Periudha e pandemisë Covid-19, për shkak të masave për mbrojtjen nga përhapja e virusit, solli një “normalitet të ri” dhe shkaktoi ndryshime të mëdha në flukset ekonomike, ndaj të cilave as trafiku ajror nuk ishte imun.
Si rezultat, ka pasur një ulje të ndjeshme të numrit të pasagjerëve dhe fluturimeve nga aeroportet në mbarë botën, përfshirë rajonin e Ballkanit. Tani, statistikat zyrtare tregojnë se numri i pasagjerëve ajror në Evropë është në rritje, por jo ende në nivelin para pandemisë të vitit 2019. Situata është e ngjashme në vendet e rajonit, ku madje ka disa aeroporte që funksionojnë më mirë se para pandemisë. Çfarë thonë statistikat për trafikun ajror në vendet e rajonit?
Aeroporti Nikolla Teslla në Beograd është lideri rajonal
Rezultatet e vitit 2022 tregojnë një rikuperim të qëndrueshëm. Janë shërbyer 5.610.487 pasagjerë, që është 71 për qind më shumë krahasuar me vitin 2021 dhe 8,9 për qind më pak në krahasim me vitin 2019. Janë realizuar gjithsej 65.644 fluturime komerciale, 34 për qind më shumë krahasuar me vitin 2021 dhe vetëm 6,7 për qind më pak fluturime se gjatë vitit 2019. Aeroporti Nikolla Teslla është pjesë e rrjetit global të Aeroporteve Vinci, në pronësi të holldingut francez Vinci Group.
Aeroporti i Tiranës me mbi 5 milionë pasagjerë
Gjatë vitit 2022, aeroporti ndërkombëtar “Adem Jashari” në Prishtinë ka shërbyer një numër rekord të udhëtarëve. Në këtë aeroport, i cili menaxhohet nga kompania turke Limak në partneritet me kompaninë Lyon Airports, numri i pasagjerëve vitin e kaluar arriti në 2.994.560, ose 37,31 për qind më shumë krahasuar me vitin 2021. Numri i përgjithshëm i fluturimeve në vitin 2022 arriti në 21.842, ose 21,28 për qind më shumë se një vit më parë. Më së shumti pasagjerë ishin nga Zvicra, Gjermania, Türkiye, Austria dhe Mbretëria e Bashkuar.
Aeroporti Ndërkombëtar “Nënë Tereza” në Tiranë, koncesionar i të cilit që nga viti 2005 është konsorciumi TIA i përbërë nga kompania gjermane HOCHTIEF Airport, organizata e investimeve zhvillimore Deutsche Investitions- und Entwicklungsgesellschaft (DEG) dhe Fondi Shqiptaro-Amerikan i Ndërmarrjeve, gjithashtu ka arritur sukses në rezultate. Që nga tetori 2016, China Everbright Limited, një kompani ndërkombëtare e investimeve dhe menaxhimit të aseteve me qendër në Hong Kong, ka blerë 100 për qind të kapitalit aksioner të TIA-s. Që nga dhjetori 2020 Kastrati Group ShA, një kompani lider e pavarur me seli në Shqipëri zotëron 100 për qind të kapitalit aksionar të Aeroportit Ndërkombëtar të Tiranës.
Në aeroportin e Tiranës, numri i pasagjerëve vitin e kaluar ka qenë më i lartë krahasuar me periudhën para pandemisë Covid 19 në vitin 2019.
“Nënë Tereza” mund të mburret me 5.198.550 pasagjerë dhe 38.517 fluturime të vitit të kaluar, që është 125 dhe 73 për qind më shumë se në vitin 2021. Në vitin 2019, aeroporti shërbeu 3.338.147 pasagjerë në 28.270 fluturime.
Aeroportet në Sarajevë dhe Podgoricë janë ndërmarrje publike
Sipas TAV Macedonia, operatori i aeroportit të dy aeroporteve maqedonase, Aeroportit Ndërkombëtar të Shkupit dhe Aeroporti Shën Pali Apostull në Ohër, në vitin 2022, ka një rritje të trafikut të pasagjerëve me 70 për qind krahasuar me vitin 2021. Në dy aeroportet vitin e kaluar ka pasur 2.371.423 pasagjerë dhe 19.448 fluturime të realizuara. Megjithatë, krahasuar me vitin 2019, numri i pasagjerëve të shërbyer është 11 për qind më i ulët.
