Takimi i profilit të lartë midis Presidentit të SHBA-së Donald Trump dhe homologut të tij rus, Presidentit Vladimir Putin, është cilësuar si një hap kyç drejt paqes në luftën në Ukrainë. Megjithatë, pa një armëpushim dhe me një ftesë për në Moskë, takimi midis dy udhëheqësve, i cili zgjati gati tre orë, solli më shumë pyetje sesa përgjigje, shkruan BBC, e cila nxori pesë përfundime kryesore nga Samiti në Alaskë.
Kthimi i madh i Vladimir Putinit në skenën botërore
Kur Presidenti Vladimir Putin u rikthye në skenën botërore të premten, qielli mbi Alaskë ishte i mbuluar me re. Në pistën e bazës Elmendorf-Richardson, Presidenti i SHBA-së Donald Trump po e priste, ndërsa qilimi i kuq ishte shtruar përgjatë pistës.
Ndërsa Putini afrohej, Trump duartrokiti. Të dy udhëheqësit shtrënguan duart ngrohtësisht dhe buzëqeshën.
Ishte një moment i jashtëzakonshëm për Putinin – një udhëheqës i shmangur nga shumica e vendeve perëndimore që kur Moska nisi një pushtim të plotë të Ukrainës në vitin 2022. Udhëtimet e tij ndërkombëtare që atëherë kanë qenë kryesisht të kufizuara në vendet që mbështesin Federatën Ruse, siç janë Koreja e Veriut dhe Bjellorusia.
Fakti që samiti në Alaska u zhvillua ishte një fitore për Putinin. Por ky lloj pritjeje i tejkaloi edhe ëndrrat më “të egra” të Kremlinit. Brenda gjashtë muajsh, Putini u shndërrua nga një person i padëshiruar në sytë e Perëndimit në një mikpritje në tokën amerikane si një partner dhe mik.
Për ta përkeqësuar situatën, në një moment në dukje të painskenuar, Putin vendosi të pranonte një udhëtim për në bazën ajrore me limuzinën e blinduar të Trump, në vend që të udhëtonte me makinën e tij presidenciale me targa të Moskës.
Ndërsa automjeti largohej, kamerat zmadhuan Putinin, i cili ishte ulur në sediljen e pasme dhe buzëqeshte.
Putini përballet me pyetje që nuk i bëhen kurrë
Në 25 vitet e tij si president i Rusisë, Putini ka arritur kontroll të plotë mbi median. Brenda Rusisë, ai rrallë, nëse kurrë, përballet me gazetarë kritikë.
Megjithatë, vetëm pak minuta pasi zbarkoi në Alaska, një gazetar bërtiti në drejtim të tij: “A do të ndaloni së vrari civilë?”. Edhe pse u mërzit nga pyetja, ai nuk e tregoi, por përkundrazi dukej sikur ngriti supet dhe shikoi diku tjetër.
Gjatë fotosesionit të shkurtër dhe disi kaotik, u bënë edhe disa pyetje të tjera, përfshirë një në rusisht nëse Putini do të ishte i gatshëm të takohej me Presidentin Volodymyr Zelensky për një samit trepalësh. Përsëri, nuk pati asnjë reagim të dukshëm nga presidenti rus përveç një buzëqeshjeje enigmatike.
Bisedimet përfunduan më herët se sa pritej
Mediat botërore të mbledhura në dhomë me Putinin dhe Trumpin prisnin një konferencë për shtyp: në vend të kësaj, të dy udhëheqësit bënë deklarata dhe nuk iu përgjigjën pyetjeve të gazetarëve.
Çuditërisht, Putin foli i pari. Ai vlerësoi “atmosferën konstruktive të respektit të ndërsjellë” gjatë bisedimeve “fqinjësore”, pastaj vazhdoi të përmbledhte historinë e Alaskës si një ish-territor rus.
Ndërsa Putini fliste, Trump qëndroi në heshtje. Kaluan disa minuta para se presidenti rus të përmendte atë që e quajti “situata në Ukrainë”, e cila ishte arsyeja kryesore për samitin. Kur e bëri këtë, ai deklaroi se, megjithëse ishte arritur një “marrëveshje” e paqartë, “shkaqet rrënjësore” të konfliktit duhet të eliminohen përpara se të arrihet paqja.
