Nga Denis Dyrnjaja
Osmani Stafa është një gazetar që ndjek çështje me karakter problematik në shëndetësi. Duke qenë se rrjetet sociale ofrojnë dinamikë të zhvillimeve dhe raportimeve, Osmani shfaqet në mënyrë periodike me probleme që pikas në rrjetin spitalor. Duke qenë se shëndeti është një faktor shumë delikat në jetën e çdo personi apo familjeje, natyrisht edhe ndjeshmëria dhe vëmendja është më e rritur kur bëhet fjalë për raste problematike.
Këtë gjë me intuitë Osmani e ka kapur dhe here pas here bën denoncime të bujshme të rasteve që krijojnë sensacion në publik. Po çfarë mund të krijojë më shumë sensacion në shëndetësi? Nëse do të prekësh ndjeshmëritë njerëzore atëherë mendja të shkon te fëmijët, të sëmurët me kancer, ose raste apo raste incidencash që ndodhin fatalisht në shëndetësi, jo vetëm në Shqipëri por në të gjithë botën.
Ka plot raste mortaliteti të papritur për pacientë për të cilët nuk shkon gjithçka mirë në procedurat mjekësore dhe për këto raste kërkohet një ekspertizë e specializuar për të kuptuar shkaqet dhe nuk flitet me kompetencë faktike duke adresuar akuza të tipit po te ishte kjo pajisja ky pacient nuk do kishte vdekur, pa referuar se kush doli në këtë konkluzion, pa dhënë emra mjekësh apo specialistësh të cilët mbajnë përgjegjësi nëse spekulojnë sikurse duket përgjithësimi, sikurse thanë mjekët nëse do ishte kjo aparaturë jeta e pacientit shpëtohej. Kush mjekë? Kush autoritet? Ka emra dhe përgjegjësi se po flitet për shëndet njerëzish jo delesh.
E kështu pikërisht në këto 3 elementë ka ndërtuar strategjinë e tij raportuese gazetari Osman Stafa, duke nxjerrë nga konteksti raste specifike dhe duke i referuar ato si përgjithësime. Psh ja si është gjendja në spitalet tona dhe del një foto episodike që në fakt nuk përfaqëson realitetin e përgjithshëm, por krijon perceptimin se vërtetë gjendja është e tillë, e rëndë dhe tronditëse. Shtoi këtu edhe mbivendosjen emotive të vetë gazetarit në raportim dhe tabloja e “skandalit” bëhet e plotë, e rëndë dhe e besueshme për ata që ndjekin një ngjarje të nxjerrë nga konteksti dhe të interpretuar plot pathos, emotivitet, ton akuzator, gati gati prej prokurori në pretencë.
Kështu në këtë mënyrë gazetaria e skupit mund të gjejë pa fund për të ushqyer moralin populist dhe poktikën shterpë që bën teatër edhe me vdekjen po qe rasti për të kërkuar vëmendje. Tani t’i kthehemi për pak fakteve dhe profesionit. Personalisht jam një individ që më ka lidhur fati të jem prezent në mënyrë të vazhdueshme në spitale për shkak të familjarëve të mi, që kanë patur dhe vijojnë të kenë probleme me diagnoza të ndryshme, madje edhe të rënda që nga kanceri, infarktet etj. Pra këto që do përshkruaj nuk i kam me të dëgjuar por me të parë e jetuar.
Kam takuar në spitale mjekë dhe infermierë të përkushtuar dhe më ka rrethuar vëmendja dhe kujdesi i tyre pa ua kërkuar. Kam gjetur spitale me kushte shumë të mira e bashkëkohore, sikurse kam parë edhe spitale që presin rinovimin pasi nuk përmbushin standardet e spitaleve të rinj. Kam menduar se kam qenë i privilegjuar, për shkak të statusit të personit publik, por në fakt të njëjtën empati kam parë se stafet mjekësore kanë shfaqur edhe për të sëmurët e tjerë. Ndërkohë kam parë e dëgjuar me sytë e mi, familjarë pacientësh që iu drejtohen infermierëve dhe mjekëve si të ishin skllevër dhe kam parë limitet e durimit të tyre që duhet të përballen me lloj lloj paedukatësie për të ruajtur etikën.
Mos harroni se edhe mjekët dhe infermierët janë njerëz si ne, prej mishi, gjaku e nervash dhe durimi i tyre nuk është i palimituar. Kam parë njerëz që kërkojnë t’iu japim lekë, pa iu kërkuar askush asgjë dhe kam parë edhe mjekë e infermierë që kanë refuzuar të marrin ryshfet. Po kam qenë kurioz të di çfarë ndodh realisht dhe kam patur një “sy fshehur” për të zbuluar a është vërtet masiv degjenerimi në shëndetësi apo është më shumë një fryrje dhe tallagjarëri gazetareske. Rezulton më shumë se është kjo e dyta. Kam dëgjuar plot legjenda aty nëpër pavijone spitali, që ky merr kaq e ai merr aq lekë, por vetë nuk arrita dot të provoj asnjë rast se do t’i denoncoja a publikoja.
