Çarmatosja e Hamasit është një proces afatgjatë, që mund të zgjasë pesë ose gjashtë vjet. Kur burime të larta diplomatike, të përfshira drejtpërdrejt në menaxhimin e marrëveshjes së paqes në Gaza, dëgjuan këtë koment nga rrethe shumë të afërta me administratën Trump, u pyetën nëse ky ishte një interpretim realist i strategjisë së menduar nga të dërguarit amerikanë Witkoff dhe Kushner, apo një justifikim për të lënë të hapur derën për rifillimin e ofensivës ushtarake nga kryeministri izraelit Netanyahu. Kjo pasiguri bëhet edhe më shqetësuese tani, me përplasjet e orëve të fundit dhe me misionin që zëvendëspresidenti Vance ka planifikuar në rajon, për të shtyrë përpara zbatimin e marrëveshjes së propozuar dhe ndërmjetësuar nga Uashingtoni dhe për të shmangur dështimin e saj.
Sipas këtyre burimeve diplomatike, të cituara nga La Repubblica, faza e parë deri më tani ka ecur mirë. Amerikanët janë të angazhuar për realizimin e marrëveshjes dhe izraelitët kanë nisur tërheqjen. Hamasi nuk ka mundur të gjejë disa trupa, por SHBA-të duket se e kanë pranuar këtë vështirësi pa e rrëzuar marrëveshjen për këtë arsye. Është e nevojshme të hapen të gjitha pikëkalimet kufitare për të lejuar ardhjen e ndihmave humanitare, dhe përpara përleshjeve të fundit, OKB priste që pika kufitare në Rafah të bëhej e kalueshme brenda dy ose tre ditësh. Kombet e Bashkuara besojnë se kanë fituar betejën për shpërndarjen e ndihmave, pasi është pranuar që vetëm ata mund t’i shpërndajnë, dhe për këtë arsye janë të gatshme të ndihmojnë edhe në pjesën tjetër të procesit.
Megjithatë, faza e dytë është gjithnjë e më shumë në rrezik, një frikë që amerikanët e kishin prej kohësh. Evropa dhe vendet arabe kërkojnë që Këshilli i Sigurimit i OKB-së të miratojë një rezolutë për të ratifikuar pikat e marrëveshjes, duke filluar nga pranimi i një force paqeruajtëse. Por nuk është e qartë nëse SHBA do ta pranojnë këtë.
Kjo forcë do të udhëhiqej nga Egjipti dhe do të përbëhej kryesisht nga vende arabe dhe disa evropiane, përfshirë Italinë, por nuk dihet ende nëse do të jetë një forcë paqeruajtëse, e cila do të patrullojë dhe do të monitorojë armëpushimin, apo një forcë imponuese e paqes, që do të ketë për detyrë çarmatimin e Hamasit.
Ish-kryeministri britanik Tony Blair, i propozuar për një rol kyç në qeverinë e re të Gazës, ka lënë të kuptohet se objektivi parësor është që grupi që kreu sulmin më 7 tetor të ndalojë luftën. Çarmatimi do të kërkonte më pas kohë, ndoshta pesë apo gjashtë vjet, ashtu siç ndodhi në Irak. Nuk është e qartë nëse ky është edhe pozicioni i Trump, i cili ndërkohë ka dhënë dritën jeshile për praninë në terren të forcave të Hamasit për të ruajtur rendin. Por burimet diplomatike druhen se kjo është një recetë për të rifilluar luftën, duke i dhënë Netanyahu-t një justifikim për të rinisur ofensivën. Nëse është kështu, Hamasi ka bërë një gabim që është shfaqur sërish i armatosur dhe ka vrarë rivalë.
Frika e vendeve arabe
Frika e sauditëve, egjiptianëve, jordanezëve dhe e Katarit, grupi që mbështet armëpushimin, është se synohet krijimi i një protektorati në Gaza, të ndarë nga Bregu Perëndimor. Një gjë e tillë do të ishte një katastrofë dhe nuk do të pranohej.
Projekti për aneksimin e Bregut Perëndimor, i dëshiruar nga izraelitët dhe fillimisht i mbështetur nga amerikanët, do të funksiononte si bantustanet në Afrikën e Jugut: për shembull, në Jenin emërohet një “sherif“, që do të ishte autoriteti arab i qytetit, por nën kontrollin dhe në territorin izraelit.
Kur këtë kuptuan Emiratet e Bashkuara, të cilat janë aleatët më të ngushtë të izraelitëve dhe amerikanëve. Ata shkuan tek Trump dhe e paralajmëruan se një veprim i tillë do të shkatërronte Marrëveshjet e Abrahamit, dhe ata do të tërhiqeshin prej tyre. Kjo e detyroi presidentin Trump të tërhiqej. Por, sipas burimeve të La Repubblica, projekti në vetvete vazhdon në hije, dhe aneksimi “fantazmë” është në rrugë e sipër.
Objektivi i Netanyahu-t, sipas burimeve, është shkatërrimi i Autoritetit Palestinez, duke destabilizuar edhe Sirinë dhe Libanin. Ai nuk e pranon zgjidhjen me dy shtete; Hamasi nuk pranon çarmatimin, edhe pse është dorëzuar për të mos qenë pjesë e qeverisë së Gazës. Kjo është një recetë për shkatërrimin e marrëveshjes.
Roli vendimtar i Arabisë Saudite
Çelësi, sipas atyre që po punojnë për zbatimin e marrëveshjes, është Arabia Saudite, e cila pritet të pranojë vizita të rëndësishme për të sqaruar pozicionin e saj. Trump nuk do të veprojë kurrë kundër Riadit, ndaj duhet të jetë princi Mohammed bin Salman që t’i thotë qartë se pa zgjidhjen me dy shtete nuk ka përparim.
Por projekti është edhe më i gjerë: bëhet fjalë për krijimin e një sistemi ndërkombëtar multipolar, ku polet do të jenë SHBA-të, Europa, Kina, Rusia, Indonezia, dhe gjithashtu vendet e Gjirit të Bashkuar. Kjo do të varet nga vendosmëria e Arabisë Saudite për të luajtur këtë rol, duke filluar nga siguria rajonale kundër Iranit, e konsoliduar nga një linjë e përbashkët e të gjithë vendeve të Gjirit për Gazën dhe shtetin palestinez.
Shkrim nga Paolo Mastrolilli për La Repubblica
