Diskutimet për një armëpushim në Gaza janë intensifikuar ditët e fundit.
Presidenti i Shteteve të Bashkuara, Donald Trump, tha javën e kaluar se Izraeli ra dakord me kushtet për një armëpushim 60-ditor dhe se negociatorët mund të takohen për të gjetur një rrugë për t’i dhënë fund luftës gati 21-mujore të Izraelit në Gaza.
Hamasi tha se u dha një “përgjigje pozitive” ndërmjetësve, me amendamente, ndërsa kryeministri izraelit Benjamin Netanyahu i quajti kërkesat e grupit palestinez “të papranueshme”, por megjithatë dërgoi negociatorë në kryeqytetin e Katarit, Doha, për bisedime.
Netanyahu do të vizitojë Uashingtonin të hënën, ku raportet thonë se Trump do të donte një marrëveshje.
“Mund të ketë një marrëveshje për Gazën javën e ardhshme”, u tha Trump gazetarëve të shtunën, duke shtuar se nuk ishte informuar ende për kundërpropozimin e Hamasit, por se ishte “mirë” që ata ishin përgjigjur.
Ja gjithçka që duhet të dini:
Çfarë po kërkon Hamasi?
Sipas raportimeve, ekzistojnë tre kërkesa kryesore:
Një fund i Fondacionit Humanitar të Gazës (GHF)
Të paktën 743 palestinezë janë vrarë duke kërkuar ndihmë në vendet e GHF në Gaza në javët e fundit.
Në fund të qershorit, gazeta Haaretz raportoi se ushtarëve izraelitë iu dha qëllimisht urdhër të qëllonin mbi njerëz të paarmatosur që prisnin ushqim.
Humanitarët kanë thënë vazhdimisht se janë në gjendje të shpërndajnë ndihma dhe ushqim për palestinezët në Gaza dhe e kanë kritikuar GHF-në për çuarjen përpara të axhendës politike të Izraelit.
Tërheqjet ushtarake izraelite
Hamasi dëshiron që ushtria izraelite të tërhiqet në pozicionet që mbante përpara se të shkelte armëpushimin në mars të këtij viti.
Në maj, ushtria izraelite filloi operacione të reja të gjera tokësore në Gaza, duke vrarë qindra palestinezë, për të marrë “kontroll operativ” të sipërfaqeve të mëdha të Rripit të Gazës.
Ushtria izraelite kishte krijuar tashmë Korridorin Netzarim, i cili e ndan Rripin e Gazës në sektorët veriorë dhe jugorë, menjëherë pas nisjes së luftës, dhe në prill, Netanyahu njoftoi krijimin e Korridorit Morag në Rripin jugor të Gazës.
Garancitë ndërkombëtare për përfundimin e luftës
Në mars, Izraeli shkeli në mënyrë të njëanshme një armëpushim të arritur në janar, pavarësisht se kushtet për armëpushim u mbajtën nga pala palestineze.
Këtë herë, Hamasi dhe grupet e tjera palestineze duan garanci ndërkombëtare se kjo nuk do të përsëritet.
Thuhet se Hamasi kërkon një garanci nga SHBA-ja se sulmet ajrore dhe operacionet tokësore izraelite, të cilat kanë vrarë mijëra palestinezë, nuk do të rifillojnë edhe nëse armëpushimi përfundon pa një fund të përhershëm të luftës.
Çfarë thotë propozimi origjinal i mbështetur nga SHBA-të?
Raportohet se një fokus kyç është tek robërit e mbetur izraelitë në Gaza.
Plani është të lirohen 10 robër izraelitë të gjallë të mbajtur nga Hamasi dhe trupat e 18 të tjerëve në këmbim të palestinezëve të mbajtur në burgjet izraelite. Lirimi do të bëhet gjatë disa ditëve.
Pesëdhjetë robër janë ende në Gaza, me rreth 20 që thuhet se janë gjallë.
Lidhur me çështjen e ndihmës, OKB-ja dhe Komiteti Ndërkombëtar i Kryqit të Kuq do të kontribuonin në shpërndarjen e sasive të mjaftueshme për palestinezët.
Së fundmi, ajo bën thirrje për tërheqje graduale të trupave izraelite nga pjesë të Gazës.
Çfarë po thotë Izraeli?
Netanyahu thuhet se është pajtuar me propozimin fillestar të SHBA-së, por i ka quajtur ndryshimet e Hamasit “të papranueshme”.
Ai ka thënë se nuk do ta përfundojë luftën derisa të lirohen të gjithë robërit dhe Hamasi të “shkatërrohet”. Qëllimi i fundit është quajtur i pamundur nga shumë analistë dhe besohet të jetë një objektiv politik i hapur për Netanyahun për të vazhduar luftën për sa kohë që ai beson se kjo do t’u shërbejë interesave të tij personale.
Netanyahu është në gjyq për korrupsion dhe ende fajësohet gjerësisht në shoqërinë izraelite për dështimet e sigurisë që çuan në operacionin e Hamasit në Al-Aksa më 7 tetor 2023, gjatë të cilit 1,139 njerëz vdiqën në Izrael dhe rreth 250 u morën robër.
Si është jeta për palestinezët ndërkohë?
Izraeli vazhdon të ndërmarrë sulme vdekjeprurëse në Gaza, me të paktën 138 palestinezë të vrarë në 24 orët e fundit, sipas Ministrisë së Shëndetësisë në Gaza.
Në Bregun Perëndimor të pushtuar, buldozerët po shkatërrojnë shtëpitë dhe Izraeli ka vrarë më shumë se 1.000 njerëz që nga 7 tetori 2023.
Njerëzit në Bregun Perëndimor po vuajnë gjithashtu nga sulme të përsëritura nga ushtarët izraelitë dhe kolonët e armatosur nga vendbanimet e paligjshme, si dhe nga kufizime të rënda në lëvizje dhe akses në mjete jetese.
