Nga Eljanos Kasaj*
“Bjellorusia është e gatshme të organizojë një takim midis Presidentit rus Vladimir Putin dhe Presidentit ukrainas Volodimir Zelenskij nëse kjo është e nevojshme për të siguruar paqen”, deklaroi për median prestigjioze ruse “Vjedomosti” sekretarja e shtypit e udhëheqësit bjellorus Natallja Ejsmant.
“Bjellorusia nuk ka kërkuar rolin e ndërmjetësit dhe nuk po e kërkon atë, por nëse është e nevojshme për paqen në republikën tonë vëllazërore, ne jemi të gatshëm të organizojmë çdo takim. Dhe do të bëjmë gjithçka në nivelin më të lartë”, vijoj më tej zonja Ejsmant.
Kjo deklaratë vin pas bisedës telefonike të Presidentit bjellorus Aleksandr Lukashenka me homologun të tij amerikan Donald Trump,e cila u zhvillua në prag të takimit të udhëheqësve amerikanë dhe rusë në Alaska, të premten e kaluar dhe e cila tregoi qartazi interesin e diplomacisë amerikane për të hapur sa më shumë ura komunikimi me Moskën dhe aleatët e saj, duke sjellë si shembull të “një vullneti të mirë” gadishmërinë e saj për të zhvilluar bisedimet në bazë reciprocitetit dhe respektin e ndërsjelltë me kolegët rus.
Në të njëjtën kohë është i njohur vullneti i Presidentit bjellorus për të ruajtur një status-quo të Bjellorusisë në arenën politike botërore, duke promovuar neutralitetin ushtarak,pacifizmin politik dhe bashkëpunimin ekonomiko-kultural me gjithë vended e gatëshme për ta ofruar atë-nën këtë frymë gjatë krizēs së parë të Ukrainës në vitet 2014-2015, në Minsk u organizuan bisedimet midis udhëheqjes ruse të kryesuar nga Presidenti Vladimir Putin dhe asaj ukrainase të kryesuar fillimisht nga Presidenti Leonid Kuçma e më pas nga Presidenti Petro Poroshenko ,si dhe me pjesëmarjen e Kancelares gjermane Angela Merkel, Presidentit francez François Holland dhe Diplomates zvicerane dhe përfaqësueses së OSBE-së Heidi Tagliavini, të cilat çuan në nënshkrimin dhe ratifikimin e “Protokolleve të Minskut të viteve 2014-2015”.
Duket se pikërisht ky historik “i sukseshëm” i diplomacisë bjelloruse, si dhe promivimi i pashtershëm i dialogut nga ana e vetë ushëheqjes bjelloruse, si dhe afërisa ideologjike me “viktorianizmin sovjetik” të vlerave morale dhe shoqërore në Bjellorusi, mund të jenë faktorët kryesor që po krijojnë bindjen në Uashington se jo Gjeneva,Stambolli ose Budapesti, por pikërisht Minsku do të ishte territori perfekt për zhvillimin e bisedimeve të paqes midis Rusisë dhe Ukrainës.
Gjithsesi vlen të përmendet fakti se zonja Ejsmant theksoi se Presidenti Lukashenko nuk e diskutoi zyrtarisht këtë çështje gjatë bisedës telefonike me Presidentin Trump,por ai e ftoi atë dhe familjen e tij për të vizituar Bjellorusinë,në një vizitë që do të ishte as historike aq edhe emblematike(duke lënë në hije të gjithë retorikën boshe evropiane kundër udhëheqësit të hekurt bjellorus dhe qeverisë bjelloruse) ,dhe që do ta vinte Bjellorusinë së bashku me Alaskën,në librat e historisë së diplomacisë amerikane dhe asaj botërore të shekullit XXI.
*Fakulteti i Shkencave Politike. Universiteti i Wroclaw (Uniwersytet Wrocławski), Poloni
