Aventura e re, për korrigjimin e kufijve, tejkalon me potencialin e vet shkatërrues aventurat e mëparshme “korrigjuese” të Thaçit.

Nga Veton Surroi

Hashim Thaçi ka krijuar një pasion për korrigjime; ka një vit e ca që merret me to intensivisht. Para një viti filloi me korrigjimin e Forcave të Sigurisë të Kosovës. Doli një ditë para kamerave, tha se kishte në duar ligjin me të cilin e shndërronte FSK-në në ushtri, që ai e quajti FAK (Forcat e Armatosura të Kosovës) dhe premtoi se nuk kishte bir nane që do ta ndalte këtë transformim. Po, ç’është e vërteta, shtoi se këtë veprim, s’do mend e s’do dyshuar, po e bënte në koordinim të plotë me SHBA-në. Doli të ishte një aventurë.

Nuk u pritën as disa ditë për t’i thënë nga SHBA-ja dhe NATO-ja, Thaçit e Kosovës, se ky “korrigjim” nuk kishte gjasa të kalonte; duheshin ndryshime kushtetuese dhe një ecje e mëtejme reformuese. Për më tepër, ligji të cilin e prezantoi Thaçi ka gjasa të shndërrohet në objekt leximi komik në akademitë e mbrojtjes në botë: është i vetmi ligj për ushtri, prej se ka ligj për ushtri, ku përcaktohet se roja e një objekti ushtarak obligohet të bërtasë “Ndal!” dhe nëse urdhri i tij nuk përfillet ka të drejtë për të shtënë në ajër. Ky ligj ka seriozitetin e njëjtë sikur Kushtetuta e Amerikës të përcaktojë se hamburgeri me kaçkavall do të quhet cheeseburger. Pas përpjekjes pranverore për korrigjim të ushtrisë erdhi ajo dimërore për korrigjim të Dhomave të Veçanta (apo Gjykatës Speciale, Gjykatës Marty, sido që të quhet). Me të shpejtë, ndërsa diplomatët perëndimorë niseshin të zinin aeroplanët për në pushimet e Kërshëndellave, Thaçi u përpoq të kalojë me një “korrigjim” të Ligjit të Gjykatës Speciale, në mënyrë që ajo të mos bëhej Gjykatë Speciale, por një më shumë në listën e gjykatave të Kosovës në të cilat Thaçi mund të ushtrojë njëkohësisht rolin e prokurorit dhe të trupit gjykues. Edhe kjo doli të jetë aventurë.

Tha ai dhe thanë të tjerët me të, se ky korrigjim nuk ishte kundër “miqve ndërkombëtarë”- përkundrazi, ishte dakorduar me ta – dhe se nuk kishte bir nane që të pengonte deputetët e Kuvendit të Kosovës që me vullnet të vetin të bëjnë çfarëdo korrigjimi që të duan. Në fund, pas shumë vizitave të diplomatëve perëndimorë që harruan Kërshëndellat e Vitin e Ri, besa edhe Kërshëndellat ortodokse serbe, doli se Kosova nuk ka nevojë ta korrigjojë ligjin. Diplomatët perëndimorë morën një leksion të shpejtë të domethënies së nofkës Gjarpër.

Tash, në të filluar pushimet verore, Hashim Thaçi i ka hyrë korrigjimit të kufijve të Kosovës. Çdo ditë del në ekrane televizive për ta shpjeguar bindjen e tij se është lider, se si lider ka qenë gjithnjë në konsultim me SHBA-në, dhe se si lider që është në konsultim të përhershëm me Amerikën dhe me evropianët është aty për të marrë vendime të dhimbshme kompromisi, por ato nuk kanë nevojë të jenë të dhimbshme, sepse në fakt janë të padhimbshme, meqë nuk bëhet fjalë për ndarjen e territorit të Kosovës, por për korrigjime që do ta zgjerojnë territorin e Kosovës me Luginën e Preshevës në të.

Kështu, Hashim Thaçi është nisur në rrugën e lavdishme të korrigjimeve të mëtejme. Pasi korrigjoi Ushtrinë dhe pastaj Gjykatën Speciale, tash i ka hyrë një sfide të dyfishtë: si ta korrigjojë hartën e Kosovës ashtu që të jetë më e madhe sesa që ishte, dhe si ta shndërrojë dhimbjen në gëzimdiçka që dinë lehonat, por që tash do ta mësojë edhe historia politike, krahas leksionit për përfshirjen e cheeseburgerit në Kushtetutën amerikane.

