Tani që marrëveshja e Brexit e kryeministres britanike, Theresa May, u refuzua nga parlamenti, është koha që Bashkimi Evropian të përqëndrohet në përgatitjet për një Brexit pa marrëveshje. Për shkak se një marrëveshje me Mbretërinë e Bashkuar nuk është aktualisht e mundur.
Ju duhet t’ia njihni meritat Theresa May, aty ku ka meritë: Ajo është një mjeshtre në mbajtjen e qetësisë. Pa marrë parasysh sa keq dështon, pavarësisht sa brutalisht është sulmuar nga opozita, kryeministrja britanike nuk e humbet qetësinë e saj. As në momentin që ka gjasa për disfatën më të madhe deri më sot, refuzimi dërrmues i marrëveshjes së tërheqjes së Bashkimit Evropian në Dhomën e Komuneve.
Është pothuajse situatë e mjaftueshme për të lënë një ndjenjë keqardhje. Pothuajse. Sepse May bëri një vendim të vetëdijshëm dhe fatal për fillimin e procesit të Brexit: Ajo vendosi të mashtrojë popullin britanik ne vend që të ishte e sinqertë me ta. Edhe pse ndershmëria do të ishte më e lehtë për May sesa për politikanët e tjerë. Ndërkohë që një i shqetësuar si Nigel Farage ose Boris Xhonson, për tërheqjen nga BE me gjysmë të vërteta dhe gënjeshtra të hapura, mund të kundërshtojë në mënyrë aktive Brexit. Pas referendumit, ajo mund t’ia kishte bërë të qartë votuesve se çfarë do të thoshte me të vërtetë votimi i tyre i Brexit: zgjedhje të vështira.
Miratimi i Strategjisë Brexiteer
Ajo mund të kishte shpjeguar se një marrëdhënie e ngushtë me BE, do të thotë se duhej të pranonte shumë rregulla dhe vendime nga Brukseli, pa pasur vend në tryezën e negociatave. Ose, nëse Britania duhet të zgjedhë një shkallë më të lartë të lirisë, pasoja do të ishte disavantazhi ekonomik. Dhe mund të kishte dërguar një njeri të pamatur politik si Johnson, atje ku përket: në harresë.
Në vend të kësaj, ajo e caktoi Johnson si sekretar të jashtëm dhe miratoi strategjinë e tij të të vepruarit sikur Mbretëria e Bashkuar të mund t’i ketë të gjitha: kontrollin e plotë mbi imigracionin, lirinë e plotë për të vendosur marrëveshje tregtare me vendet anembanë botës dhe të gjitha avantazhet e anëtarësimit në BE nga të cilat po hiqej dorë. Dhe natyrisht, nuk do të ketë asnjë kufi të vështirë mes Irlandës së Veriut dhe Irlandës, edhe nëse ende nuk ekziston askush që ka një indikacion se si një gjë e tillë mund të jetë e mundur, sapo Britania të largohet nga bashkimi doganor.
As opozita nuk është më mirë. Pak më parë, kreu i Partisë Laburiste, Jeremy Corbyn, u zotua për një pozicion ku marrëveshja e vetme Brexit që ai mund të pranonte ishte ajo që i dha Britanisë së Madhe avantazhet e njëjta si anëtare e BE. Kjo ishte e pamundur që nga fillimi, sigurisht, sepse është e ngjashme me sabotimin e demokracisë. Corbyn ende nuk ka paraqitur një vizion të qartë për të ardhmen e një Mbretërie të Bashkuar jashtë Bashkimit Europian.
Ishte gjithnjë e qartë se një konfrontim me realitetin do të ishte i pashmangshëm dhe kjo tashmë është bërë në formën e humbjes së May në Dhomën e Përbashkët. Ajo është kryesisht fajëtorja për faktin se ky konfrontim u zhvillua kaq vonë. Tani, ka pak kohë për të parandaluar një Brexit kaotik, pa një marrëveshje. Dita aktuale e nisjes mund të shtyhet pak, por vetëm disa javë më së shumti.
Përndryshe, një konflikt me zgjedhjet për Parlamentin Evropian do të ishte rezultati, i cili do të kishte pasoja të çuditshme dhe ndoshta të rrezikshme për pjesën tjetër të BE.
Dhe përse BE-ja duhet ta konsiderojë një gjë të tillë? Në fund të fundit, nuk ka absolutisht asgjë tregues për momentin që Britania mund të vijë në vete së shpejti. Për shkak se problemi qendror mbetet: politika britanike ende nuk është e përgatitur të pranojë pasojat e vendimit të Brexit, një gjendje që e bën të pamundur që të dinë se çfarë duan nga BE.
Kjo është arsyeja pse nuk ka shumë kuptim të kërkohen lëshime nga pjesa tjetër e BE. Nga njëra anë, është e paqartë se çfarë koncesioni nga Brukseli mund të rrisë mundësitë e një marrëveshjeje në parlament në Londër. Nga ana tjetër, është e diskutueshme nëse një marrëveshje e tillë do të ishte e mundur në radhë të parë.
Përgatitja për më të keqen
Nuk duhet ta gënjejmë veten: Një grup i deputetëve britanikë përbëhet nga fundamentalistë që ndjekin Brexit me një entuziazëm pothuajse fetar. Nuk ka asnjë formë realiste për të lënë BE-në që do t’i kënaqte dhe thirrjet për arsyetim arsye nuk ka gjasa t’i ndikojnë. Më mirë provoni të përpiqeni t’i bindni krijuesit e Teorisë së Evolucionit duke përdorur ese shkencore.
Për të qenë të sigurt, politikanët e tillë përfaqësojnë vetëm një pakicë në Dhomën e Komuniteteve, por pakica është mjaft e madhe për të çrrënjosur çdo marrëveshje. Ndërkohë, shumica e deputetëve skeptikë të Brexit nuk janë në gjendje të gjejnë konsensus pa i ndarë partitë e tyre dhe pa rrezikuar zemërimin e votuesve, të cilët janë shtypur nga ata pro-Brexit.
Mund të jetë shumë ide e mirë që Britania duhet së pari të durojë katastrofën e një Brexit që të mund të gjejë veten përsëri. Tragjedia e një ngjarjeje të tillë, megjithatë, është se pasojat nuk do të përballohen nga elita Brexiteers që pretendojnë të qëndrojnë në kundërshtim me elitën politike – por nga votuesit të cilët i kanë gënjyer.
Një Brexit pa marrëveshje do të ishte e kushtueshme edhe për pjesën tjetër të BE-së. Kjo është arsyeja pse do të ishte e këshillueshme që 27 shtetet e tjera të BE të fillojnë të përqëndrojnë të gjitha energjitë e tyre në parandalimin e më të keqes me një sërë marrëveshjesh individuale me Mbretërinë e Bashkuar. Dhe të shpresojmë se britanikët një ditë do t’i rikthehen “common sense”, për të cilën janë admiruar gjithnjë.
*Der Spiegel- Përshtati në shqip për TemA: Diona Çeço