Kompania publike “Aeroportet e Malit të Zi” është operatori i aeroporteve në Podgoricë dhe Tivat, e cila vitin e kaluar ka shërbyer 1.919.463 pasagjerë në 11.080 fluturime, që është shumë më mirë se në vitin 2021, kur kishte 1.096.435 pasagjerë dhe 7.623 fluturime. Megjithatë, viti 2019 ishte një vit rekord edhe për këto dy aeroporte sipas numrit të pasagjerëve – 2.664.647, por jo fluturimeve – 14.111, sepse një vit më parë kishte 14.533 fluturime.
Aeroporti më i madh në Bosnjë e Hercegovinë, si dhe në Mal të Zi, menaxhohet nga shteti.
Në vitin 2022, Aeroporti Ndërkombëtar i Sarajevës regjistroi rezultate rekord me 1.377.384 pasagjerë, ose 20 për qind më shumë se në vitin 2021. Edhe numri i fluturimeve është rritur për 13 për qind, kështu që vitin e kaluar ka pasur 15.451 operacione ajrore. Në vitin 2019, Aeroporti i Sarajevës kishte 13.671 fluturime me 1.143.680 pasagjerë.
Rritje e trafikut ajror ka edhe në aeroportin më të madh në Kroaci. Koncesionari i Aeroportit Ndërkombëtar “Franjo Tugjman” në Zagreb është kompania (MZLZ JSC) e përbërë nga gjashtë aksionarë – Groupe ADP, aeroportet TAV, Marguerite, VIADUKT, Korporata Ndërkombëtare Financiare (IFC) dhe Bouygues Batiment International.
“
Franjo Tugjman” vitin e kaluar ka pasur 42.310 fluturime me 3.124.605 pasagjerë, për dallim nga 29.605 fluturime në vitin 2021 me 1.404.478 pasagjerë. Viti 2019 ishte gjithashtu një vit rekord për aeroportin e Zagrebit me 3.435.531 pasagjerë të shërbyer në 45.061 fluturime. Është interesante se në vitin 2018 në “Franjo Tugjman” kishte më shumë pasagjerë se vitin e kaluar – 3.336.310 në 43.688 fluturime.
Sipas raportit vjetor të Eurostatit, numri i pasagjerëve ajror në vitin 2022 është dyfishuar në shtatë nga dhjetë aeroportet më të ngarkuara në BE – kryesisht në Fiumicino në Romë dhe aeroportin e Mynihut, ku numri i pasagjerëve është 2,5 herë më i lartë në krahasim me vitin 2021. Megjithatë, pavarësisht rritjes së shpejtë, dhjetë aeroportet më të ngarkuara në BE vazhduan të shihnin më pak pasagjerë sesa përpara pandemisë.
“Charles de Gaulle” në Paris është aeroporti më i ngarkuar në BE
Për sa i përket numrit të pasagjerëve të transportuar, aeroporti më i ngarkuar në BE në vitin 2022 ishte “Charles de Gaulle” në Paris me 57,5 milionë pasagjerë, i ndjekur nga aeroporti “Schiphol” në Amsterdam me 52,5 milionë dhe “Adolfo Suarez Madrid-Barajas””. me 50,3 milionë.
Statistikat tregojnë se ka dallime të konsiderueshme në destinacionin e pasagjerëve që kalojnë nëpër aeroportet më të ngarkuara të BE-së: më shumë se gjysma e pasagjerëve në Charles De Gaulle, Schiphol ose Aeroportin e Frankfurtit ishin në fluturime ndërkombëtare me origjinë ose përfundim jashtë BE-së, më shumë se gjysma e pasagjerëve në Aeroportet e Lisbonës, Palma de Mallorca dhe Mynihu po fluturonin nga vendet e tjera anëtare të BE-së dhe më shumë se një e treta e pasagjerëve që kalonin përmes aeroportit Orly në Paris ishin në fluturime të brendshme.
