Nga Dritan Hila
Paraqitja në parlament e deputetit Armando Prenga, hapi edhe njëherë temën e ndjeshme të dekriminalizimit të jetës politike dhe të diskutimit të ligjit përkatës. Që jeta politike shqiptare ka nevojë për një filtër, sa i takon pastërtisë së politikanëve, kjo është bërë imperative. Problemi i madh, është se e gjitha kjo po kthehet në një gjueti shtrigash, ku veprimi i ligjit po synon të shtrihet në çdo qelizë të shoqërisë, por me kritere që shkelin çdo të drejtë njerëzore.
Në projektligj parashikohet që një person i dënuar më përpara, të mos punojë për një periudhë 10 vjeçare në administratën shtetërore dhe nëse është i punësuar, të pushohet kur ligji të hyjë në fuqi. Personalisht nuk e di sa e mbështetur është kjo në kushtetutë dhe të drejtat e njeriut, kur mendohet se një njeri pasi ka bërë burgun, e ka shlyer edhe fajin e tij.
Por para sa të shkohet në një gjueti të tillë shtrigash, dua të tregoj disa eksperienca personale, e nëse ndonjë ligjëvënës shqiptar i lexon, le të mendohet njëherë e pastaj të vendose si do ta trajtojë këtë projektligj.
Në shkurt të vitit 2002, dy ditë pasi kisha filluar punë në Konsullatën e Barit, kam shkuar në Leçe, pasi një gomone me kuksianë ishte çarë dhe kishte mbetur në mes të detit në furtunë. 5 ose 6 prej tyre ishin mbytur, por trupat e tyre ishin lidhur me litarë pas gomones që të mos humbisnin. Të gjithë kishin pësuar djegie, pasi kur benzoli përzihet me ujin e detit, shkakton djegie të rënda. Asnjë nga kuksianët nuk e tregoi skafistin para italianëve. Ma treguan mua. Ishte më i djeguri nga të gjithë, pasi kishte ndenjur në ujë që të lidhte kufomat. Ishte i punësuar. Nëse italianët do të siguronin dëshmitë, do ta dënonin për trafik. Edhe ata e morën vesh se kush ishte, por bënë një sy qorr, pasi para se të ishte trafikant, ishte një hero.
Rasti i dytë më ka ndodhur një ditë vere, kur një djalë i ri nga Shkodra erdhi të kërkonte një çertifikatë në mungesë të pasaportës. E pyeta nëse e donte për të ikur, por u përgjigj, jo. Kur e pyeta për emrin e babait, shpërtheu në të qara me ngashërimë. Ishte hera e dytë që vinte në Itali i fshehur në kamionë që kalonin me itinerar Shkodër – Itali. Familja ishte zhytur në borxhe dhe ai nuk kishte mundur të siguronte asnjë punë. Dëshpërimi e kishte sjellë në Bari, megjithëse e dinte se kur nuk mundi të siguronte punë në veri, në jug i kishte shpresat të pakta. Për fat të tij, në zyrë ishte edhe një tropojan, ish oficer marine në Vlorë që kishte ardhur të regjistronte fëmijën e lindur. Tropojani i cili kishte ikur ndër të parët, e pyeti nëse donte të punonte, pasi kishte një brigadë që punonte mure guri të gdhendur dhe paguhej mirë. Ishte fati i djalit, që një bashkatdhetar i pagoi shtëpinë, ushqimin dhe dokumentet dhe i dha një dorë. Por mijëra prej tyre, janë gjendur në mes të katër rrugëve, të ndjekur si kafshë të egra nga policia, e cila po t’i kapte, i kthente në Shqipëri, ku i priste vetëm mjerimi dhe sytë e zbrazur të prindërve dhe motrave të papuna. Kam takuar plot të tillë në burgjet e Foxhias, Leçes, Napolit. Herë kishin vjedhur nga halli dhe herë të tjera kishin qënë në një dhomë me shokët me probleme, ku pa gjuhë, pa para, pa avokat, të kapur në thesin e policisë, kishin përfunduar pas hekurave. E mbani mend besoj historinë e asaj grekes që kishte përkthyer me dhjetra shqiptarë në gjyqe dhe rezultoi që nuk dinte fare shqip? Po nëse mes tyre ka pasur djem që kishin mbaruar shkollën e lartë dhe pasi kanë kryer një burg të padrejtë, kthehen në atdhe, e pasi kanë krijuar familje dhe gjetur punë, ligji i heq nga puna, sepse rezultojnë që në letra janë fajtor, është e drejtë?
Kam njohur në burgun e Foxhias një durrsak, kuzhinier anijeje, që e kishin dënuar për trafik droge. Prova e vetme, ishin dy telefonata që kishte bërë me trafikante italianë. Në fakt i kishte bërë një shoku i tij, i cili ia kishte kërkuar telefonin. Por ky ditëzi nuk kishte ditur të shpjegohej se nuk dinte gjuhën. Keqtrajtohej nga gardianët në burg, pasi kujtonin se ishte fodull. Pasi ja tregova historinë drejtoreshës së burgut, ajo mbeti pa frymë. Më tha që nuk mund ta lironte pasi nuk e kishte në dorë, por do përpiqej t’i lehtësonte kushtet.
Po ligjëvënësi shqiptar, si ka mundësi të tregohet më i pashpirt se një drejtor burgu? Do ta kuptoja këtë puritanizëm, nëse do të na kishin bërë një vend si Zvicra, por a mund t’i kërkojnë llogari njerëzve që kanë mbijetuar, pa ndarë shapin nga sheqeri?
A e kanë provuar ndonjëherë ta mbajnë thikën nga tehu dhe jo vetëm nga doreza? A e dinë se bota e iluminuar thotë që më mirë një fajtor i padënuar se dhjetra të pafajshëm të dënuar?
Nuk shtrohet problemi që në këtë rast të falen të gjithë. Ligji duhet të kape ata që kanë bërë trafik femrash apo droge në sasi të mëdha. Por jo fatkeqët që i ka zënë ingranazhi i sistemit, pastaj janë përpjekur të rregullojnë jetën dhe një ditë e shohin veten rishtas në rrugë të madhe, të dënuar për herë të dytë nga një ligj që nuk bën dallimin mes fajeve.
Maxhoranca e sotme është e obliguar që të jetë e kujdesshme në hartimin e këtij ligji. Nuk ka pse bëhet pre e presionit të së djathtës e cila e përdor për qëllime politike. Nëse vërtet beson tek ideologjia që thotë se mbart, duhet ta dijë se njeriu është produkt i rrethanave dhe jo se lind i keq apo i mirë. Ajo është e vetëdijshme dhe bashkëpërgjegjëse se në këta 25 vjet, politika shqiptare ka bërë një atdhe të keq që i ka përzënë bijtë e vet nëpër botë. Është koha që mos të tregohet njerkë me ta./dritare.net
