Nga Elisa Spiropali
Petro Marko ishte bregas, atdhetar, luftëtar, shkrimtar, por mbi të gjitha dhe gjithçka ishte ëndërrimtar.
Petro Marko rrëfen se pas internimit në Itali, gjermanët e gjetën për ta vrarë.
E shpëtoi telefonata e ish-mësuesit, eruditit shkodran, ministrit Ernest Koliqi.
Hasta la Vista, Ultimatumi, Qyteti i Fundit, Ara në Mal, Nata e Ustikës, Retë dhe Gurët, etj. dëshmojnë për shkrimtarin e veçantë, stilin e hollë, dhe idealistin e përjetshëm.
Në këtë ditë që përkon edhe me kujtesën kundër dhunës ndaj gruas, vërej se është ndër shkrimtarët e parë, edhe në botë, që shkruan për rolin e grave e posaçërisht “grave të Bregut”.
Pa mëdyshje mund të quhet “kokëforti qëndrestar”. U rezistoi torturave dhe dhimbjeve në Luftën e Spanjës, internimit në Itali dhe burgut e persekutimit në atdheun e tij.
E mbyll me fjalët e Tij:
“Megjithëse linda i krishterë… nuk i jam rrëfyer kurrë priftit para se të kungohesha. Por tani dëshiroj të rrëfehem para historisë, përpara se të vdes”!
Lindi në 25 nëntor. U largua në një ditë dhjetori, për t’u prehur përgjithmonë aty ku lindi, në Dhërmi.
Historia e bujti brenda ndërtesës së saj hijerëndë!