën e deformimit, kulturën e spekulimit, kulturën vulgare, kulturën e një sjellje banale. Ne duhet të shkojnë drejt një modeli këtyre të rinjve dhe të rejave dhe ata unë jam i bindur që e kanë marrë tashmë dhe kemi nevojë që brezi i ri të marrë dhe të ofrojë një kulturë, një model të ri dhe të bërjes politikë dhe të komunikimit publik dhe të përballjes me sfidat që ka shoqëria jonë dhe të adresimit të sfidave që neve kemi.
Jam shumë dakord që të tilla lëvizje në fakt dëshmojnë emancipim të shoqërisë shqiptare, por nuk është hera e parë që ndodhin këto. Kanë ndodhur për armët kimike, kanë ndodhur për ligjin e arsimit të lartë, me protesta që kanë qenë edhe të përditshme, madje ka pasur edhe përplasje edhe me eskortën e Kryeministrit, kujtoj këtu. Pse pikërisht vendoset që të dilni dhe të qëndroni në krah të kësaj proteste dhe jo të protestave të tjetra, le të themi keni qenë më pasiv në qëndrimet tuaja me protesta që kanë pasur kauza të ndryshme, por qëllim të njëjtë?
Edhe njëherë: ka qenë një kërkesë e drejtpërdrejtë e tyre në radhë të parë, për ta nisur nga pikëpamja protokollare, procedurale.
Edhe për armët kimike ka pasur një numër shumë herë më të madh të rinjsh në shesh, por nuk ka pasur qëndrim të Presidentit për këtë lëvizje?
Jo! Nuk është kërkuar. Pikërisht nga Lëvizja për armët kimike nuk është kërkuar ndërhyrja e Presidentit apo angazhimi i Presidentit të Republikës. Dhe për sa kohë nuk kërkohet apo konsiderohet jo e nevojshme Presidenti i Republikës nuk ndërhyn tek kjo. Dhe kjo ka qenë kultura ime. Nuk kam ndërhyrë asnjëherë për sa kohë është kërkuar nga palët e interesuar. Në momentin që kërkohet nga palët e interesuara, nga individë apo grup është detyrim i Presidentit. Edhe në rastin e ligjit të arsimit të lartë, u kërkua nga përfaqësuesit e universiteteve publike dhe private ndërhyrja e Presidentit, takimi me Presidentin dhe padyshim që u angazhua edhe Presidenti i Republikës, edhe në rastin konkret.
Pra, nga pikëpamja formale, ka qenë tërësisht kërkesë e tyre për t’u takuar me Presidentin e Republikës dhe për të pasur Presidentin e Republikës, si një mundësi edhe për të sensibilizuar edhe opinioni e tyre publik, dhe unë e kam ndjerë jo vetëm si një lloj përgjegjësie, por edhe një lloj obligimi e ndjesi qytetare për të qenë aty dhe për të përcjellë zërin e tyre.
Presidenti i Republikës, nuk adresoi asnjë fyerje asnjë akuzë, asnjë sharje. Është e paimagjinueshme që të ndodhë. Por, mbi të gjitha ajo që më motivoi më shumë janë këta djem dhe vajza, që kurrë nuk kanë artikuluar ndonjë akuzë dhe fyerje ndaj asnjë autoriteti shtetëror, por absolutisht, kanë pasur një qëndresë paqësore, një rezistencë paqësore. Kanë denoncuar…
Gjë që nuk mund të thuhet me përplasjen që patën deputetët e Partisë Demokratike me Policinë?
Të mos i përziejmë dhe të mos i ngatërrojmë, protestat që bëri opozita, që pa dyshim është e drejtë e saj dhe nuk gjykoj këtu protestën e opozitës…
Dhe një nga deputetët është i armatosur në protestë?
