Nga Dan Friedman, Mother Jones
Sali Berisha — udhëheqësi i supozuar si i korruptuar i partisë opozitare të Shqipërisë — kërkon ndihmë nga Donald Trump. Dhe Berisha, apo dikush që e mbështet atë, po paguan shuma të mëdha parash për ta arritur këtë.
Berisha po kërkon heqjen e një përcaktimi si “persona non grata” të vendosur nga qeveria e SHBA-së, për shkak të asaj që Departamenti i Shtetit gjatë administratës Biden e cilësoi si përfshirje të tij në “akte korrupsioni.” Partia Demokratike e Shqipërisë, një parti e djathta ka punësuar së fundmi kompaninë “Continental Strategy”, me seli në Florida, për të lobuar pranë administratës Trump në bazë të një kontrate që do t’i sjellë firmës më shumë se 6 milionë dollarë gjatë dy viteve. Edhe pse formularët e deklarimit të lobimit të dorëzuar nga Continental nuk e përmendin specifikisht sanksionin ndaj Berishës, ato tregojnë se firma tashmë ka pasur kontakte me Departamentin e Shtetit në emër të partisë së Berishës.
Continental punësoi një listë lobistësh me lidhje në botën e Trumpit, përfshirë Katie Wiles, nëna e së cilës është Shefja e Kabinetit të Shtëpisë së Bardhë, Susie Wiles. Sipas Partisë Demokratike të Shqipërisë (PDSh), fatura e majme për punën e Continental-it po paguhet nga “Fondacioni Make Albania Great Again” — një organizatë e sapokrijuar nga një kontraktor në New Jersey dhe e regjistruar në një adresë banimi periferike.
Berisha punëson veçmas edhe Chris LaCivita, i cili, bashkë me Susie Wiles, drejtoi fushatën e Trump-it në 2024. LaCivita thotë se është angazhuar për të ofruar këshillim elektoral për zgjedhjet parlamentare të muajit tjetër në Shqipëri dhe se nuk lobon për Berishën në Shtetet e Bashkuara. Operatori politik veteran ka ndihmuar Berishën të paraqitet në Shqipëri si kandidati që mund të punojë me Trump-in. LaCivita ka refuzuar të tregojë sesi paguhet. (Trump-i, i cili zakonisht komenton për zgjedhjet e huaja, nuk ka shprehur qëndrim për garën në Shqipëri apo për çështjet ligjore të Berishës.)
Në vitin 2021, Departamenti Amerikan i Shtetit shpalli Berishën, bashkë me gruan, djalin dhe vajzën e tij, “persona të padëshiruar” nën një ligj kundër kleptokracisë, që ndalon hyrjen në SHBA të zyrtarëve dhe familjarëve të tyre të dyshuar për korrupsion.
Në shpalljen e sanksioneve, Sekretari i Shtetit Antony Blinken tha se Berisha – i cili ka shërbyer si kryeministër i Shqipërisë në vitet 1990 dhe nga 2005 deri më 2013 – ishte “i përfshirë në akte korrupsioni, si përvetësimi i fondeve publike dhe ndërhyrja në proceset publike për përfitime personale dhe për pasurimin e aleatëve të tij politikë dhe të familjes, në dëm të besimit të publikut shqiptar ndaj institucioneve dhe zyrtarëve të tyre.”
Në 2023, Parlamenti i Shqipërisë hoqi imunitetin ligjor të Berishës. Vitin e kaluar, prokuroria e akuzoi atë për ndihmë të dhëndrit të tij në privatizimin korruptiv të një toke publike për ndërtimin e 17 pallateve në Tiranë. Berisha duket se shpreson që një fitore në zgjedhjet e muajit tjetër, së bashku me ndihmën e mundshme nga Uashingtoni, do ta ndihmojnë të pastrojë problemet e tij ligjore – një kthesë tipike në stilin Trump.
Krahasimi me Trump-in është diçka që Berisha e ka inkurajuar. Ai ka fajësuar ndjekjen e tij penale ndaj kryeministrit Edi Rama, lideri i Partisë Socialiste, si dhe ndaj një “konspiracioni ndërkombëtar të majtë” të udhëhequr nga George Soros.
Continental Strategy ka lidhje të forta me figura të administratës Trump, përfshirë Senatorin Marco Rubio, i cili mund të ndikojë për të hequr sanksionet ndaj Berishës. Përveç Katie Wiles – të cilën Continental e promovoi si drejtuese të zyrave të saj të lobimit në Uashington dhe Jacksonville pasi Trump-i emëroi nënën e saj Shefe Kabineti – firma punëson edhe Alberto Martinez, ish-shef kabineti i Rubio-s. Themeluesi i Continental-it, Carlos Trujillo, është ish-kongresmen i Floridës, i zgjedhur nga Trump-i si ambasador në Organizatën e Shteteve të Amerikës Latine.
Në një regjistrim të FARA-s të paraqitur javën e kaluar, Continental dha një përshkrim standard të planeve të saj të lobimit, duke thënë se përfshin “krijimin e marrëdhënieve me faktorë kyç në ekzekutiv dhe në Kongres për të ndihmuar zhvillimin e politikave.”
