Nga Laura Musa
Lakuriqët e natës janë të vetmit gjitarë që mund të fluturojnë dhe hematofagë apo që ushqehen me gjak. Pamja e tyre e veçantë bën që njerëzit t’i shohin si të frikshëm apo të shëmtuar. Në të gjithë botën ekzistojnë rreth 1000 specie të cilat janë të ndryshme për nga pamja dhe menyra e të ushqyerit.
70 për qind e tyre konsumojnë insekte kurse pjesa tjeter e specieve konsumon frutat, nektarin, peshqit, bretkosat dhe nje pjesë tjetër gjuan gjitarët e vegjël. Një lakuriq nate mund të hajë deri në 1000 mushkonja në një orë të vetme dhe jetojnë më gjatë se shumica e gjitarëve në madhësine e tyre. Vetëm tre specie te lakuriqëve janë hematofagë. Në pështymën e tij ndodhet një lëndë e cila parandalon koagulimin gjatë marrjes së gjakut. Sipas investigimeve kjo lëndë gjen përdorim në mjekësi në personat e prirur për t’u prekur nga trombozat.
Nuk është e vërtetë që lakuriqët e natës janë të verbër. Shikimi i tyre është pak më i dobët se shpendët e tjerë. Ato gjuajnë gjatë natës për të shmangur konkurrencën me zogjtë e tjerë dhe për t’ju shmangur grabiqarëve më të mëdhenj.
Ato qëndrojnë kokëposhtë sepse kockat në kembët e tyre të pasme janë mjaft të lehta dhe nuk mund ta mbeshtesin të gjithë peshën trupore në një pozicion të drejtë. Krahët e tyre të përfundojë rreth tyre si një mantel, ndërsa ata pushojnë.
Shpella nuk është vendi i vetëm që nje lakuriq nate qendron. Ato flenë edhe në pemë, në miniera të braktisura, nën ura, në shkurre dhe madje edhe në ndërtesat e vjetra apo hambare.
Ekzistojnë shumë legjenda urbane për lakuriqët e natës, ku njera prej tyre thotë se ato përpiqen të ngatërrohen në floket e njerëzve. Me shumë gjasa përpiqen të hanë insektet që fluturojnë rreth njerëzve dhe sulmojnë nëse ndihen të kërcenuar.
Për shkak se ato janë aktivë gjatë natës dhe lëshojnë klithma të larta apo ushqehen me gjak, shumica e kulturave në botë u japin atyre konotacione negative. Në disa vënde të Afrikës perëndimore lakuriqët e natës janë kafshë të shenjta dhe mendohet të jenë manifestim fizik i shpirtrave. Kinezet i japin lakuriqëve të natës atributet e jetëgjatësisë dhe fatit të mirë, kurse në Mbreterinë e Bashkuar ato janë specje në zhdukje dhe të mbrojtur nga qeveria.
Por cila është lidhja e lakuriqëve të natës me Halloëeen ? Ato shpesh janë bërë si sinonim i vampirëve. Ne kinema kemi parë Drakulën të transformuar në një lakuriq nate. Besohet se më parë është adhuruar një figurë me brirë (veshët e lakuriqit të natës) dhe me krahët e tij.
Ne Halloëeen njerëzit e lashtë grumbulloheshin rreth zjarreve duke menduar se shmangnin shpirtrat e ligë. Të tërhequr nga drita dhe nxehtësia, në këto zjarre mblidheshin insektete të vogla fluturuese. Ushqimi natyral për lakuriqët e natës të uritur. Kështu ato u bënë një tipar i Halloëeen. Lidhja midis lakuriqit të natës dhe Halloëeen u forcua në shekullin e 17 kur u zbuluan lakuriqët vampir. Tregimet per to ishin bërë të njohura shekuj më parë në Europë, por mungonin provat fizike.
Lakuriqët e natës luajnë një rol thelbësor në botën natyrore dhe janë tregues të një mjedisi të shëndetshëm. E ardhmja e tyre është e lidhur direkt me cilësinë tonë të jetës dhe cilësinë e mjedisit tonë, megjithatë ato mund të shkaktojnë semundje vdekjeprurëse për njerëzit.
Shumë sëmundje mund të transmetohen nga lakuriqet e natës. Tërbimi është ndoshta sëmundja më e njohur që lidhet me lakuriqët e natës. Së bashku me dhelprat apo qentë, lakuriqët e natës janë një nga kafshët primare që transmetojnë tërbimin. Njerëzit jo përherë infektohen nga kontakti i drejtëpërdrejtë me lakuriqin e natës, por edhe përmes kontaktit me kafshët e tjera të domestikuara të infektuara.
Histoplazmoza është një tjetër sëmundje e lidhur me lakuriqët e natës. Simptomat e saj ndryshojnë shumë, por sëmundja prek kryesisht mushkritë. Ajo shkaktohet nga kërpudhat që rriten në tokë apo nga objektet e kontaminuara nga jashtëqitjet e kafshëve të tjera duke përfshirë edhe lakuriqin e natës. Virus të tjerë mund të përmendim Nipah dhe Hendra e cila është e lidhur me lakuriqët fruta-ngrënës të quajtur ndryshe dhe si “dhelprat fluturuese” në Australi.
Gjithashtu një nga strehuesit natyralë të ebolas konsiderohen edhe lakuriqët e natës të familjes Pteropodidae.
Predatorët e tyre natyralë janë të panumërt, por sigurisht njeriu mbetet dëmtuesi kryesor. Si shumë kafshë të tjera edhe lakuriqët e natës janë objekt i shumë miteve dhe supersticioneve . Disa prej tyre janë të mbrojtur, prandaj nëse shihni nje lakuriq nate mos u trembni mgjithëse ka ende shumë njerëz qe nuk nuk i duan!!
