Ditën e sotme mbushen plot 20 vjet nga vrasja e ish-demokratit, Azem Hajdari. Në këtë përvjetor, ish-kryetari i Shërbimit Informativ Shtetëror, Fatos Klosi zbuloi edhe disa detaje nga ngjarja. Gjatë një interviste për gazetën “Sot”, ai deklaroi se janë 3 pista të cilat mund të kenë çuar në eliminimin e Hajdarit: çështjet e gjakmarrjes në Tropojë, lufta në Kosovë ose politika.
Në lidhje me këtë të fundit, Klosi theksoi se asokohe Azem Hajdari ishte në konflikt me Sali Berishën për Partinë Demokratike. I përfolur dhe i akuzuar si një ndër të implikuarit në atentatin ndaj Hajdarit, ish-kreu i SHISH tha se Berisha ka bërë gjithçka që t’i shmanget drejtësisë. Sipas tij, çështja e Azem Hajdarit është përdorur shumë nga politika.
Më 12 shtator shënohet 20-vjetori i vrasjes së Azem Hajdarit. Duke qenë se ju keni qenë në krye të SHISH në atë kohë, si e kujtoni atë ditë?
Unë në krye të SHISH isha, por atë ditë nuk kam qenë në Shqipëri të them të drejtën. Ditën e vrasjes së Azemit unë kam qenë në Maqedoni, megjithëse janë thurur një mijë legjenda jo çfarë kam bërë unë, etj, të gjitha broçkulla sepse asnjeri nuk e dinte se ku isha. Unë isha për diçka personale në Maqedoni sepse kishte ardhur im bir nga Bullgaria dhe e kishim lënë që të takoheshim në Maqedoni.
Ai kishte ardhur me gjyshen dhe vajta e takova. Unë e kam marrë vesh me thënë të drejtën të nesërmen. Të nesërmen duke zbritur nga Qafë-Kërraba, po dëgjonim lajmet në radion e makinës, ishte shumë herët sepse u nisëm herët që andej dhe unë dëgjoj që kështu-kështu kishte ndodhur. Më pas shkova drejt e në zyrë dhe bisedova me njerëz.
Sipas jush, kush e donte të vrarë Azem Hajdarin?
Të gjithë ata që ishin përplasur. Natyrisht kishin probleme gjakmarrjeje sepse ishin tropojanë që luftonin me njëri-tjetrin prej kohësh, por kishte edhe të tjerë, kundërshtarë të tij që nuk e donin sepse ai ishte i fuqishëm. Azemi ishte një luftëtar i fortë dhe atëherë ishin kohë pak të turbullta. Ishte edhe lufta në Kosovë dhe kishte interesa të ndryshme sidomos në veri pranë kufirit lidhur me armët si duket, furnizime të ndryshme ushtarake e kështu me radhë. Ai kishte kundërshtarë të fortë në politikë.
Azem Hajdari kishte dalë hapur kundër Sali Berishës dhe ishin në luftë sepse ishte përpjekur të merrte sindikatat, të bëhej kryetar i sindikatave që të kishte një institucion nga mbrapa që të mund të luftonte. Ishte i përjashtuar nga forumet drejtuese të PD. Ka patur një histori të trazuar Azemi dhe të gjitha këto janë faktorë që të bëjnë të mendosh se të gjitha kanë ndikuar nga pak.
Cili ka qenë roli i Sali Berishës në këtë ngjarje?
Sali Berisha ishte drejtues i PD dhe konflikti me Azemin ka qenë për udhëheqjen e Partisë Demokratike. Unë e quaj pak të vështirë problemin sepse tanimë është bërë një proces gjyqësor i plotë dhe është dhënë vendimi i formës së prerë dhe aty Sali Berisha nuk ka dalë asgjёkundi. Vetë Saliu që qe i pari që denoncoi vrasjen e Azemit dhe tha edhe se kush ishin vrasësit, nuk u paraqit asnjëherë, për të nuk ka asnjë proces gjyqësor. Iu shmang dhe Berisha iu është shmangur gjithmonë deponimeve që bëhen.
Ai ka gënjyer pothuaj gjithmonë me deklaratat e forta në interes të politikës së tij. Por nuk ka pësuar asgjë sepse kanë qenë deklarata që o bëhen në sallën e Parlamentit, ku nuk mbahet përgjegjësi, ose në shtyp. Nëpër proceset e tilla ku bëhet betim dhe deklaron nën betim ai nuk ka marrë pjesë, kështu që nuk është prononcuar dikush zyrtarisht për rolin e Berishës. Akuza dhe hipoteza ka pafund.