Nuk po them se fenomene e probleme nuk ka apo nuk u ekzistojnë, por ato nuk mund ta rrëzojnë të gjithë punën dhe të bëjnë pis tërë sistemin shëndetësor. Pra denoncimet e rasteve problemore duhen inkurajuar të vazhdojnë por të mbështeten në prova dhe në më shumë se një burim informues i cili nuk mund të jetë anonim nëse vërtetë është burim serioz, jo si thashetheme korridodesh. Pra nëse qasja e gazetarit është raportimi i njëanshëm, atëherë bie vërtetësia e lajmit dhe vetë lajmsit. E di që do më thotë shumëkush, po nuk të prek njeri me dorë nëse nuk jep lekë kur shkon në spital. Atëherë po ju flas me fakte jo me fjalë. Janë me dhjetëra në mos qindra urgjencat që shkojnë në një ditë të vetme në QSUT.
Dhe ai staf mjekësh dhe infermierësh janë vërtet të jashtëzakonshëm dhe nuk kanë as kohë as mundësi të rrinë të merren me ryshfet. A nëse ja fusin lekun të xhepi me stil a më zor mjeku duhet të bëjë luftë me pacientin apo të afërmit e tij?! Ata punojnë, veprojnë dhe ekzistojnë në një presion ekstrem. Iu duhet të merren njëkohësisht edhe me të sëmurin edhe me dhjetëra familjarë që të gjithë kërkojnë të jenë të parët në radhë, të shërbehen të parët dhe të mbarojnë punë të parët. Ndërkohë që stafi mjekësor është ai që është dhe aq sa është dhe s’mund të jenë në 5,10 apo 15 vende njëherësh. Në të gjithë botën njerëzit presin me radhë edhe pse shkojnë në urgjencë dhe janë mjekët ata që vendosin prioritetet. Sepse ata që vijnë në urgjencë kanë të njëjtin status, sikurse e thotë dhe vetë fjala URGJENCË, pra të gjithë kanë një problem emergjent të shëndetit. Kështu është situata kudo në spitale nëse do kërkosh të zezën do ta gjesh edhe atje ku ajo nuk është. Pra a është çdo gjë e zezë?! Unë them se jo. A duhet nxirë çdo gjë?! Sërish them se jo. A ka probleme në spitale e stafet spitalore?! Unë them se po. A janë në dominancë apo minorancë?! Them se janë në minorancë. A ka vend për përmirësim?! Absolutisht që po. A duhet përmirësuar situata e kushteve, mjeteve dhe aparaturave spitalore?! Sigurisht që po. Pra a është e gjithë situata një tmerr sikurse raportohet në mënyrë spekulative në spitale?! Unë them se jo.
Madje është e kundërta. Dinamika spitalore është me kolore. Ka pavijone e spitale shembuj, sikurse ka edhe të tjerë që lënë për të dëshiruar, por varet shumë dhe se kush drejton dhe si i menaxhon. Po duhet thënë dhr është pranuar se në Spitalin Onkologjik ka dhe mund të ketë probleme edhe aktualisht, edhe pas 5 apo 20 vjetësh, por ato nuk janë probleme masive, dominante dhe të përhershme. Janë episode që për shkak të ndjeshmërisë shumëzohen e bëhen tërkuzë, për skupe publike e për famë mediatike. Gjithnjë flitet për fatalitetin, por asnjëherë për suksesin dhe triumfin e pacientëve që shërohen e jetëve që shpëtohen. Një pjesë e rasteve problematike fryhen edhe nga brenda stafeve mjekësore, që për luftën brenda llojit apo për ushqim politik e propagandistik, përcjellin në media përmes individësh si Osman Stafa, episode të ndryshme për të krijuar idenë se gjendja në spitale është dramatike për të mos thënë kataklizmike.
Në fakt përgjigjja janë me mijëra qytetarë që marrin shërbim spitalor ditor, javor apo mujor ku vijnë me probleme nga më të thjeshtat e deri më komplekset e rikthehen në jetën e zakonshme me vitalitetin e mëparshëm. Në spitale nuk mungojnë ilaçet dhe këtë e kam të provuar jo me te dëgjuar. Ka vizita mjekësore, medikamente, shërbime ambulatore, ushqim dhe shërbim sanitar në mënyrë të pandërprerë 24/7 me një kualitet mbi mesatar. Përse nuk raportohet në media sa të sëmurë shërohen, sa jetë shpëtohen, sa të tjerë diagnostikohen dhe sa sëmundje parandalohen. Jo ne na intereson zhurma dhe përgjithësimi.
Na intereson protagonizmi i panevojshëm. Nëse pikas një problematikë nuk është gjithnjë zgjidhja të bërtasësh, por është edhe të bashkëveprosh për ta korrigjuar. Panikosja e publikut nuk e zgjidh por e ndërlikon situatën. Nëse do t’i shërbesh se mirës bashkëpuno për të zgjidhur një problem, mos bërtit në mënyrë populiste për të fituar vëmendje. Në këtë rast nuk fiton as spitali, as qeveria, as pacienti as shëndetësia, fiton vetëm histeria. Me shëndetësinë dhe ushtrinë nuk bëhen kurrë lojëra dhe propagandë politike, aq më shumë propagandë personale për famë publike, sepse dëmi që shkakton është mijëra herë më i madh se dëmi se mendon se korrigjon.
Jam kurioz, i ke të porositura e merr ndonjë gjë, apo thjesht del vullnetar nga zelli për këto?