Unë jam gjithmonë për protesta paqësore, personalisht. Personalisht kam qenë dhe mbetem për të drejtën e opozitës për të protestuar kushdo që është në opozitë, kush ka qenë në opozitë dhe kush do të jetë në opozitë, por për protesta paqësore dhe protesta qytetare. Ndaj iu bashkëngjita këtyre djemve dhe vajza. Ky ishte një modeli i një proteste paqësore, një protestë civile e cila edhe njëherë e cilësoj nuk është vetën për problemet e mëdha dhe shqetësuese që po ndodhin në dem të parkut të qytetit pro edhe të emancipimit të shoqërisë për të treguar se si një shoqëri duhet të reagojë për të mbrojtur interesin publik, i cili është shumë më dimensional, shumë më i madh, qoftë për momentin, qoftë në atë që e quajmë afatmesmë e afatgjatë, më i rëndësishëm se sa interesi privat apo individual, politik, tregtar edhe ekonomik, edhe ku di unë edhe të tjera interesa që mund përfshihen në aksione apo veprimtari të ndryshme.
Sikur Presidenti apo paraardhësit tuaj të ishin përfshirë në të tilla çështje lokale të Tiranës, sigurisht që qytetit do të ishte më i mirë dhe sigurisht që do të kishte pamje më të mirë. Po në se familjarë apo prindër të fëmijëve që ndoshta do t’i pëlqejë, ai ‘këndi i lojërave’ apo nuk e di se si e ka quajtur me saktësi Bashkia projektin e saj, do t’ju ftojnë një ditë kur këndi të mbarojë dhe fëmijët të luajnë në të, t’i mbështesni edhe idenë dhe qëndrimin e tyre atje, do ta bëni si e bëtë me ata që e kundërshtuan?
Së pari unë nuk gjykojë dhe nuk do të gjykoj veprimtarinë e paraardhësve të mi, përkundrazi, e kam vlerësuar gjithmonë qëndrimin oponent të tyre që kam qenë si President ndaj qeverisë me të cilën ata kanë bashkëjetuar. Kanë pasur një oponencë të fortë, dhe unë besoj se kanë bërë mirë që kanë pasur një oponencë të fortë ndaj qeverisë kur ata kanë qenë në zyrën e Presidentit të Republikës.
E thashë edhe pak më parë. Unë mendoj që nga ç’po ndodh në terren dhe me përkufizimin, terminologjinë “park lodrash”, ka një dallim dhe një diferencë shumë të madhe. Edhe luftëra botërore apo nisja të luftërave botërore janë fshehur nën terminologjinë e synimeve dhe objektivave të tjera. Ata që flasin dhe se po mbrojnë ‘parkun e lojërave’ apo se ‘do të prishet parku i lojërave’, spekulojnë, ashtu siç spekuluan me vilën e Presidentit, siç kanë spekuluar edhe me raste shumë e shumë te tjera në këtë vend, dhe jemi dëshmitare dhe kemi edhe kujtesë për këtë. Spekulojnë, edhe njëherë e them këtë për të deformuar perceptimin e opinionit publik. Unë mendoj që qytetarët e Tiranës, fëmijët e Tiranës, kanë më shumë nevojë për një park natyror të Tiranës, sepse Tirana nuk ka asnjë park natyror, falë edhe Zotit ekziston ende ai Park, aq sa ka mbetur në Tiranë.
Mbrojtja e atij Parku nga betonizimi dhe nga synime për të përdorur atë për afera ekonomike, biznesi, etj., etj, të cilët ne nuk mund t’i paragjykojmë në kohë dhe mbetet një çështje për t’u gjykuar në të ardhmen, por përdorimi dhe keqpërdorimi i ambienteve të këtij parku padyshim që duhet të këtë një reagim qytetar. Se cila do të jetë preferenca e shumicës së qytetarëve të Tiranës, parkun natyror apo një ambient të betonizuar, kjo pastaj mbetet për t’u provuar përmes proceseve të tjera, nuk mbetet as ta gjykojë unë e as ta gjykojë dikush tjetër, është shumë e vështirë. Pa dyshim që ka një mënyra pa ta verifikuar këtë, të cilat mund të jenë referendumet lokale, të cilat iu adresohen qytetarëve…
Ose dhe zgjedhjet e ardhshme lokale, ndoshta?
Edhe zgjedhjet pa diskutim. Por shiko, zgjedhjet kanë një dimension pak më të gjerë, kanë dimension politik, kanë dimension që përfshihen në shumë gjëra, shumë shërbime, por çështje të veçanta si është edhe praktika e vendeve demokratike dhe të civilizuara, i jep të drejtën qytetarit të shprehet nëpërmjet referendumit lokal mund të themi. A janë qytetarët e Tiranës, dakord që këtë në park natyror apo të ketë një ambient të betonizuar brenda këtij Parku natyror? Pra, është një çështje, e cila duhet trajtuar dhe më mirë se sa mund të shprehin qytetarët e Tiranës, përmes opinionit të tyre të drejtpërdrejtë, nuk ka rrugë më demokratike.