A keni patur informacion ju asokohe se kundër Azem Hajdarit po përgatitej një atentat dhe a mund të parandalohej një ngjarje e tillë?
Sigurisht, madje e dinte edhe Azemi vetë. E kishim lajmëruar Azemin ne, ai vetë e dinte dhe na ka falënderuar, por na tha se i ka marrë vetë masat. Jo më shumë se një javë para vdekjes ai na falënderoi përmes mediave, por tha se kam bodyguard. Në veri, në Tropojë e provoi, vajti dy herë dhe pati tentativa për t’i bërë atentat. Por nuk e parandalonim dot.
Çfarë t’i parandalosh kur i thua atij tjetrit shiko çfarë të pret dhe ata që dinë faktin janë punonjës policie nuk janë gjëra kaq të thjeshta sepse nuk mund të arrestosh tjetrin për hipoteza. Sepse askush që ka në plan të vrasë nuk i thotë tjetrit që shiko se unë kam në plan të vras. Është një organizim i ngushtë me 2-3 vetë që planin e vrasjes e mbajnë sekret sepse përndryshe plani dështon.
Natyrisht hipoteza mund të ngrihen plot. Në Tropojë ishte gati publike që kishte armiqësi dhe që situata ishte e rëndë. Kishin ndodhur 2 atentate para ngjarjes, por nuk mund të thuash se mund të parandalohej sepse nuk ishte një grup i madh kriminal që ishte ndjekur, që ishin përgjuar dhe kishe fakte që të thuash se hajde se kemi fakte t’i arrestojmë.
A është e vërtetë që dikush e thirri Azem Hajdarin natën e vrasjes për të dalë jashtë? A ishte ky një skenar për ta nxjerrë në pritë?
Nuk e di. Aq shumë është diskutuar që e kanë thirrur, kush ka dhënë urdhër që të dalë, por unë nuk e di. Ajo është një ngjarje që ka ndodhur brenda ndërtesës së PD dhe atë e dinë më mirë nga të gjithë të tjerët ata të PD. Aq më tepër që unë nuk isha në Shqipëri, por jashtë. Përtej atyre që thuhen e fliten, unë nuk di gjë të saktë sepse s’kam nga ta di.
A kanë qenë të përfshirë në ngjarje personat që janë dënuar?
Është një proces gjyqësor i mbaruar. Gjersa ka thënë gjyqi, as unë, as dikush tjetër nuk mund ta përflasë atë. Sepse pastaj të thonë “hajde këtu, pa na thuaj pak çfarë di ti që nuk ka dalë në gjyq.” Nuk komentohen këto. Tani ka ardhur njëri prej tyre, Izet Haxhia që deklaron se ka prova dhe fakte që gjyqi nuk është bërë korrekt. Por dëgjova ditët e fundit që ai po ankohet që askush nuk po ia var. U bë kaq kohë dhe me të nuk është marrë asnjeri. Është një tregues i qartë që kurrkush nuk do të merret me këtë punë. Aq më tepër që gjyqësori është në një proces vetingu. Kanë aq shumë gjëra të reja, ministra që akuzohen me fjalë, saqë nuk iu del koha të merren me këto.
Përveç kësaj, në procesin gjyqësor të Izet Haxhisë doli në dritë sesi në dosje mungojnë një sërë provash hetimore. A është kujdesur dikush që kjo ngjarje të mos hapet?
Këtë nuk mund ta them sepse sot thuhen plot gjëra. Unë nuk di se çfarë provash ka patur dhe çfarë mungojnë. Nuk kam nga ta di. Sepse askush nuk ka dalë të thotë deri tani që të thotë shiko se kanë qenë 20 prova shkresore, ndërsa tani janë 18 dhe mungojnë 2. Një gjë të tillë e thonë avokatët, të cilët janë në një proces gjyqësor dhe shikojnë interesin e tyre dhe duhet të bëjnë punën e tyre. Unë do të doja që të bëhej sa më shpejt dhe të mos mbeten më gjëra të tilla pezull sepse nuk i vlejnë askujt.
Pse nuk vendosin një datë dhe të thonë se kush ka prova shkresore apo gjëra për të thënë le të vijë në këtë datë dhe t’i sjellë dhe pastaj do ta mbyllim këtë muhabet. Nuk është kjo situatë në gjyqësor. Gjërat më shumë bëhen nga zori, nga detyrimi, nga ligji që krijon ca afate. Problemi është që ka ca çështje që nuk po zgjidhen, çështje të sotshme që po shtyhen pafund, jo më çështja e Azem Hajdarit që u mbyll procesi gjyqësor, mori formë të prerë. Për mua Izeti ka të drejtë, por nuk po ia var kush.