Megjithatë, Continental duket se ka nisur menjëherë të përdorë lidhjet e saj për të kontaktuar Departamentin e Shtetit, që ka autoritetin për të hequr sanksionet ndaj Berishës. Regjistrimi FARA përmend një telefonatë më 17 prill me Dan Holler, zëvendës-shefin e kabinetit të Rubio-s në Departamentin e Shtetit.
Partia Demokratike ka punësuar gjithashtu një studio ligjore tjetër të drejtuar nga Trujillo, Continental PLLC, për të punuar në mbrojtjen ligjore të Berishës. Shërbimet ligjore zakonisht janë të përjashtuara nga detyrimi për t’u regjistruar në FARA.
Zëdhënësja e Continental-it, Melissa Stone, tha se firma “po mbështet Berishën përmes ekipeve të saj ligjore dhe të lobimit, dhe gjithçka është plotësisht e zbuluar sipas ligjit.” Stone theksoi se Katie Wiles nuk është vetë e regjistruar për lobim për Partinë Demokratike.
Kontrata e Continental-it parashikon pagesën 250,000 dollarë në muaj për dy vjet. Por nuk është vetë PDSh që po e paguan këtë shumë.
Në vend të kësaj, punën duket se po e financon një kontraktor shqiptar-amerikan 73-vjeçar nga New Jersey, Nuredin Seci. Një kontratë në regjistrimin FARA e liston Secin si “garant.” (Top Channel ka raportuar se Seci është anëtar i Vatrës, një organizatë e diasporës shqiptaro-amerikane.)
PDSH ka deklaruar për gazetarët në Shqipëri se Continental do të paguhet nga një fondacion jofitimprurës i quajtur “Make Albania Great Again Foundation”, i financuar sipas tyre nga shqiptarët e Amerikës. Ky fondacion është regjistruar më 27 mars 2025 në një shtëpi në Woodcliff Lake, New Jersey, në pronësi të vajzës dhe dhëndrit të Secit. Fondacioni nuk ka një faqe interneti ose prani publike dhe nuk shfaqet në regjistrat publikë të OJQ-ve.
Skema e errët e financimit ka tërhequr kritika nga kryeministri Rama dhe, sipas raporteve, vëmendjen e një njësie shqiptare antikorrupsion. Media shqiptare ka ngritur gjithashtu pyetje mbi burimin e fondeve që po merr Continental.
Disa media shqiptare e kanë krahasuar këtë skemë financimi me kontratën e lobimit të PD-së në vitin 2017, kur ajo siguroi 500,000 dollarë për lobim në administratën e parë Trump, duke çuar në akuza penale ndaj ish-kreut të partisë (por pa dënim).
Mother Jones raportoi në 2018 se fondet e përpjekjeve të PD-së në 2017 duket se vinin nga Rusia, përmes disa kompanive fiktive. Dhe në 2023, Departamenti i Shtetit publikoi një përmbledhje të një analize të inteligjencës amerikane që tregonte se Rusia kishte shpenzuar rreth 500,000 dollarë për të ndikuar në politikën shqiptare në favor të saj. PD e ka mohuar se ka marrë mbështetje ruse.
Në 2017, kreu i PD-së u përpoq të afrohej me Trump-in, duke adoptuar sloganin “Make Albania Great Again.” Në 2025, Berisha po ndjek të njëjtën strategji, duke u mburrur për lidhjet e tij me rrethin e Trump-it.
LaCivita ka deklaruar se nuk lobon për Berishën në SHBA, por vetëm këshillon për zgjedhjet. Megjithatë, ai ka ndihmuar shumë Berishën për ta paraqitur veten si aleat i Trump-it.
Në një konferencë për shtyp në Tiranë në shkurt, LaCivita tha:
“Dëshirojmë të ndihmojmë në zgjedhjen e një kryeministri që është mik i vërtetë i Shteteve të Bashkuara dhe që do të punojë me sukses me Presidentin Trump.” Ai quajti Ramën një “kukull të George Soros-it.”
Ekipi i LaCivitës që këshillon Berishën përfshin edhe ish-këshilltarin e Trump-it, Paul Manafort – i dënuar në vitin 2018 për krime përfshirë lobim të fshehtë për një president pro-rus të Ukrainës – si dhe sondazhistin veteran të Trump-it Tony Fabrizio. Trump-i e fali Manafortin në vitin 2020.
LaCivita, me rreth 75,000 ndjekës në platformën X, ka publikuar vazhdimisht mbështetje për Berishën dhe sulme ndaj Ramës. Ai ka amplifikuar akuzat e Berishës kundër sanksioneve të vendosura nga Blinken.
Në shkurt, drejtori i komunikimit i PD-së botoi një editorial në Washington Examiner, duke i bërë thirrje Rubio-s të heqë sanksionet ndaj Berishës, duke fajësuar Soros-in dhe djalin e tij, Alex Soros.
Ndërkohë, aleati i Berishës, Fatmir Mediu, ka zhvilluar takime këtë muaj me senatorët republikanë Mike Lee dhe John Cornyn.
LaCivita e ka përmbledhur qartë misionin:
“Po eksportoj MAGA. Make Albania Great Again!” – i tha ai New York Times në shkurt.