Kështu që këto janë momente të cilat kanë të bëjnë me rrugëtimin e emancipimit të shoqërisë sonë dhe unë i jam bashkangjitur këtij modeli të ri. Nuk është dhe nuk pretendoj që po e krijoj unë këtë model. Secili ka modelin e tij dhe secili gjykohet për modelin që ka shpalosur dhe që ka prezantuar gjatë aktivitetit publik, unë i jam bashkuar, bashkangjitur dhe kam mbështetur modelin e një grupi të rinjsh, qytetarë të Tiranës, të cilët prezantojnë një model civil, karshi një modeli që është banal. Në këtë rast unë, edhe si qytetar edhe si aksion unë inkurajoj dhe mbështes këtë model, pastaj se sa shpejt do të realizohet ky model në kontekstin nacional kjo pastaj do të mbetet për t’u parë. Por, unë jam i bindur që do të triumfojë. Unë jam i bindur që kjo shoqëri do të shkojë drejt një modeli dhe sjellje më të emancipuar. Gjithmonë, fillimet janë të vështira, padyshim që gjithmonë fillimet janë të vështira. Ndeshen në pengesa, ndeshen në spekulime, ndeshen në skema, në intriga të ndryshme por në fund të fundit ajo triumfon sepse vetë bota ecën drejt emancipimit.
Një pyetje të fundit në të cilën në fakt dua të përfaqësoj një grup njerëzish që besojnë se e gjithë kjo çështja e parkut, është e amplifikuara, ekzagjeruar edhe në trajtimin edhe në përmasat që mori ndërkohë që në Shqipëri ka një seri problemesh shumë të mëdha. Unë do të ndalesha tek shëndetësia për të kaluar tek bujqësia, ekonomia, shumë edhe shumë gjera të tjera. A mendoni që është paksa energji e humbur i gjithë ky fokusim tek një park që për një pjesë ambientalistësh është shumë e rëndësishme, që në Shqipëri ka probleme të qenësishme shumë herë më të mëdha ku ndoshta edhe vëmendja e Presidentit të Republikës duhet të jetë edhe më madhe. Unë do të ndalesha tek shëndetësia pa kaluar tek të tjerat?
Jam plotësisht dakord. Jam plotësisht dakord me këndvështrimin tuaj dhe të gjitha këto janë prioritete shumë më të rëndësishme. Këtu duhet të adresohen angazhimet të gjithë institucioneve të shoqërisë, por edhe çështja që lindi. Unë nuk besoj që edhe çështja e dëmtimit të parkut natyror, nuk besoj unë sepse kam parë sinqeritetin e atyre djemve dhe vajzave, kam parë interesin zero politik të atyre djemve dhe vajzave dhe prandaj nuk mendoj se është një çështje për të devijuar nga këto probleme dhe e nuk quaj një konsum të energjisë, përkundrazi lëvizja e tyre tregon që ne kemi shumë energji të pakonsumuar që flenë dhe ajo është një zgjim i energjive, është një pjezës, e cila zgjon një pjesëz të energjive tona dhe ne duhet t’i zgjojmë energjitë tona për tu marrë dhe për të trajtuar këtë çështje. Këtu nuk bëhet fjalë dhe unë nuk e pozicionojë veten, për t’u marrë dhe vënë në target dhe për të sulmuar politikisht qeverinë. Betejën politike me qeverinë le ta bëjë opozita.