Ai le të hapë procesin sepse ka thënë shumë herë Berisha edhe kur ishte në pushtet, por edhe kur pretendonte të vinte, se do ta rihapte procesin sepse janë fshehur gjëra. Qëndroi 8 vjet në pushtet, por nuk e kujtoi asnjëherë. Dhe tani që erdhi Izeti, më shumë bën debat me Izetin.
-Si shpjegohet që të gjithë ata që kanë patur dijeni për ngjarjen kanë refuzuar të dëshmojnë?
Nuk e di kush ka patur informacion për këtë ngjarje. Kush mund të ketë informacion përveç atyre që ka qenë grupi i vrasësve? Ata janë 3 vetë nga Tropoja dhe kanë vrarë një njeri. Lëre çfarë përmendet nga media dhe politika. Ata i kanë marrë dhe i kanë përfolur të gjithë. Unë jam një ndër të përmendurit dhe jam përfolur pafund si vrasës i Azem Hajdarit, si organizator i atentatit. Madje në fillim u tha sikur më kishte ngarkuar me detyrë Fatos Nano, por kur u miqësua Berisha me Nanon thanë jo e kishte Rexhep Mejdani. Madje një herë i pyeta: pse donte ta vriste Rexhep Mejdani Azem Hajdarin? Më thanë se kështu do e kishte më të lehtë në zgjedhjen e tij si president. E kupton çfarë broçkullash janë këto? Unë nuk komentoj dot zërat që kanë thënë këto broçkulla. Ka një proces gjyqësor që e mban përgjegjësinë për të gjitha gjërat. Prokurorët e çështjes duhet t’i kishin mbledhur të gjitha këto gjëra, dhe me siguri i kanë mbledhur. Pastaj i kanë filtruar, cilat janë broçkulla, cilat janë gjysmë-broçkulla dhe të vërteta? Pastaj kanë sajuar një dosje, e kanë çuar në gjyqësor. Gjyqësori e ka parë dhe ka vendosur ky, ky dhe ky është fajtor. Formalisht, problemi është zgjidhur. Tani në Shqipëri çështjet nuk mbyllen kurrë sepse i përdor politika. Tani ka ardhur një njeri që e konsideron me të drejtë një dënim të rëndë dhe kërkon që të rihapet çështja, por për fat të keq nuk po arrihet gjë.
-Ka zëra që thonë se Azem Hajdari u vra për përfshirje në trafiqe. Ju si mendoni?
Të gjitha çështjet kanë pjesën e tyre. Unë nuk mund të them jo ose po. Procesi gjyqësor nuk i ka lënë vend kurrkujt të bëjë komente apo deklarata tani mbrapa. Nëse themi jo u vra për këtë, jo u vra për atë, me të drejtë vjen dhe të thonë çfarë po thua.
-A mendoni se me rihapjen e procesit për Izet Haxhinë do të dalin në dritë detaje dhe të vërteta në lidhje me këtë ngjarje?
Unë nuk pres të dalë gjë, por ai ka të drejtën e tij. Ai mesa duket ato prova që i ka, po i mban për në gjyq. Megjithëse do të ishte mirë që Izeti edhe t’i botonte sepse kështu iu mbushet mendja njerëzve që shiko se ai paska me të vërtetë prova dhe mbase kështu dikush organizon edhe një protestë dhe i del në mbrojtje, duke kërkuar proces gjyqësor sërish. Ajo është një vrasje që ka ndodhur nga disa njerëz që e njihnin njëri-tjetrin, që kishin marrëdhënie të vjetra me njëri-tjetrin dhe nuk është e kollajtë të gjesh gjëra që pas 20 vitesh paskan ngelur pa u përmendur. Unë uroj që Izeti të ketë prova, dhe nëse ka, të ndihmojë në drejtësi. Sepse po ndihmoi drejtësinë na ka ndihmuar të gjithëve. Shpresoj që historianët, jo tani sepse tani janë gjallë njerëzit që kanë interesa të lidhur me ngjarjen, që janë pjesëmarrës në një mënyrë ose tjetër. Historianët të bëjnë një studim për vrasjen e shekullit dhe të dalë sesi është e vërteta. Kjo ngjarje u bë e madhe nga politika, u fry nga politika për interesa të politikës.