Hashim Thaçi, i njohur si Gjarpri, korrigjimeve të reja – të hartës së Kosovës në më të madhe dhe të dhimbjes në gëzim – i ka hyrë me besim të thellë në dy faktorë që e kanë përkrahur deri tani. Njëri është memoria e shkurtër e një shoqërie që nuk njeh llogaridhënien. Brenda një viti Hashim Thaçi ka ndërhyrë thellë në funksionimin institucional të vendit me “korrigjimet” e Ushtrisë dhe të Gjykatës Speciale e pastaj me përfshirjen personale në rrëmbimin e gjashtë qytetarëve turq dhe dorëzimin e tyre Shërbimit sekret turk, veprime këto kundërkushtetuese.

Nëse i ka kaluar të gjitha ato pa ferrë në këmbë, kush do ta pengojë në aventurën e re, atë të korrigjimit të kufijve, të cilën, siç po shihet po e zhvillon pa përkrahje të shumicës shqiptare? Tjetri është besimi se ndonëse Hashim Thaçi tregon mosdije (eufemizëm për atë që në Shqipëri quhet një copë injoranti), dikush, diku, do të bëjë që të mos gabohet. Besimi mbështetet tanimë në instinktin e adoleshentit kosovar të krijuar në protektorat, se dikush më i rritur, më i pjekur, do të jetë gjithnjë aty për të korrigjuar çapkënëritë dhe budallallëqet e drejtuesve të shtetit, me arsyetimin se bëhet fjalë për shtetin e ri. Që të dy faktorët vazhdojnë ta përkrahin, deri më sot në aventurën e radhës.

Hashim Thaçi i ka hyrë korrigjimit të kufijve me të njëjtën aftësi, njohuri dhe përkrahje siç kishte bërë edhe me korrigjimin e Ushtrisë dhe të Gjykatës Speciale. Por, për dallim prej aventurave paraprake, kjo ka më shumë ambicie dhe kapacitet shkatërrues se cilado prej aventurave të deritanishme të Hashim Thaçit- barazi apo edhe më shumë se me mbajtjen e titullit “kryeministër i Qeverisë së Përkohshme”, më 1999, në kohën kur vriteshin mesatarisht çdo ditë tre serbë pse ishin serbë, dy shqiptarë, sepse nuk mendonin njëjtë, dhe një rom pse qëlloi të kishte ngjyrën më të zezë të lëkurës.

Aventura e re korrigjuese filloi me një karrem të thjeshtë dhe një kurth. Karremi ishte oferta, që pas gjashtë vjetësh negociatash të kota për normalizim, Hashim Thaçit t’i ofrohet një karrem më i madh se deri atëherë. Thaçi pranoi së pari karremin për të hyrë në negociata të ndërmjetësuara nga Ashton në këmbim për asgjë, pastaj hëngri të dytin, me të cilin nënshkroi krijimin e Bashkësisë së komunave serbe në këmbim për asgjë, dhe tash iu ofrua karremi i tretë: të bisedohet për këmbim territoresh. Sikur edhe dy herët e mëparshme, oferta lidhet me një premtim “normalizimi”, që në efektin juridik quhet asgjë.

Juridikisht, fakti që presidenti i Serbisë është ulur me Hashim Thaçin mbi harta, për të parë se çka mund të këmbehet me çka tjetër, nuk e ka ndryshuar realitetin, që për Vuçiqin Thaçi është kryetar i “institucioneve të përkohshme të Kosova e Metohisë”, rrjedhimisht që çfarëdo që ata të merren vesh nuk e ndryshon natyrën juridike të marrëdhënies mes Kosovës e Serbisë. Juridikisht, “korrigjimi” territorial mund të ndodhte mes dy shteteve që njohin njëri-tjetrin, siç është rasti sot mes Kosovës e Malit të Zi. Por, juridikisht, atë që po bën Thaçi me Vuçiqin është përpjekje për krijim të realiteteve të reja në terren pa krijim paraprak të marrëdhënieve të rregullta ndërshtetërore.

Ky proces u përngjet më shumë takimeve mes presidentit serb Milosheviq dhe atij kroat Tugjman,gjatë zhbërjes së Jugosllavisë, të cilët të ulur mbi harta përpiqeshin të krijonin realitetin e ri që duhej t’i paraprinte një ardhmërie, të relacioneve mes dy shteteve të pavarura. Tmerri që pasoi këto biseda “korrigjuese” ende ndihet. Në momentin kur e gëlltiti edhe karremin e tretë, Hashim Thaçi hyri në kurthin që për territore e për harta të bisedojë me parimin e luftës së papërfunduar.