Ne si aktorë të tjerë të shoqërisë, ne duhet të bëjmë prezent, padyshim realitetin, i cili padyshim nuk duhet të jetë ashtu siç ai ekziston, apo siç na ofrohet apo si ai na shfaqet. Duhet të evidentojmë problematikat dhe sfidat, të cilat e kërcënojnë këtë realitet, në shëndetësi, arsim, ekonomie, biznes dhe në të gjithë ata sektorë që ju përmendët, Këtu grupimi shoqëror i cili është më i avancuar nga pikëpamja e konsideratave dhe i kapaciteteve intelektuale dhe i sensibilitetit duhet të jenë të parët që duhet ta thonë me forcë zërin e tyre, sepse jo të gjithë individët e një shoqërie janë le të themi në pararojë të prezantimit, ndjeshmërisë apo denoncimit të problematike. Dhe këtë mendime duhet padyshim që të merren në konsideratë dhe të trajtohen në mënyrë serioze dhe institucionale nga mekanizmat e shtetit duke filluar nga qeveria dhe nga institucionet e ndryshme. Por ama në se neve e lejojmë që të degradojë shoqëria jonë në një shoqëri pa nerv, në një shoqëri pa interes… Shiko! Kur filluan lëvizjet e viteve ’90-të për ndryshim dhe kur regjimi i kohës pa që po ikte pushteti në takimet që bënte me përfaqësues të ndryshëm të institucioneve ndërkombëtare që kërkonin hapjen e Shqipërisë, zhvillimin e Shqipërisë, u thonin atyre për të justifikuar dhunë e tmerrshme që ishte bërë prej gati 50 vjetësh në Shqipëri që: Shiko se shqiptarët janë një popull pa pretendime, ndaj na lini të jetojmë! Ajo ishte një hile shumë e poshtër, që kërkonte të ruante status quo-në e një varfërie, moszhvillimi, mungese civilizimi. Kështu që në se nuk e nxisim nervin pozitiv shoqëror të rigjeneruar, rivënë në punë energjitë tona, jo në kontekstin për të sulmuar politikisht një maxhorancë, një qeveri apo një institucion të caktuar sepse në fund të fundit, këtu duam apo s’duam ne tashmë kemi hyrë një proces pluralist në theksin politik të fjalës, kushdo që reziston në rrugë antiligjore për të realizuar rotacionet e pushtetit do të dështojë por, në kontekstin e krijimi të një shoqërie të civilizuar. Shqiptarët nga pikëpamja e ADN-së së tyre, të përmbajtjes dhe energjive të botës së tyre të brendshme nuk kanë asnjë dallim nga qytetarët e tjerë evropianë. Natyrisht që këto energji duhet të organizohen dhe më mirë se sa shoqëria civile askush tjetër nuk mund të menaxhojë qasjet dhe sjelljet civile. Natyrisht që forcat politike do të shfrytëzojnë dhe do të tentojnë edhe ata të shfaqin dhe të adresojnë pikëpamjet e tyre politike. Kjo as e dëmton dhe as e kompromenton dhe as nuk e dëmton angazhimin civil, sepse në një moment të caktuar dallohet interesi politik nga interesi që ka një grupim qytetarësh. Dhe unë do të vazhdoje edhe në ditët që vijnë të jem pranë atyre qytetarëve sepse ata po promovojnë një model qytetarie po promovojnë në model emancipimi dhe unë jam me ta me këtë model.
Gjë që do të thotë që nuk do të ketë marrëdhënie më të mira dhe institucionale mes jush dhe kryetarit të Bashkisë së Tiranës pas kësaj?
Ndonjëherë, unë nuk e kuptoj marrëdhënie të mira apo të këqija institucionale. Marrëdhëniet institucionale duhet të jenë në radhë në parë marrëdhënie korrekte dhe marrëdhënie serioze.
Korrekte nuk duket të jenë tani më, pas shkëmbimit të ashpër të deklaratave që keni pasur.
Pavarësisht asaj që përfaqëson një individ në formim, në kulturë, në edukatë, institucionet janë ato që duhet të respektohen dhe duhet të marrin vendin e tyre. Pastaj formimi personal, kultura individuale, qoftë ajo shoqërore familjare kultura me ë cilin individi rritet e krijohet dhe vepron , këto pastaj janë atribute që i gjykon opinioni publik për njerëzit që janë në aktivitet publik deh shfaqje publike. Ndërsa marrëdhëniet institucionale janë marrëdhënie institucionale dhe unë nuk e ngatërroj asnjëherë institucionin me to. Pa diskutim që në raport me presidentin e Republikës, administrata lokale ka një pozicion të caktuar dhe do ta ketë gjithmonë atë pozicion që i takon.