Kjo frazë duhet të ketë shkaktuar një trazirë në Kiev dhe më gjerë. Që nga fillimi i luftës, ajo është bërë sinonim i një sërë kërkesash të pazgjidhshme dhe maksimaliste që Putini i përmend si pengesa për një armëpushim.
Ato përfshijnë njohjen e sovranitetit rus mbi rajonet ukrainase të Krimesë, Donetskut, Luhanskut, Zaporozhjes dhe Khersonit, si dhe marrëveshjen e Ukrainës për demilitarizim, neutralitet, mungesë të përfshirjes së ushtrisë së huaj dhe zgjedhje të reja. Në thelb, kjo përbën kapitullim – i papranueshëm për Kievin, por me sa duket , edhe pas tre vitesh e gjysmë konflikti të përgjakshëm, ende me rëndësi të madhe për Moskën.
Kjo e bëri të qartë se nuk kishte asnjë marrëveshje.
Çdo gjë që është e pathënë
Duke pasur parasysh kontekstin dhe rastin e samitit, kur erdhi radha e Trumpit për të folur, ai nuk e përmendi asnjëherë Ukrainën apo mundësinë e një armëpushimi. Më afër që ai iu afrua përmendjes së konfliktit ishte kur tha se “pesë, gjashtë, shtatë mijë njerëz po vdesin çdo javë” dhe vuri në dukje se “Putini dëshiron të shohë fundin e gjakderdhjes”.
Përndryshe, Trumpi, i cili fliste shumë, dukej se kishte më pak për të thënë sesa Putini. Deklarata e tij ishte veçanërisht të shkurtra, por sidomos të paqarta. “Ne ramë dakord për shumë, shumë pika”, tha Trump, duke shtuar se në “takimin jashtëzakonisht produktiv” u bë “përparim i madh”.
Megjithatë, ai nuk dha asnjë detaj dhe nuk dukej se ishin ndërmarrë hapa konkretë drejt zgjidhjes së konfliktit ukrainas. Nuk janë njoftuar marrëveshje të mëdha apo një takim trepalësh me Presidentin Zelenski.
Dhe, për fat të mirë për Moskën, nuk u përmendën “pasojat serioze” që Trump ka kërcënuar nëse nuk arrihet një armëpushim.
“Nuk kemi arritur ende atje”, pranoi Trump.
Pastaj, me optimizëm, por në mënyrë të paqartë, shtoi: “Por kemi një shans shumë të mirë për të arritur atje”.
Putin në anglisht: Herën tjetër në Moskë
Ndërsa samiti mund të mos ketë çuar në përparim të prekshëm drejt paqes në Ukrainë, ai çimentoi afrimin midis Rusisë dhe SHBA-së.
Imazhet e dy presidentëve duke shtrënguar duart dhe duke buzëqeshur vazhdimisht u bënë virale në mediat sociale, ashtu si edhe imazhet e ushtarëve amerikanë të gjunjëzuar ndërsa shtronin një qilim të kuq përpara avionit të Putinit.
Përpara se të përfundonte deklaratën e tij, Putin iu referua njërës prej temave të shpeshta të presidentit amerikan – se konflikti në Ukrainë nuk do të kishte filluar kurrë nëse Trump do të kishte qenë në pushtet.
Pavarësisht pretendimit të Trump për “përparim të madh”, asgjë thelbësore nuk u zbulua në samitin e Alaskës – megjithatë, të dy udhëheqësit lanë derën hapur për një takim tjetër, këtë herë në tokën ruse. “Ndoshta do t’ju takoj përsëri shumë shpejt”, tha Trump.
Duke përfunduar një deklaratë të përbashkët në të cilën nuk iu desh të bënte premtime, lëshime apo kompromise, Putini mund të jetë ndjerë mjaftueshëm i relaksuar për të folur në anglisht – një ngjarje e rrallë. Duke qeshur, ai e pa Trumpin dhe tha: “Herën tjetër në Moskë” .
“Oh, kjo është interesante”, tha Trump. “Do të marr disa kritika për këtë, por mund ta imagjinoj diçka të tillë të ndodhë”.
