SHBA nis sot vjeljen e tarifës doganore 10% që u ka vendosur disa vendeve përfshirë edhe Shqipërinë dhe Malin e Zi. Përtej shifrave të humbjeve që tanimë kanë nisur të kalkulohen, ish presidenti i Dhomës Amerikane të Tregtisë Enio Jaço tarifën e vënë për Shqipërinë e konsideron të ‘miqësisë’, pasi është më e ulta në Ballkan, dhe vendi duhet ta përdor me zgjuarsi.
“Shqipëria ndodhet në një pozitë unike ‘mesi të artë’ që mund të shfrytëzohet për oprtunitete tregtare. Dhe ky avantazh konkurrues i papritur mund te shfrytëzohet ku Shqipëria te kthehet ne një ‘portë tregtare alternative’ për eksportuesit evropianë që kërkojnë të zbusin ndikimin e tarifave”, shprehet Jaço.
Edhe pse shkëmbimet tregtare mes Shqipërisë dhe SHBA-së janë në shifra të vogla, Jaço thotë se tre sektorë do të ndikohen menjëherë.
“Tre sektorët tanë më të prekur – bimët medicinale, këpucët dhe metalet – po përballen me një realitet të ri ku porositë amerikane po reduktohen dhe presioni për ulje çmimesh mund te kërcënoje vendet e punës dhe fitimet e tregtareve. Presioni krijon një efekt 2-fish të dëmshëm: sherbela dhe livanda shqiptare bëhen më të shtrenjta, dhe blerësit amerikanë ose blejnë më pak, ose kërkojnë ulje çmimesh”, pohon Jaço.
Vjet prodhuesit dhe eksportuesit shqiptarë shitën në tregun amerikan 16.5 milionë euro bimë medicinale dhe aromatike nga 14 milionë euro në vitin 2023, por një tarifë e shtesë mund të sjellë falimentime.
“Në fshatrat e Shkodrës, Korçës dhe Elbasanit, kjo përkthehet në pasiguri reale dhe të ardhura më të ulëta, duke vënë në pikëpyetje të ardhmen e kësaj industrie jetike për disa zonat rurale”, tha Jaço.
Në total gjatë vitit 2024 Shqipëria eksportoi drejt SHBA, përmes partnerëve evropianë 70 milionë euro mallra. Më shumë kosto pritet të ketë edhe për bizneset që eksportojnë drejt SHBA gizë dhe çelik (30 mln euro) apo alumin e pjesë të mobilierive eksportet e të cilave vjet ishin 7.8 mln euro.
Ndërsa prej SHBA-së blemë 205 milionë euro mallra, kryesisht, mjete transporti me vlerë 66.8 milionë euro, lëndë djegëse afro 40 milionë euro dhe pjesë këmbimi në aviacion 17.2 milionë euro. Të gjitha këto produkte pritet të shtrenjtohen edhe më shumë si rezultat i tarifave.
Indirekt Shqipëria do të ndikohet nga dobësimi i mundshëm i ekonomisë evropiane si rezultat i tarifave më të larta, që mund të përkthehet në më pak turizëm dhe remitanca.
“Kjo pasiguri i bën bizneset të frenojnë planet e investimeve, duke krijuar një klimë ekonomike ku fjala kryesore është ‘presim e shikojmë’, thotë Jaço.
